Α.Π.  312
Μαρτινιανοῦ ὁσιομ. ᾿Ακύλα καί Πρισκίλλης ᾿Αποστ.
 


ΘΕΜΑ: ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ

Ἠκούσαμεν εἰς τάς εἰδήσεις, διά τό θέμα τῆς ἐπιδεινώσεως τῆς ὑγείας τοῦ νεοημ. Ἀρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου, ἄλλους νά ὁμιλοῦν περί παραιτήσεως καί ἀμέσου διαδοχῆς α’υτοῦ, τά ὁποῖα ὑπό ἑτέρου νεοημερολογίτου Μητροπολίτου ἐχαρακτηρίσθησαν «ντροπῆς καμώματα»), καί ἄλλους νά ὁμιλοῦν μέ ἐκκλησιαστικήν ὑπευθυνότητα, καί νά λέγουν ὅτι «ὁ Ἀρχιεπίσκοπος δέν παραιτεῖται, ἀλλά πεθαίνει ἐπί τοῦ θρόνου». Τοιαῦτα θέματα ἀντιμετωπίσαμεν καί ἡμεῖς, τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (παλαιοημερολογῖται) ὅταν πρό 4 ἐτῶν ἱεροσύλως, συμπαικτικῶς καί ὅλως ἀσεβῶς ὡδήγησαν τινές τόν τότε ἀσθενοῦντα Ἀρχιεπίσκοπον Ἀνδρέα εἰς μίαν σκόπιμον καί πολλά προβλήματα ἐκκλησιαστικά δημιουργήσαντα παραίτησιν(5.2.2003). Τότε, πρός ἀντιμετώπισιν τῆς ἐν λόγῳ συμπαιγνίας, ἐγράφησαν πολύ σημαντικά κείμενα καί ἀνελύθησαν ἀρκούντως τά σχετικά μέ τήν παραίτησιν Ἐπισκόπου θέματα. Εἰς ἕν ἔγγραφον τό ὁποῖον ἀπέστειλε ὁ Μητροπολίτης Κήρυκος εἰς τόν τότε Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Ἀνδρέαν καί τούς περί αὐτόν Ἐπισκόπους (ὑπ’ ἀριθμ. Πρωτ. 312/13/26.2.2003), ἀνελύετο συντόμως ἡ Κανονική πλευρά τοῦ θέματος. Δημοσιεύομεν τήν σχετικήν σύντομον μελέτην, διότι κατ’ αὐτάς λόγῳ τῆς ἐπιδεινώσεως τῆς ὑγείας τοῦ κ. Χριστοδούλου, πολλά λέρογνται καί ἀκούονται, καί ἐλπίζομεν νά φανοῦν χρήσιμα εἰς ὅσους ἀσχολοῦνται μέ τό ἐν λόγω θέμα. Θά ἐπανέλθωμεν καί μέ ἄλλα κείμενα σχετικά μέ τό θέμα τῆς παραιτήσεως Ἐπισκόπου:



᾿Εν συνεχείᾳ τῆς ὑπ᾿ ἀριθμ. 311/11-2-03 (π.ἡ.) "ΑΝΑΦΟΡΑΣ - ΕΝΣΤΑΣΕΩΣ" μας, ἡ ὁποία ἀφεώρα τάς βεβιασμένας, ἀντικανονικάς καί παρανόμους ἐργασίας καί "ἀποφάσεις" τῆς ἀπό 5/18-2-03 συνεδριάσεως τῆς ῾Ιεραρχίας, καί ἡ ὁποία ὑπεβλήθη εἰς τήν ἐν τέλει μή πραγματοποιηθεῖσαν (λόγω μή ἀπαρτίας) "῎Εκτακτον ῾Ιεραρχίαν τῆς 11/24-2-03 διά τήν ἐκλογήν νέου ᾿Αρχιεπισκόπου", ἐπανερχόμενος σᾶς γνωρίζω καί τά κάτωθι:
 Δέν ἐδέχθημεν, ἀλλά καί δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά δεχθῶμεν καί πάλιν τήν ἐκδηλωθεῖσαν "βούλησιν" τοῦ Μακαριωτάτου περί παραιτήσεως του, διότι δέν μᾶς ἐπιτρέπεται ὑπό τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, ἀλλά καί δέν ἐνδείκνυται, διότι τοῦτο θά εἶναι ἀντίθετο πρός τό συμφέρον τῆς ᾿Εκκλησίας, τῆς ψυχῆς του, ἀλλά καί τό συμφέρον ὅλων μας. Καθ᾿ ἡμᾶς αὕτη εἶναι ἀποτέλεσμα συμπαιγνίας - συναλλαγῆς, τήν ὁποίαν μετῆλθον οἱ γνωστοί παράγοντες τοῦ παρασυνοδικοῦ κατεστημένου ὡς τελευταίαν πρόκλησιν διά νά κηρύξουν τό ἐπιδιωκόμενον νέον τρίτον σχίσμα. Διά τοῦτο δέν θά ἐπιτρέψωμεν, ὅσον βέβαια ἐξαρτᾶται ἀπό ἡμᾶς, καί αὐτήν τήν συμπαιγνίαν, διότι ἡ ἐκδηλωθεῖσα "βούλησις" τοῦ Μακαριωτάτου περί παραιτήσεώς του, δέν προβλέπεται, ὡς εἴπομεν, καί ἀποκλείεται ὑπό τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, ἀλλά καί τιμωρεῖται. Μετά ἀπό μικράν μελέτην τῶν σχετικῶν Κανόνων, ἡ ἐλαχιστότης μου διεπίστωσα, ὅτι οὐδείς ῾Ιερός Κανών δίδει τό δικαίωμα ἤ προβλέπει παραίτησιν ᾿Αρχιερέως, παρεκτός μόνον ἄν συντρέχουν λόγοι κωλυτικοί τῆς ᾿Αρχιερωσύνης ἤ καί "διά ἐγκλήματα Κανονικά ὁποῦ ἔκαμεν".
