ΕΓΚΑΙΝΙΑ
ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΗΣ ΟΜΩΝΥΜΟΥ ΑΝΔΡΩΑΣ ΜΟΝΗΣ ΕΙΣ ΓΕΡΜΑΣΟΓΕΙΑ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΥΠΡΟΥ. ΚΟΥΡΑ ΕΙΣ ΜΕΓΑΛΟΣΧΗΜΟΝ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΕΙΣ ΙΕΡΕΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΔΙΑΚΟΝΟΥ ΙΕΡΕΜΙΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ. Τοῦ ἀνταποκριτοῦ μας εἰς Κύπρον
Χρἠστου Πολυβίου
Τήν Πέμπτην 21 Νοεμβρίου 2008 ἐτελέσθησαν μέ λαμπρότητα τά Ἐγκαίνια τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου εἰς τήν ἑορτάζουσαν ὁμώνυμον Ἱεράν Μονήν εἰς Γερμασόγεια Λεμεσοῦ Κύπρου. Τά Ἐγκαίνια, τά ὁποῖα ἦσαν ἡ δεσπόζουσα κατά τήν πανήγυριν τῆς Μονῆς ἐκκλησιαστική τελετή, ἐπλαισιώθησαν καί μέ δύο ἄλλας κατανυτκτικάς τελετάς, τήν κουράν εἰς μεγαλόσχημον τοῦ ἱεροδιακόνου Ἰερεμίου, κτήτορος τοῦ Ναοῦ, κατά τήν ὥραν τοῦ Ἑσπερινοῦ, καί τήν εἰς ἱερέα χειροτονίαν του, κατά τήν ὥραν τῆς θείας Λειτουργίας. Τά Ἐγκαίνια καί τήν χειροτονίαν ἐτέλεσεν ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κιτίου καί πάσης Κύπρου κ. Παρθένιος, ὁ ὁποῖος καί ἀνεδέχθη καί τόν εἰς μεγαλόσχημον χειροτονηθέντα, συμπαραστατούμενος ὑπό τοῦ μεταβάντος εἰς Κύπρον Σεβ/του Μητροππολίτου Μεσογαίας κ. Κηρύκου, ὁ ὁποῖος καί ἔψαλε τήν ἀκολουθίαν τῆς κουρᾶς. Ἡ ἀττμόσφαιρα ἤδη ἀπό τόν ἑσπερινόν μέ τήν κουράν τοῦ μεγαλοσχήμου καί μέ τά ἑορταστικά ψάλματα τῆς Θεομητορικῆς ἑορτῆς καί τήν πρωίαν μέ τά Ἐγκαίνια καί τήν χειροτονίαν ἦτο λίαν κατανυκτική, ἀλλά καί μεγαλοπρεπής καί συνεκίνησε βαθύτατα ὅλους τούς προσκυνητάς. Παραθέτομεν τήν ὀμιλίαν τοῦ Σεβ/του Μητροπολίτου Μεσογαίας καί Λαυρεωτικῆς διά τά Ἐγκαίνια καί ἕνα σύντομον μήνυμα εἰς τό τέλος τῶν ἐκδηλώσεων καί ἐν συνεχεία σχετικόν φωτογραφικόν ρεπορτάζ:: «Τά Ἐγκαίνια, τά ὁποῖα ἐπιτελέσαμε, εἶναι ἡ ἱερά τελετή διά τῆς ὁποίας ἐξαγνίζεται καί καθιερώνεται ἕνας χῶρος, ἤ ἕνα οἰκοδόμημα, ἤ καί ἀντικείμενα τά ὁποῖα διατίθενται εἰς τήν λατρείαν τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἱστορία τῆς τελετῆς τῶν Ἐγκαινίων ἀρχίζει ἀπό τήν Παλαιάν Διαθήκην, μέ τά Ἐγκαίνια τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου ὑπό τοῦ Ἀαρών. «Ἐκαίνια τιμᾶσθαι παλαιός νόμος», λέγει τό Τροπάριο. Τό 1004 ἔχομεν τά Ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος. Τό 516 ἔχομεν πάλιν νέα Ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομῶντος, διότι ὁ παλαιός εἶχε καταστραφῆ ὑπό τοῦ Ναβουχοδονόσορος. Τά πρῶτα Ἐγκαίνια εἰς χριστιανικόν Ναόν, τά συναντῶμεν εἰς τά Ἱεροσόλυμα εἰς τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως τήν 13ην Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 335. Ἔκτοτε ἡ τελετή τῶν Ἐγκαινίων γίνεται ἀπαραιτήτως σέ ὅλους τούς χριστιανικούς Ναούς. Ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἱκουμενική Σύνοδος ὥρισε τό ἀπαραίτητον ὄχι μόνον τοῦ ἐγκαινιασμοῦ τοῦ Ναοῦ, ἀλλά καί τῆς καταθέσεως εἰς τήν Ἁγίαν Τράπεζαν ἱερῶν λειψάνων, καί μάλιστα μαρτυρικῶν. Καί τοῦτο διότι ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, εἶναι Ἐκκλησία μαρτύρων. Ἐστηρίχθη εἰς τάς θυσίας καί τά αἵματα τῶν μαρτύρων. Εἶναι χαρακτηριστικόν ὅτι τήν περίοδον τῶν διωγμῶν οἱ χριστιανοί τελοῦσαν τήν θείαν Εύχαριστίαν ἐπάνω εἰς τούς τάφους τῶν μαρτύρων. Ἡ πλάκα μέ τήν ὁποίαν ἐσκεπάζετο ὁ τάφος τοῦ μάρτυρος, ἦτο ἡ πρώτη Ἁγία Τράπεζα ἐπί τῆς ὁποίας ἐτελεῖτο ἡ ἀναίμακτος θυσία. Εἶναι ἀκριβῶς ἐκεῖνο πού λέγει ἡ ἱερά Ἀποκάλυψις: «Εἶδον ὑποκάτω τοῦ θυσιαστηρίου τάς ψυχάς τῶν Ἐσφαγμένων, διά τόν Λόγον τοῦ Θεοῦ καί τήν μαρτυρίαν τοῦ Ἀρνίου». Καί δι’ αὐτό ψἀλλουμε κατά τήν περιφορά τῶν ἱερῶν Λειψάνων τό: «Ἅγιοι Μάρτυρες οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καί στεφανωθέντες, πρεσβεύσατε πρός Κύριον ἐλεηθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν». Ἡ κυρίως τελετή τῶν Ἐγκαινίων ἀρχίζει μέ τήν γονυκλισία καί τήν ἀνάγνωσι τῶν προκαταρτικῶν εὐχῶν ἐντός τοῦ Ναοῦ, συνεχίζεται μέ τήν περιφορά τῶν ἱερῶν Λειψάνων τρίς φορές γύρωθεν τοῦ Ναοῦ, ὅτε ἀναγινώσκεται ὡς πλέον κατάλληλος ἡ Προφητεία τοῦ Ἰεζεκιήλ. «Καί ἐπέστρεψέ με, κατά τήν ὁδόν τῆς πύλης τῶν ἁγίων τῆς ἐξωτέρας τῆς βλεπούσης κατά ἀνατολάς. Καί αὕτη ἦν κεκλεισμένη. Καί εἶπε Κύριος πρός με. Ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καί οὐδείς οὐ μή διέλθη δι’ αὐτῆς. Ὅτι Κύριος ὁ Θεός Ἰσραήλ εἰσελεύσεται δι’ αὐτῆς, καί ἔσται κεκλεισμένη. Διότι ὁ ἡγούμενος οὗτος καθήσεται ἐν αὐτῆ, τοῦ φαγεῖν ἄρτον ἐνώπιον Κυρίου... Καί εἶδον, καί ἰδού πλήρης δόξης ὁ οἶκος Κυρίου». Συμβολικό, ἀλλά καί πραγματικό τό γεγονός, ὅταν κεκλεισμένων τῶν θυρῶν ψάλλουμε ἀπ’ ἔξω τό «ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καί ἐπάρθητε πῦλαι αἰώνιοι», ἐνῶ ἀπό μέσα ψάλλεται τό «Τίς ἐστίν οὗτος ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης», ὅπερ ἐπαναλαμβάνεται τρίς, ἐνῶ δίδεται καί ἡ ἀπάντησις: «Κύριος κραταιός καί δυνατός, Κύριος δυνατός ἐν πολέμῳ. Ἄρατε πύλας οἱ ἄρχοντες ὑμῶν καί εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεύς τῆς δόξης». Καί