ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙ ΑΓΩΝΟΣ

Ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός διδάσκει ὅτι ὁ ἀγώνας ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας δέν πρέπει νά γίνεται μόνον μέ λόγια, ἀλλά καί μέ ἔργα, καί νά εἶναι ἕτοιμος ὁ ἀγωνιστής νά ὑποφέρει τά πάντα ἄν χρειασθῆ ὑπέρ τῆς ‘Αληθείας καί διά νά μή πέση στό ἁμάρτημα τῆς κοινωνίας μετά τῶν ἀσεβῶν: «Οὐκ ἔστι γάρ ἐν λόγοις ὁ ἀγών, ἀλλ’ ἐν πράγμασιν, οὐδέ ρητῶν καί ἀποδείξεων ὁ καιρός΄ πῶς γάρ ἐν οὕτω διεφθαρμένοις κριταῖς; ἀλλά δεῖ τούς ἀγαπῶντας τόν Θεόν ἔργοις αὐτοῖς γενναίως παρατετάχθαι καί πάντα κίνδυνον ἑτοίμους εἶναι παθεῖν ὑπέρ τῆς εὐσεβείας καί τοῦ μή τῆ κοινωνία χρανθῆναι τῶν ἀσεβῶν» (Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, Σπ. Λάμπρου, Παλαιολόγεια καί Πελλοπονησιασκά, τόμος Α, σελ. 20).

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΑΠΕΡΙΣΠΑΣΤΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Πολύ σωστά συμπεραίνεις, ὅτι ὅλα συνοψίζονται στήν προσευχή. Ἡ προσευχή εἶναι ἕνα πνευματικό βαρόμετρο αὐτογνωσίας. Τό βαρόμετρο μετράει τήν ἀτμοσφαιρική πίεση ἤ, ὅπως λέει ὁ λαός, δείχνει τό πόσον ἐλαφρύς ἤ βαρύς εἶναι ὀ ἀέρας΄ καί ἡ προσευχή δείχνει τό πόσο ψηλά ἤ χαμηλά βρίσκεται τό πνεῦμα μας ὡς πρός τήν ἐπαφή του μέ τόν Θεό. Συνέχισε νά προσεύχεσαι ὅπως ἄρχισες. Νά ἐκτελεῖς κανονικά τίς ὀρθρινές καί πρωϊνές προσευχές σου. Παράλληλα ν’ ἀγωνίζεσαι ὅλη μέρα στήν ἀδιάλειπτη προσευχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με». Ἡ ἐπανάληψις τῆς εὐχῆς καί ἡ ἐπιμονή σου σ’ αὐτή τήν ἐργασία θά σέ διδάξουν ἐμπειρικά τά πάντα.
Ποτέ μή ξεχνᾶς πάντως, πώς ἡ οὐσία τῆς προσευχῆς εἶναι ἠ ἀνύψωση τῆς καρδιᾶς καί τοῦ νοῦ στόν Θεό. Ὁ Θεός βρίσκεται παντοῦ. Ὁ προφήτης Δαβίδ νουθετοῦσε τήν ψυχή του. «Δόξαζε ψυχή μου τόν Κύριο σέ κάθε τόπο τῆς κυριαρχίας σου»(Ψαλμ. 102,22). Ὅπως σοῦ ἔχω ἤδη γράψει, στήν δοξολογία τοῦ Θεοῦ μᾶς παρακινεῖ περισσότερο ἀπ’ ὁτιδήποτε ἄλλο ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ ἤ σύμφωνα μέ τήν δική σου ἀκόμα καλύτερη διατύπωση ἡ ἀγάπη γιά τόν Θεό. Εὔχομαι, λοιπόν, ὁ Κύριος νά σοῦ ἐμπνεύσει ἀπέραντη ἀγάπη γι’ Αὐτόν! Ἡ ἀγάπη καί ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ ἀλληλοεξαρτῶνται καί ἀλληλοϋποστηρίζονται. Ἡ μνήμη ὅταν συνοδεύεται ἀπό βαθύτατη ἐπίγνωση τῶν θείων ἰδιοτήτων καί ἐνεργειῶν γεννάει τήν ἀγάπη΄ καί ἡ ἀγάπη συντηρεῖ τήν μνήμη. Δέν ἔχεις ἑπομένως παρά ν’ ἀσκηθεῖς στήν συνεχῆ μνήμη τοῦ Θεοῦ, πού κατορθώνεται μέ τήν ἀδιάλειπτη νοερή ἐπανάληψη τῆς εὐχῆς τοῦ Ἰησοῦ.