῾Η παραίτησις ᾿Αρχιερέως ἰσοδυναμεῖ μέ "αὐτοκαθαίρεσιν", ἀφοῦ ὁ παραιτούμενος δέν ἔχει πλέον καμμίαν σχέσιν μέ τήν ᾿Επισκοπήν του, οὔτε δύναται νά ἐπιτελῆ ὁτιδήποτε ἐκ τῶν τοῦ ᾿Αρχιερέως, ὅπως ἀκριβῶς καί ὁ καθηρημένος. Παραίτησις ᾿Αρχιερέως σημαίνει ἀπώθησις, ἐγκατάλειψις, διάρρηξις τοῦ δεσμοῦ μετά τῆς ᾿Αρχιερωσύνης, σημαίνει διαζευκτήριο μετά τῆς "Νύμφης" ᾿Εκκλησίας (νόει τῆς "νύμφης" ᾿Επισκοπῆς), ἀλλά καί διάζευξις καί μέ αὐτό τό εἰδικό χάρισμα τῆς ᾿Αρχιερωσύνης. ῞Οταν δέ μία "παραίτησις", ὅπως ἡ ἐκδηλωθεῖσα ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου, ἀποτελεῖ καί συμπαιγνίαν πρός συναλλαγήν, εὐνόητον ὅτι ἀποτελεῖ καί τήν ἐσχάτην ἀσέβειαν - βλασφημίαν κατά τοῦ ὑψίστου εἰδικοῦ χαρίσματος τῆς ᾿Αρχιερωσύνης (νόει καί τήν παρακαταθήκην) τήν ὁποίαν ἔλαβε παρά Χριστοῦ καί τήν ὁποίαν δέν δικαιοῦται νά ἀποποιηθῆ. Οἱ ᾿Αρχιερεῖς πρέπει μέχρις ἐσχάτης μας ἀναπνοῆς νά εὐλαβούμεθα καί νά φυλάσσωμεν τήν ᾿Αρχιερωσύνην μας καί τήν Παρακαταθήκην, τἀς ῾Οποίας θά παραδώσωμεν εἰς τόν Χριστόν παρά τοῦ ῾Οποίου τάς ἐλάβομεν. Ταῦτα δέν εἶναι τῆς ἰδικῆς μας ἐμπνεύσεως, ἀλλά τά λέγουν οἱ θεῖοι καί ἱεροί Κανόνες καί οἱ ἑρμηνευταί των:  


῾Ο ΙΣΤ Κανών τῆς Α'καί Β ἁγίας Συνόδου προβλέπει ἔκπτωσιν ἤ παραίτησιν ᾿Επισκόπου μόνον "δι᾿ ἐγκλήματα Κανονικά καί ἁμαρτίαν κωλυτικήν τῆς ᾿Αρχιερωσύνης" καί τοῦτο μετά ἀπό αὐστηράν Κανονικήν ἐξέτασιν ἤ τέλος ἄν ὁ ᾿Επίσκοπος ἔπεσεν εἰς νόσον, ἡ ὁποία τόν καθήλωσε εἰς παντελῆ ἀκινησίαν - παράλυσιν καθολικήν. ῾Ο ἑρμηνευτής ἱερός Νικόδημος παρατηρεῖ: "῞Ορα δέ, ὅτι ὁ παρών Κανών εἰπών ἀνωτέρω, ἔξω μόνον ἄν θεληματικῶς παραιτήση ὁ ᾿Επίσκοπος τήν ᾿Επισκοπήν του, παρακάτω ὡσάν νά ἐπιδιορθώνη τοῦτο, λέγει, ὅτι διά τά ἐγκλήματα πρέπει νά ἐκβάλλεται ὁ ᾿Επίσκοπος ἀπό τήν ἐπαρχίαν του, καί ὄχι ἁπλῶς μέ θεληματικήν παραίτησιν διά ραθυμίαν, ἤ καί ἀπραγμοσύνην του, εἰ μή διά τινα, ὡς εἴπομεν, κρυπτήν καί κωλυτικήν ἀφορμήν", ἐνῶ προηγουμένως ὁ Κανών ἀναγνωρίζει ὡς λόγον παραιτήσεως, ὅταν ὁ ᾿Επίσκοπος συνέχεται καί ἀπό "νόσον χαλεπήν τε καί ἀκινησίαν ἐμποιούσης παντελῆ". (Πηδάλιον, σελίδα 359).