συνεχίζεται ἡ τελετή μέσα εἰς τό Ἅγιον Βῆμα. Ὁ Ἀρχιερεύς τοποθετεῖ ἐπί εἰδικῆς λειψανοθήκης τά μαρτυρικά λείψανα, ἐπιχέει εἰς αὐτά τρίς ἅγιον Μῦρον καί τά τοποθετεῖ ἐντός τῆς εἰδικῆς ὁπῆς (τοῦ ἀνοίγματος), ἡ ὁποία ὑπάρχει εἰς τό ἄνω μέρος τῆς κεντρικῆς βάσεως τῆς ἁγίας Τραπέζης. Παράλληλα ἐκφωνεῖ τό «Αἰωνία ἡ μνήμη τῶν κτητόρων τοῦ ἁγίου Οἴκου τούτου», ὁ δέ λαός ἀντιφωνεῖ μελωδικῶς τό «Αἰωνία ἡ μνήμη». Εἶναι χαρακτηριστική ἡ προσευχή ἡ σχετική μέ τούς ἁγίους μάρτυρας τῶν ὀποίων τά λείψανα ἐναποτίθενται ἐπί τῆς ἁγίας Τραπέζης. «Σύ Κύριε ... ὁ πιστός ἐν τοῖς λόγοις σου, καί ἀψευδής ἐν ταῖς ἐπαγγελίαις σου ... ὁ δούς τήν χάριν εἰς τούς ἁγίους μάρτυρας, τόν ἀγῶνα τόν καλόν ἀγωνίσασθαι, καί τόν δρόμον τῆς εὐσεβείας τελέσαι, καί τήν πίστιν τῆς ἀληθοῦς Ὁμολογίας φυλάξαι», «αὐτός, Δέσποτα πανάγιε, ἄκουσον τάς ἱκεσίας τῶν ἁγίων Σου καί ἀξίωσον καί ἡμᾶς ἵνα ἔχωμεν κλῆρον καί μέρος μετ’ αὐτῶν, ὥστε νά γίνωμεν μιμηταί των καί νά ἀξιωθοῦμε καί τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν». Τό ἄνοιγμα σφραγίζεται μέ τήν ἔκχυσιν τῶν εὐωδῶν ἀρωματικῶν ὑλῶν, αἱ ὁποῖαι προσφέρονται ὡς θυσία εἰς τόν Δημιουργόν Θεόν «τόν ποιήσαντα πάντα τά ὡραῖα τῆς γῆς». Τά ἀρώματα αὐτά συμβολίζουν τά ἀρώματα τοῦ Ἰωσήφ, τοῦ Νικοδήμου καί τῶν Μυροφόρων Γυναικῶν. Τοποθετεῖται κατόπιν καί ἐπικολᾶται ἡ πλάκα τῆς Ἁγίας Τραπέζης, ἡ ὁποία συμβολίζει τόν Γολγοθᾶ καί τόν τάφο τοῦ Κυρίου. Ἐπάνω εἰς αὐτήν τήν πλάκα, ἡ ὁποία πρέπει νά εἶναι ἐκ λευκοῦ μαρμάρου, τελεσιουργεῖται τό μυστήριον τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ἐπάνω δηλαδή εἰς αὐτήν γίνεται ἡ θυσία τοῦ ἀμνοῦ, τοῦ αἴροντος τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου. Ἡ πλάκα τῆς Ἁγίας Τραπέζης ἐν συνεχεία πλένεται καλῶς, ἀρωματίζεται δι’ ἀρωμάτων καί μυρώνεται δι’ Ἁγίου Μύρου. Ἐπ΄αὐτῆς τοποθετοῦνται τό κατασάρκιον καί τά ἱερά καλύματα, τά ὁποῖα συμβολίζουν τήν σινδόνα τοῦ εὐσχήμονος Βουλευτοῦ Ἰωςἠφ, μέ τήν ὁποία ἐνετύλιξεν τό σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, ὅταν κατεβίβασε αὐτό ἀπό τοῦ Σταυροῦ καί κατέθηκεν αὐτό εἰς τό καινόν μνημεῖον, ἐνῶ πάντα ταῦτα καθώς καί τά κύρια μέρη τοῦ Ναοῦ σφραγίζονται δι’ ἁγίου Μύρου. Ἐδῶ ψάλλεται μελωδικῶς καί ὁ πλούσιος εἰς νοήματα καί ὡραῖος εἰς μελωδίαν ψαλμός τοῦ Δαυίδ: «Ἰδού δή τί καλόν ἤ τί τερπνόν, ἀλλ’ ἤ τό κατοικεῖν ἀδελφούς ἐπί τό αὐτό; Ὡς μύρον ἐπί κεφαλῆς, τό καταβαῖνον ἐπί πώγωνα τόν πώγωνα τοῦ Ἀαρών... Ὠς δρόσος Ἀερμών ἡ καταβαίνουσα ἐπί τά ὅρη Σιών». Ὅλα αὐτά εἶναι τά ἐξωτερικά