Λές ὅτι οἱ λογισμοί σου ξεφεύγουν καί περιπλανοῦνται. Αὐτό πρέπει νά τό ἐμποδίζεις, συμμαζεύοντας τό νοῦ σου ἀπό τήν πρώτη στιγμή καί ἐπιδιώκοντας μέ ἐντατική προσπάθεια, τήν νοερή παράσταση ἐνώπιον τοῦ Κυρίου μέσα στήν καρδιά, παράσταση πού θά βιώνεις ὄχι μόνον ὅταν προσεύχεσαι, μά καί κάθε ἄλλη στιγμή, ὅπου κι’ ἄν βρίσκεσαι ὅ,τι κι’ ἄν κάνεις, βάλε το ὡς κανόνα ζωῆς. Νά εἶσαι πάντα μαζί μέ τόν Κύριο στό νοῦ καί στήν καρδιά, συνομιλώντας μέ τόν γλυκύτατο Κύριο. ‘Αφοῦ βάλεις αὐτόν τόν κανόνα στόν ἑαυτό σου, ἀγωνίσου νά τό ἐφαρμόσεις πιστά ζητώντας μέ θερμή προσευχή καί τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ.
Μέ τίς ἀκόλουθες προϋποθέσεις, σύντομα θά φτάσεις στήν ἐπιτυχία: 1) Ἀποφασιστικότητα καί ἐπιμονή. Ἄρχισες τόν ἀγῶνα. Προχώρα ὡς τό τέλος χωρίς διαλείμματα. 2) Ὑπομονή καί αὐτοπειθαρχία. Θ’ ἀδυνατίσει ὁ ζῆλο, θά ἔρθει ἡ ἀστάθεια, θά προβάλει ἀκόμα καί κάποια ἀμφιβολία. Διῶχνε τα ὅλα αὐτά καί συνέχιζε τόν ἀγῶνα ἀσκώντας βία στόν ἑαυτό σου, βία αὐτοθέλητη καί ἐλεύθερη. 3) ‘Ελπίδα στόν Κύριο, ὁ ὁποῖος βλέποντας τήν φιλοτιμία καί τήν εἰλικρίνεια τῆς προσπάθειάς σου γιά τήν οἰκειοποίηση τῆς ἀδιάλειπτης προσευχῆς θά σέ ἀξιώσει τελικά νά τήν ἀποκτήσεις. Τότε ἡ προσευχή θά στερωθεῖ στήν καρδιά καί θἀ ἀναβλύζει άπ’ αὐτήν μόνη της ὅπως τό νερό ἀπό μιά πηγή. Νά ποιός εἶναι ὁ τρισευλογημένος καρπός τοῦ προσευχητικοῦ ἀγῶνα! Ἡ προσδοκία του ἐμπνέει ὅλους ὅσοι προσεύχονται. Καί ἡ ἀπόκτησή του γεμίζει τήν καρδιά μέ ἀνέκφραστη μακαριότητα, πνευματική χαρά καί θεϊκή εἰρήνη. Ὁ Κύριος θα σέ ἀξιώση νά ἀπολαύσεις αὐτόν τόν καρπό, ἀλλά μόνον ἄν ἀγωνισθεῖς μέ ἐπιμονή, σταθετότητα, αὐτοπειθαρχία, καρτερία καί ἐλπίδα. Ἔχε θάρρος. Ὅσο περισσότερο ριζώνει στό νοῦ σου ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ καί ὅσο περισσότερο σταθεροποιεῖται στήν καρδιά σου ἡ νοερή παράσταση ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, τόσο λιγότερο θά ξεφεύγουν οἱ λογισμοί σου καί τόσο πιό εἰρηνική θά γίνεται ἡ καρδιά σου. Ἡ καλή ἐσωτερική κατάσταση καί ἡ προκοπή στήν προσευχή πᾶνε μαζί.
Θυμήσου ὅτι ἀπό ἀρχή σχεδόν τῆς ἀλληλογραφίας μας μιλᾶμε γιά τό πνεῦμα. Τώρα ἔχουμε τήν ἀποκατάστασή του στήν σωστή, τήν φυσική, τήν ἀρχική του θέση. Καί μετά τήν ἀποκατάσταση τοῦ πνεύματος, ἀρχίζει ἡ διαδικασία τῆς καθάρσεως. Πρόκειται γιά μιάν οὐσιώδη ἀναθεώρηση τοῦ τρόπου λειτουργίας τῆς ψυχῆς, τοῦ σώματος καί τῶν ἐξωτερικῶν σχέσεων πού κάνει τόν ἄνθρωπο ἀληθινό πρόσωπο.
(Ἀπό τό βιβλίον «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ», ὅπου δημοσιεύονται ἐπιστολαί τοῦ Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ ‘Εγκλείστου. Ἔκδοσις Ι.Μ. Παρακλήτου).