Πόσον βαρυτέρα βλασφημία εἶναι νά παραιτήση κάποιος ᾿Αρχιερεύς ἐξ  ἁμαρτωλῆς σκοπιμότητος πρός ἱερόσυλον συναλλαγήν.


Παραθέτομεν τήν ῾Ερμηνεία τοῦ ῾Ιεροῦ Νικοδήμου: "῾Ο Εὐστάθιος οὗτος, περί οὗ λέγει ἡ παροῦσα ἐπιστολή, ᾿Επίσκοπος ἦτο τῆς Παμφυλίας, ἥτις ἐστίν ἐπαρχία τῆς ᾿Ατταλείας. Πεσών δέ εἰς τάς φροντίδας καί ὑποθέσεις τῆς ᾿Επισκοπῆς, καί ἀποκαμών διά τήν μικροψυχίαν καί ἀπειρίαν ὁποῦ εἶχε τῆς τῶν ᾿Επισκοπῆς πραγμάτων καί πειρασμῶν, ἐποίησεν ἐγγράφως παραίτησιν, ὅθεν εἰς τόν τόπον αὐτοῦ ἐχειροτόνησεν ἄλλον ἡ ἐκεῖσε Σύνοδος. Οὗτος λοιπόν μετά ταῦτα ἦλθεν εἰς τήν ἁγίαν ταύτην καί Οἰκουμενικήν Σύνοδον  μετά δακρύων ζητῶν, ὄχι τήν ᾿Επισκοπήν  ὁποῦ παρήτησεν, ἀλλά τό νά ἔχη τήν τιμήν καί τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου. ῾Η δέ Σύνοδος συναλγήσασα, καί συμπονέσασα τοῦτον, τοῦτο μέν διά τό γῆρας αὐτοῦ καί τά δάκρυα, καί τήν ἀποξένωσιν τῆς πατρίδος, καί τῶν πατρικῶν αὐτοῦ οἴκων, ἐξαιρέτως δέ, καί μάλιστα, διά τί, ὄχι διά τινα κακίαν του καθαιρεθείς παρητήσατο, ὄχι διά τήν ἀμέλειάν του , καί ραθυμίαν (δι᾿ ὅτι ἄν ταῦτα ἤθελαν ἀκολουθήσει, βεβαιότατα δέν ἤθελε τόν ἐλεήσει ποτέ ἡ Σύνοδος, οὐδέ ψιλόν τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου ἤθελε δώσει εἰς αὐτόν), ἀλλά διά τήν μικροψυχίαν του καί ἀνεπιτηδειότητα εἰς τά πράγματα, ὥστε νά ἔχη καί τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου, ἤγουν τό νά λέγεται ᾿Επίσκοπος, καί τήν τιμήν, ἤγουν τό νά συγκάθηται μέ τούς ᾿Επισκόπους, καί τήν κοινωνίαν, ἤγουν τό νά συμμεταλαμβάνη, καί νά συλλειτουργῇ, καί νά συγχειροτονῇ μετά ᾿Επισκόπων, ὄχι ὅμως αὐτός ἀπό λόγου του, ἀλλά μέ τήν ἄδειαν καί ἐπιτροπήν τοῦ κατά τόπον ᾿Επισκόπου. Λέγει δέ πρός τούτοις εἰς τούς τῆς Παμφυλίας ᾿Επισκόπους ἡ Σύνοδος, πῶς, ὅτι ἄλλο στοχασθοῦν καλλίτερον καί ἀνώτερον διά νά δώσουν εἰς τόν Εὐστάθιο, ἤ τώρα ἤ μετά ταῦτα, θέλει ἀρέσει τοῦτο καί εἰς αὐτήν. Τοῦτο δέ δέν εἶναι ἄλλο, καθώς ἐρμηνεύει ὁ ἀνώνυμος ἐξηγητής, πάρεξ, τό νά τόν καταστήσουν ᾿Επίσκοπον εἰς καμμίαν σχολάζουσαν ἐπαρχίαν." (Αὐτόθι σελ. 178).