στοιχεῖα, αὐτά πού φαίνονται, αὐτά τά ὁποῖα βλέπομεν μέ τά αἰσθητά μάτια. Ὅποιος ὅμως ἔχει τίς πνευματικές προϋποθέσεις, μπορεῖ νά ἴδη καί τά μή βλεπόμενα, δηλαδή τήν παρουσίαν τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι χαρακτηριστική ἡ εὐχή: «Ἐπάκουσον ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν δεομένων σου, καί κατάπεμψον τό Πανάγιόν σου Πνεῦμα, τό προσκυνητόν καί παντοδύναμον, καί ἁγίασον τόν οἶκον τοῦτον. Πλήρωσον αὐτόν φωτός ἀιδίου. Ποίησον αὐτόν σκήνωμα δόξης σου. Κατακόσμησον αὐτόν τοῖς θείοις σου καί ὑπερκοσμίοις χαρίσμασι. Κατάστησον αὐτόν λιμένα χειμαζομένων, ἱατρεῖον παθῶν, καταφυγήν ἀσθενῶν, δαιμόνων φυγαδευτήριον... Ὅσα ἄν αἰτήσωνται καί σύ ἀκούσεις ἐν τῶ οὐρανῶ ἄνω, καί ποιήσεις ἔλεος, καί ἵλεως ἔση αὐτοῖς». Μετά τόν ἐγκαινιασμόν τά πάντα ἐντός τοῦ Ναοῦ γίνονται καινούργια, καί λάμπουν μέ μίαν μυστικήν χάριν, διότι πληροῦνται ἀπό τήν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. «Καί εἶδον καί ἰδού πλήρης δόξης ὁ οἶκος Κυρίου». Καί ὡς ἐπισφράγισις ὅλων αὐτῶν εἶναι ἡ δοξολογική ἀναφορά εἰς τόν Θεόν: «Δόξα σοι τῶ δείξαντι τό φῶς, τῶ φωτίσαντι τόν κόσμον», καί προτρεπτική εἰς μετάνοιαν καί ἐσωτερικήν ἀνακαίνισιν ἡμῶν: «Ἄνθρωπε εἰς ἑαυτόν ἐπανάγου. Γίνου καινός ἀντί παλαιοῦ....», διότι «οὕτω τιμᾶται ἡ τῶν ‘Εγκαινίων ἡμέρα». Εἰς τό τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος Κήρυκος, ἐτόνισεν δι’ ὀλίγων: α) Τήν σημασίαν τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων, καί τί μᾶς διδάσκει διά τά ἰδικά μας «εἰσόδια» εἰς τά «ἁγια τῶν ἁγίων» τῆς πνευματικῆς ζωῆς (πορεία πρός τήν θέσωσιν) β) Τήν σημασίαν τῶν Ἐγκαινίων, καί τήν ἀνάγκην νά ἀκούσωμεν καί νά ἐφαρμόσωμεν τό μήνυμα τῶν Ἐγκαινίων, τό ὁποῖον συνόψισε εἰς τό «ἄνθρωπε εἰς ἑαυτόν ἐπανάγου, γίνου καινός ἀντί παλαιός», καί γ) Ἐσχολίασε τό ψαλλόμενον κατά τήν κουράν εἰς μεγαλόσχημον «ἀγκάλας πατρικάς διανοῖξαί μοι πάτερ», ὅπερ περιέχει τό μήνυμα τῆς ἐπιστροφῆς καί τῆς μετανοίας, ἐνῶ ηὐχήθη εἲς τόν καρέντα νά εὐαρεστήση εἰς τόν Θεόν καί τούς ἀνθρώπους, διά δέ τήν εἰς ἱερομόναχον χειροτονίαν του ηὐχήθη νά φανῆ ἄξιος τῆς κλήσεως, καί νά διαφυλάξη τήν παρακαταθήκην ἥν ἔλαβεν μέχρι τῆς δευτέρας παρουσίας τοῦ Κυρίου, ὡς ἤγκουσε παρά τοῦ χειροτονήσαντος αὐτόν Ἀρχιερέως. Τέλος ηὐχήθη καί εἰς τόν Σεβ/τον Παρθένιον νά τόν ἀξιώση ὁ Θεός νά κάμη πολλάς κουράς πολλάς χειροτονίας, καί πολλά Ἐγκαίνια, διά τήν νίκην καί τόν θρίαμβον τῆς Ὀρθοδοξίας, τόσον εἰς Κύπρον, ὅσον καί ἁπανταχοῦ τῆς οἰκουμένης. |