᾿Ιδιαίτερα διαφωτιστικαί εἶναι αἱ κατωτέρω παρατηρήσεις καί τά ἑρμηνευτικά σχόλια ἐπί τοῦ ἀνωτέρω κειμένου, τά ὁποῖα σημειώνονται εἰς τό Πηδάλιον: "Πολλοί ἐκ τῆς ἐπιστολῆς ταύτης συμπεραίνουσι ὅτι δίδεται ἄδεια εἰς τούς ᾿Αρχιερεῖς νά παραιτοῦσι μέν τάς ἰδίας ἐπαρχίας των, νά κρατοῦσι δέ τήν τιμήν καί τήν ἐνέργειαν τῆς ᾿Αρχιερωσύνης. Πλανῶνται ὅμως οἱ τοιοῦτοι· μᾶλλον γάρ ὅλον τό ἐναντίον ἐξ  αὐτῆς συνάγεται, κατά τε τόν Ζωναράν, Βαλσαμῶνα καί Βλάσταρην.... Γράφει δέ καί ὁ Μέγας ᾿Αθανάσιος ἐν τῇ πρός Δρακόντιον ἐπιστολῇ. "῾Ο ᾿Επίσκοπος πρίν μέν κατασταθῆ ᾿Επίσκοπος ζῆ διά τόν ἐαυτόν του, ἀφ᾿ οὖ δέ κατασταθῇ, δέν ζῆ πλέον διά τόν ἐαυτόν του, ἀλλά διά τούς χριστιανούς ἐκείνους διά τούς ὁποίους κατεστάθη..." Τό γάρ ᾿Επίσκοπος ὄνομα δέν εἶναι ἀπολελυμένον, ἀλλά ἀναφορικόν καί σχετικόν· ᾿Επισκοπῆς γάρ ἐστίν ᾿Επίσκοπος. ῾Ο δέ παραιτησάμενος τήν ᾿Επισκοπήν, φανερόν, ὅτι οὐδέ ᾿Επίσκοπος πρέπει νά ὀνομάζεται, κατά τόν Βλάσταρην καί Ζωναρᾶν. Εἰ δέ τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου δέν πρέπει νά ἔχη, πολλῷ μᾶλλον οὐδέ τήν τιμήν,  οὐδέ τήν ἐνέργειαν τοῦ ᾿Επισκόπου.... ᾿Αλλά τί λέγω, ὅτι οἱ παραιτοῦντες πρέπει νά μή λαμβάνωσι τήν τιμήν καί τήν ψῆφον τοῦ ᾿Επισκόπου; Αὐτοί πρέπει ἀκόμη καί νά ἀφορίζωνται, ἀνίσως δέν καταδέχωνται τήν προστασίαν τοῦ Ποιμνίου.... Καί διά νά συμπεράνω τό πᾶν τῆς ὑποσημειώσεως ταύτης, καμμία ἄλλη αἰτία δέν εἶναι οὔτε λέγεται εὔλογος εἰς τό νά παραιτήση ὁ ᾿Αρχιερεύς τήν ᾿Επαρχίαν του, ἔξω μόνον αὕτη (σ.σ. ἐκτός ἀπό αὐτήν), ἀνίσως δηλαδή πέση εἰς ἐγκλήματα ἐμποδίζοντα τήν ᾿Αρχιερωσύνην ἤ κρυπτά καί ἀνεξήλεγκτα, μόνω δέ Πνευματικῷ Πατρί ἐξομολογηθέντα, ἤ φανερά μέν ὄντα, διά ταῦτα δέ δέν καθαιρεθεῖ ἀπό τήν Σύνοδον. Τότε γάρ ἐλεγχόμενος ὁ ᾿Αρχιερεύς ὑπό τῆς οἰκείας συνειδήσεως, εὐλόγως δύναται νά παραιτήση καί τήν ᾿Αρχιερωσύνην ἐν ταυτῷ, καί οὐδείς δύναται κωλῦσαι αὐτόν· ὁ τοιοῦτος καί μοναχός γενέσθαι οὐ κωλύεται". 
Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, ἴσως εὑρεθῇ τις νά θέση τό ἐρώτημα: Σεῖς κατηγορεῖτε τόν Μακαριώτατο δι᾿ ἀντικανότητας, παραλείψεις ἐπί θεμάτων Πίστεως καί ῾Ομολογίας κλπ, πῶς τώρα δέν δέχεσθε τήν παραίτησί του; ῾Η ἀπάντησίς μας εἶναι σαφής. ῾Ο Μακαριώτατος δέν ἐλέγχεται διά τί κωλυτικόν τῆς ᾿Αρχιερωσύνης παράπτωμα, τό ὁποῖον θά ἐπέβαλε τήν παραίτησίν του, τά δέ "Κανονικά ἐγκλήματα", διά τά ὁποῖα ὁμιλοῦν οἱ Κανόνες, ἤ τάς παραλείψεις ἐπί θεμάτων Πίστεως καί ῾Ομολογίας, κλπ. δέν τά ἐπικαλεῖται ὁ Μακαριώτατος, ἀλλά καί τά θεωρεῖ ὡς συκοφαντίας. ῎Αλλωστε δι᾿ αὐτά δέν καταγγέλλεται μόνον ὁ Μακαριώτατος, ἀλλά καί ἡ πλειοψηφία τῶν ᾿Αρχιερέων. Διά τοῦτο ἐπιβάλλεται νά ἐξετασθοῦν ὅσα ἡμεῖς εἰσηγούμεθα καί καταγγέλλομεν. ῾Επομένως θεωροῦμε ἀδιανόητον τήν παραίτησίν του, δι οὕς λόγους προείπομεν, ἀλλά καί διότι ὑπό τήν Προεδρίαν του πρέπει ὁπωσδήποτε νά ἐξετασθοῦν ὅλα τά ἐκκρεμοῦντα θέματα, διά νά ἔλθη ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἡ ἀγάπη, ἡ εἰρήνη καί στερεωθῆ ἡ ἐνότητα ἐν τῇ μιᾷ Πίστει καί ῾Ομολογία. ῎Αλλωστε ἡ προσωπικότης του καί ἡ πολυετής προσφορά του εἰς τόν ᾿Αγῶνα τῆς ᾿Ορθοδοξίας θέλουμε νά ἀποτελῇ μέχρι τέλους ἐγγύησιν ἑνότητος καί εἰρήνης ἐν τῇ ᾿Εκκλησίᾳ.


Παραθέτομεν τόν ῾Ιερόν Κανόνα: "Τούς δέ τῆς παραιτήσεως λιβέλλους, οὐ κατά προαίρεσιν οἰκείαν, ἀλλ᾿ ὡς ἐξ ἀνάγκης καί φόβου, καί τῆς τινῶν ἀπειλῆς ἐπιδοῦναί φησι. Καί ἑτέρως δέ, πρᾶγμά ἐστίν, οὔτε τοῖς τῆς ᾿Εκκλησίας ἀρέσκον θεσμοῖς, λιβέλλους παραιτήσεων προσάγειν τινάς τῶν ῾Ιερουργῶν. Εἰ γάρ εἰσίν ἄξιοι τοῦ λειτουργεῖν, ἔστωσαν ἐν τούτῳ· εἰ δέ ἀνάξιοι, μή ἀπό παραιτήσεως ἐξίτωσαν, κατεγνωσμένοι δέ μᾶλλον ἐπί πράγμασιν, ὧν ἄν τις πολλήν ποιήσαιτο τήν καταβοήν, ὡς ἔξω τρεχόντων πάσης ἀκολουθίας".  Καί κατά τήν ἑρμηνείαν τοῦ Κανόνος:῾"Ο προρρηθείς ᾿Επίσκοπος Πέτρος φαίνεται ὅτι ἔδωκε καί παραίτησιν ἔγγραφον, ὅτι παραιτεῖται τήν ᾿Επαρχίαν του. Περί τούτου οὖν ὁ παρών Κανών λέγει, ὅτι τήν τοιαύτην παραίτησιν δέν ἔδωκεν αὐτός θεληματικῶς καί μέ τήν ἰδικήν του προαίρεσιν, ὡς ὁμολογεῖ, ἀλλ᾿ ἐξ ἀνάγκης, ἀπό φόβους καί φοβερισμούς τινῶν, ὁποῦ τοῦ ἔκαμναν νά τόν κακοποιήσουν. ῎Επειτα δέ καί ἄν τυχόν θεληματικῶς, ἔδωκε τήν τοιαύτην παραίτησιν, ὅμως τό νά δίδουν τινές ᾿Επίσκοποι ἐγγράφους παραιτήσεις, ὅτι παραιτοῦνται τάς ᾿Επισκοπάς καί ἐπαρχίας των, τοῦτο δέν εἶναι ἀρεστόν εἰς τούς Κανόνας τῆς ᾿Εκκλησίας, ταυτόν εἰπεῖν, ὅτι εἶναι παρά Κανόνας καί ἄτοπον· διότι, εἰ μέν οἱ ᾿Επίσκοποι αὐτοί εἶναι ἄξιοι νά ἔχουν τήν ᾿Αρχιερωσύνην, ἄς μένουσιν εἰς αὐτήν καί ἄς μή παραιτοῦνται, ὄχι καί εἶναι ἀνάξιοι, ἄς μή εὐγαίνουν ἀπό τάς ἐπαρχίας των, ὡς τάχα παραιτούμενοι, ἀλλά μᾶλλον ὡς κατακεκριμένοι διά ἄτοπα ὁποῦ ἔκαμαν, τά ὁποῖα ἤθελε κατηγορήσει μεγάλως τινάς, ὡς ἔξω ὄντα πάσης ἀκολουθίας τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, ἤτοι ὡς πάντη παράνομα καί ἀκανόνιστα (εἰ δέ ταῦτα ἤθελε κατηγορήσει τινάς, πρόδηλον ὅτι ὡς φανερῶς πραχθέντα, καί ὡς ἐγνωσμένα εἰς αὐτόν, καί μαρτυρούμενα παρ᾿ ἄλλων, ἤθελε τά κατηγορήσει· οὐδείς γάρ τά ἄγνωστα καί κρύφια κατηγορεῖ). Εἰ δέ τοῦτο, ἕπεται ἐξ  ἀντιδιαστολῆς, ὅτι δύναται ὁ ᾿Επίσκοπος νά παραιτῆται καί χωρίς νά κατακριθῆ φανερά· ὅταν, δηλαδή, ἤ πρό τῆς ᾿Αρχιερωσύνης, ἤ καί μετά τήν ᾿Αρχιερωσύνην ἤθελε πράξει κρυφίως κανέν ἁμάρτημα κωλυτικόν καί καθαιρετικόν τῆς ᾿Αρχιερωσύνης, τό ὁποῖον ἐξομολογηθείς εἰς Πνευματικόν Πατέρα, καί ἐλεγχόμενος ὑπό τῆς συνειδήσεως, ὁμοῦ μέ τήν ῾Ιεροπραξίαν τῆς ᾿Αρχιερωσύνης, παραιτεῖται καί τήν ᾿Επισκοπήν".


Προηγουμένως ὁ ἴδιος Πατήρ εἰς τόν Α' αὐτοῦ Κανόνα, ἤτοι εἰς "τήν πρός Δόμνον Κανονικήν ἐπιστολήν" (Πατριάρχην ᾿Αντιοχείας) ἰδού τί κανονίζει: "...Κάθε πράγμα ἐκκλησιαστικόν ὅταν γίνεται κατά τήν εὐταξίαν τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων, ὄχι μόνον δέν προξενεῖ εἰς ἡμᾶς τούς ἱερωμένους καμμίαν ταραχήν καί δυσφημίαν, ἀλλά μάλιστα καί ἐπαίνους ἀπό τούς φρονίμους καί διακριτικούς. Ποῖος γάρ δέν ἐπαινεῖ τήν ἀφιλοπρόσωπον καί δικαίαν ἀπόφασιν ἤ πῶς δέν εἶναι ἔξω ἀπό κάθε ἐπίπληξιν καί κατηγορίαν ἡ ὀρθή καί νόμιμος (Κανονική) κρίσις, καί γεμάτη ἀπό κάθε εὐφημίαν καί ἔπαινον"; (Πηδάλιον σελ. 688). Καί συνεχίζων ὁ ῾Ιερός Πατήρ τήν Κανονικήν ἐπιστολήν του πρός τόν Πατριάρχην ᾿Αντιοχείας Δόμνον, ὁ ὁποῖος ὡδήγησεν εἰς παραίτησιν τόν ᾿Επίσκοπον Πέτρον, λέγει:"... Σύ μέν ὀνομάζεις ᾿Επίσκοπον τόν εὐλαβέστατον Πέτρον, αὐτός δέ ἐξ  ἐναντίας, ἐρχόμενος εἰς ἡμᾶς, κλαίει καί ὀδύρεται λέγων, ὅτι ἀδίκως καί παραλόγως ἐξώσθη παρά σοῦ ἀπό τήν δοθεῖσαν ᾿Επισκοπήν του· ἦτο δέ πρέπον ἤ νά ἔχη καί τό ὄνομα τῆς ᾿Επισκοπῆς, καί τό πράγμα, ἤτοι τήν ᾿Επισκοπήν, ἤ ἄν δέν ἦτο ἄξιος νά ἔχη τήν ᾿Επισκοπήν καί τήν ᾿Αρχιερωσύνην, οὐδέ μέ τό ὄνομα τοῦ ᾿Επισκόπου νά τιμᾶται, καθώς δηλαδή ἐσύ τόν ὀνομάζεις. ῾Ο γάρ ᾿Επίσκοπος ἐπισκοπῆς λέγεται καί εἶναι ᾿Επίσκοπος, καί ὄχι μόνον καί καθ᾿ ἑαυτό μέ τό νά ἦναι τά δύω ταῦτα ὀνόματα τοῦ ᾿Επισκόπου καί τῆς ᾿Επισκοπῆς ἕνα μέ τό ἄλλο συνδεδεμένα καί σχετικά. Εἰ δέ καί ἴσως ἤθελε σοῦ φανῆ σκληρόν καί ἀφιλάδελφον τοῦτ ὁποῦ λέγω, τό νά μή λέγεται δηλονότι ᾿Επίσκοπος, ἄν δέν ἔχη καί τήν ᾿Επισκοπήν, ὅμως τῇ ἀληθείᾳ δέν εἶναι σκληρόν. (Πηδάλιον, σελ. 688).
῞Οταν ταῦτα διατάσσουν οἱ θεῖοι καί ῾Ιεροί Κανόνες τῶν ἁγίων Πατέρων, Μακαριώτατε καί Σεβασμιώτατοι ᾿Αδελφοί καί Συλλειτουργοί, εἰς ἡμᾶς δέν ἐπιτρέπεται νά λέγωμεν, ἤ νά πράττωμεν ὁτιδήποτε ἀντίθετον, παρά μόνον ὀφείλομεν μέ εὐλάβειαν νά ὑπακούωμεν καί νά συμμορφωνώμεθα πρός τά ἐντάλματά τους. ᾿Οφείλομεν λοιπόν νά ἀντιμετωπίσωμεν τήν ἐκφρασθεῖσαν "δήλωσιν περί παραιτήσεως" τοῦ Μακαριωτάτου ὑπό τό φῶς τῶν ὡς ἄνω ῾Ιερῶν Κανόνων καί ὅλων τῶν σχετικῶν, συνειδητοποιοῦντες, καί ὁ Μακαριώτατος καί ὅλοι ἡμεῖς, ὅτι ἡ ἐκφρασθεῖσα "βούλησις" τοῦ Μακαριωτάτου, διά τήν ᾿Ορθοδοξίαν εἶναι κατακριτέα, διότι εἶναι ὡς νά ζητῆ, ὁ Μακαριώτατος, "διαζύγιον" ἀπό τήν Νύμφην αὐτοῦ ᾿Αρχιεπισκοπήν ᾿Αθηνῶν, ἀλλά καί ἀπό αὐτήν τήν ᾿Αρχιερωσύνην του! Πρέπει νά συνειδητοποιήσωμεν ἅπαντες, ὅτι ἄν ποτέ ἤθελεν ὑποβάλλει ἔγγραφον τήν παραίτησίν του, αὐτό θά ἐσήμαινε ὡς νά "αὐτοκαθαιρεῖτο", τό ὁποῖον δέν ἔχει δικαίωμα, ἐφ᾿ ὅσον δέν ὑπάρχου λόγοι κωλυτικοί τῆς ᾿Αρχιερωσύνης, ἡ δέ ἰδική μας συγκατάθεσις θά ἐσήμαινε ἐπίσης ὅτι οὐσιαστικά θά ἐνεργούσαμε εἶδός τι "καθαιρέσεως"! Δηλαδή πρέπει νά λάβη ὑπ᾿ ὄψιν του καί ὁ Μακαριώτατος, ὅτι παραιτούμενος τῆς ᾿Αρχιεπισκοπῆς του στερεῖται καί τῆς ᾿Αρχιερωσύνης καί τῆς ᾿Επισκοπικῆς τιμῆς καί τῆς ᾿Αρχιερατικῆς λειτουργίας γενικῶς, καί  ὅπως συμπερασματικῶς ἀναγράφεται καί εἰς τόν Τόμον τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν τῆς ᾿Ανατολῆς τῆς ἐν Ρωσίᾳ ἐν ἔτει 1663 "τόν παραιτησάμενον τήν ἐπαρχίαν αὐτοῦ στερεῖσθαι καί τῆς τιμῆς καί τῆς λειτουργίας τῆς ᾿Αρχιερατικῆς κανονικῶς". (Β. Φειδᾶ, ῾Ιστορία τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς Ρωσίας, σελ. 405).

Οἱ λόγοι ὑγείας τοῦ Μακαριωτάτου εἶναι γνωστοί, ἀλλά διά τήν περίπτωσιν τῆς παραιτήσεως ᾿Αρχιερέως, δέν προβλέπονται ὑπό τῶν ῾Ιερῶν Κανόνων. ῾Ο ΙΣΤ Κανών τῆς Πρωτοδευτέρας ῾Αγίας Συνόδου, ἀναφέρεται εἰς περίπτωσιν, κατά τήν ὁποίαν ὁ ᾿Επίσκοπος παραιτήση τήν ᾿Επισκοπήν του πέραν τῶν ἕξι μηνῶν καί δέν δύναται νά μεταβῇ εἰς αὐτήν διότι "περιέπεσεν εἰς νόσον χαλεπήν καί συνέχεται ὑπό καθολικῆς ἀκινησίας". ῾Ο Μακαριώτατος, δόξα τῷ Θεῷ, οὔτε τήν ἐπικοινωνίαν ἔχει χάσει, οὔτε "εἰς νόσον χαλεπήν περιέπεσεν", "οὔτε ὑπό καθολικῆς ἀκινησίας συνέχεται". Τουναντίον, καί μέ τό περιβάλλον ἐπικοινωνεῖ, καί τολμῶ εἰπεῖν, κινεῖται καλύτερον ἀπό τινας ἐξ  ἡμῶν. Οὕτω καί εἰς τήν συνεδρίασιν τῆς 5-2-03 συμμετέσχε, (εἰς τήν ὁποίαν παρέμεινε ἄνω τῶν 8 ὡρῶν, συμμετέχων ἐνεργῶς καί ἀντέχων μάλιστα καλύτερα ἀπό ὅλους μας), καί μετ᾿ οὐ πολλάς ἡμέρας "ἔτρεξε" νά εὕρη τούς ᾿Αρχιερεῖς καί τούς ἐκτός ᾿Αθηνῶν διά νά τούς "ὁμιλήση", ὥστε νά μήν ... ὑποχωρήσουν ἀπό τά "συμφωνηθέντα", ἀλλά καί εἰς τήν ἔκτακτον῾Ιεραχίαν διά τήν ἐκλογήν "νέου ᾿Αρχιεπισκόπου" τῆς 11-2-03 ἦτο παρών.

Καθ᾿ ἡμᾶς μοναδικός λόγος αὐτῆς τῆς παραιτήσεως, εἶναι ἡ συναλλαγή περί τῆς ὁποίας ἐκάναμε ἁπλῆν νύξιν εἰς τήν ὑπ᾿ ἀριθμ. 311/11-2-03 "᾿Αναφοράν - ῎Ενστασίν" μας. ῾Επομένως, ἐάν τελικά ἤθελεν ὑποβάλλει κανονικῶς τήν παραίτησίν του, καί ἐγίνετο αὕτη ἀποδεκτή, αὐτό θά εἶχεν ὡς συνέπεια διά τόν ἴδιον μέν ὡς νά "αὐτοκαθαιρῆται", δι᾿ ἡμᾶς δέ ὡς νά ἐγκρίνωμεν καί νά ἐπισφραγίζωμεν αὐτήν τήν "αὐτοκαταδίκην" του, ὅπερ ἐφάμαρτον καί νά τό διανοῆταί τις. Μετά ἀπό ὅλα αὐτά συνειδητοποιοῦν τάς εὐθύνας των καί τάς Κανονικάς συνεπείας των οἱ Σεβασμιώτατοι ἐν Χριστῷ ᾿Αδελφοί, οἱ ὁποῖοι τήν 5/18-2-03 ἐσπευσμένα καί ἀνεξετάστως καί χωρίς νά συμβουλευθοῦν τούς ῾Ιερούς Κανόνας, ἀπεδέχθησαν τήν περί "παραιτήσεως" δήλωσιν, ὡς νά ἦτο τό γεγονός τοῦτο προμελετημένον καί προσυμπεφωνημένον; Συνειδητοποιοῦν τάς εὐθύνας των καί τάς Κανονικάς συνεπείας καί τοῦ ἐν συνεχείᾳ γεγονότος, καθ᾿ ὅ ἡ ἰδία ἐλαχίστη μειοψηφία, κατά τήν ἰδίαν συνεδρίασιν, ἔσπευσεν νά ἐκλέξη "διά βοῆς" νέον ᾿Αρχιεπίσκοπον, τόν  ὑποδειχθέντα ὑπό τοῦ Μακαριωτάτου, ἐνῶ τελικά ὥρισαν "Τοποτηρητήν", καί ἐν συνεχείᾳ ὑπό τήν προεδρίαν τοῦ παρανόμου "Τοποτηρητοῦ" καί μέ τήν "συμπροεδρίαν" τοῦ Μακαριωτάτου, ὥρισαν καί "῎Εκτακτον σύγκλησιν τῆς ῾Ιεραρχίας" διά τήν Δευτέραν 11/24-2-03 "δι ἐκλογήν νέου ᾿Αρχιεπισκόπου"; ῞Οταν μάλιστα ταῦτα, ἐνῶ καταφανῶς ἀποτελοῦν ἐγκλήματα Κανονικά, ἀποκαλύπτουν παραλλήλως καί τήν συμπαιγνίαν καί τήν συμπεφωνημένην συναλλαγήν καί προπάντων ὅτι ὁ Μακαριώτατος ᾿Αρχιεπίσκοπος ἐσύρθη ἱεροσύλως ὡς "πρόβατον ἐπί σφαγήν". Τό χείριστον δέ ὅτι καί ἐκ τῶν ὑστέρων ,ὑπό τῶν ἰδίων ἀμετανοήτων προσώπων ὑποχρεώνεται ἤ πείθεται ὁ Μακαριώτατος νά διαψεύδη ὅτι ἐπιέσθη καί οὕτω ἐπωμίζεται τάς εὐθύνας ὅλων τῶν ἠθικῶν καί πραγματικῶν αὐτουργῶν αὐτῆς τῆς συμπαιγνίας.     

Κατόπιν τούτων, ἐν πένθει καί κλαυθμῷ, φιλαδέλφως παρακαλοῦμεν νά σπεύσωμεν πρός ἄμεσον θεραπείαν τῆς ἀπό 5/18-2-03 καί 11/24-2-03 νέας αὐτῆς τραγωδίας, τήν ὁποίαν, καθ᾿ ἡμᾶς, οἱ γνωστοί "Σακαρέλλοι" καί "Σαραντόπουλοι", μετά τοῦ ἰδικοῦ μας παρασυνοδικοῦ κατεστημένου, συνέλαβον καί προώθησαν. ῎Αν ὁ Μακαριώτατος ᾿Αρχιεπίσκοπος ἐνήργησεν ἐλευθέρως, καί δέν ἐπιέσθη, δέν ἐπηρεάσθη, ἤ δέν ἐπείσθη ὑπό τρίτων, προκειμένου νά προβῆ καί εἰς αὐτήν τήν δήλωσιν, διότι ἴσως δέν ἐγνώριζε, τί σημαίνει αὕτη ἀπό Κανονικῆς καί ὀρθοδόξου ἀπόψεως, μετά τά ἀνωτέρω τά ὁποῖα τίθενται ὑπ᾿ ὄψιν του, παρακαλεῖται νά ἀνακαλέση αὐτήν τήν δήλωσιν περί "παραιτήσεώς" του. Παράλληλα ὅμως καί ἡ ἐλαχίστη μειοψηφία τῶν ἀγαπητῶν ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν, οἱ ὁποῖοι τήν 5/18-2-03 ἀκύρως "ἀπεφάσισαν" τήν ἀποδοχήν τῆς παραιτήσεως καί τόν διορισμόν "Τοποτηρητοῦ", ἐξέδωκαν τό 3180 "᾿Εγκύκλιον ᾿Ανακοινωθέν", μέ τό ὁποῖον ἐντέλλονται νά μνημονεύεται ἀντί τοῦ Κανονικοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου, ὁ παρανόμως διορισθείς ὡς "Τοποτηρητής", ἀπέστειλαν πρόσκλησιν περί "᾿Εκτάκτου συγκλήσεως τῆς ῾Ιεραρχίας δι᾿ ἐκλογήν νέου ᾿Αρχιεπισκόπου", νά ἀνακαλέσουν καί αὐτοί καί νά δηλώσουν ἐγγράφως τήν μετάνοιά των, καί νά ζητήσουν τήν συγχώρησιν ἀπό τήν ᾿Εκκλησίαν.