kirykos: ΤΙ ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΔΙΑ ΤΟ ΚΑΤΑΝΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΟΙΜΕΝΩΝ ΠΑΛΑΙ ΤΕ ΚΑΙ ΝΥΝ

ΤΙ ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΔΙΑ ΤΟ ΚΑΤΑΝΤΗΜΑ ΤΩΝ ΠΟΙΜΕΝΩΝ ΠΑΛΑΙ ΤΕ ΚΑΙ ΝΥΝ
Ὁ Χριστός ἀναφερόμενος εἰς τούς ποιμένας ἐκείνους πού δέν ἀναβαίνουν διά τῆς θύρας εἰς τήν αὐλήν τῶν προβάτων, ἀλλά «ἀλλαχόθεν», τούς ἐχαρακτήρισε «κλέπτας καί ληστάς». (Ἰω. 10,8), ἀλλά καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τούς ἐχαρακτήρισε «λύκους βαρεῖς» (Πράξ 20, 29) πού εἰσέρχονται εἰς τήν ποίμνην μέ ἔνδυμα προβάτου διά νά κατασπαράξουν τά πρόβατα.

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ Ο ΘΕΟΦΟΡΟΣ

Οἱ αἱρετικοί εἶναι φυτεία τοῦ διαβόλου, ἀλλοτρία βοτάνη, καί ὅποιος δέν ἀπέχει ἀπ’ αὐτῶν εἶναι ζωντανός νεκρός: «Παρακαλῶ ὑμᾶς οὐκ ἐγώ, ἀλλ’ ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μόνη τῆ Χριστιανικῆ τροφῆ χρῆσθαι, ἀλλοτρίας δέ βοτάνης ἀπέχεσθαι, ἥτις ἐστίν αἵρεσις ... Ἀδελφοί, φεύγετε τάς κακάς παραφυάδας, τάς γεννώσας καρπόν θανατηφόρον, οὗ ἐάν τις γεύσηται, παραλυτικά ἀποθνήσκει. Οὗτοι γάρ οὐκ εἰσί φυτεία τοῦ πνεύματος» (Ἐπιστολή πρός Τραλλιεῖς ἐν Ἁγίου Δαμασκηνοῦ Ε.Π. 96, 508).

Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Ὁ Μέγας Βασίλειος σέ μία ἐπιστολή του Ἁγίου Βασιλείου πρός τούς Νικοπολίτας πρεσβυτέρους, γράφει χαρακτηριστικά γιά κάποιους ἀναίσχυντους κληρικούς τῆς ἐποχῆς του: «Ὁ Ἰούδας πού προτίμησε νά πεθάνη στήν ἀγχόνη παρά νά ζεῖ στήν ντροπή, ἀποδείχθηκε προτιμότερος ἀπ’ αὐτούς (τούς Ἱερωμένους) πού στίς μέρες μας στέκουν χωρίς ντροπή ἀπέναντι στήν γενική κατακραυγή καί σχετίζονται ἀναίσχυντα μέ τά αἰσχρά». » (Μέγας Βασίλειος ‘Επιστολή ΣΜ, Νικοπολίταις Πρεσβυτέροις, 2-3 PG 897 Α). Καί παρακάτω: «Μονάχα μή ἐξαπατηθεῖτε ἀπό τίς ψευδολογίες τους ὅταν διακηρύττουν ὀρθότητα πίστεως. Τέτοιοι ἄνθρωποι εἶναι Χριστέμποροι, καί ὄχι Χριστιανοί, καθόσον πάντα προτιμοῦν ἐκεῖνο πού τούς βολεύει στόν παρόντα βίο ἀπό τό νά ζοῦν σύμφωνα μέ τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐγγελίου»(Αὐτόθι)».

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἐλεεινολογώντας τό κατάντημα τῶν ποιμένων τῆς ἐποχῆς των, ἰδία τῶν Ἐπισκόπων, γράφει χαρακτηριστικά: «Ὁ φόβος ἔλειψε ἐντελῶς ἀπό τίς ψυχές, στήν θέση του μπῆκε ἡ ἀναίδεια. Ἕρμαια στόν τυχόντα εἶναι ἡ θεογνωσία καί τά βάθη τοῦ Πνεύματος... ρίχνουμε τά ἅγια στούς σκύλους καί πετᾶμε μπροστά στούς χοίρους τά μαργαριτάρια .... Δέν ντρεπόμαστε νά ζοῦμε σέ πλήρη ἀνηθικότητα. Ξένοι ἐντελῶς πρός τήν πίστη μας, σωστοί Μωαβῖτες καί Ἀμμωνῖτες. Ἀνοίξαμε ὄχι τίς πῦλες τῆς δικαιοσύνης, ἀλλά περάσματα ἐμπαιγμοῦ καί αὐθαδείας ἐναντίον ἀλλήλων ...» (Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Περί φυγῆς, λόγος ἀπολογητικός).
Ὁ ἴδιος πατήρ χαρακτηρίζει ὡς θρασεῖς ἐκείνους τούς κληρικούς, οἱ ὁποῖοι ἐνῶ οἱ ἴδιοι εἶναι ἀπαίδευτοι, ἐπιχειροῦν νά μορφώσουν τούς ἄλλους: «Καί τό ἐπιχειροῦν μερικοί νά μορφώσουν τούς ἄλλους, πρίν οἱ ἴδιοι ἐκπαιδευτοῦν ἀρκετά, καί νά μαθαίνουν τήν κεραμική τέχνη στό πιθάρι, ὅπως λένε, δηλαδή στίς ψυχές τῶν ἄλλων νά σπουδάζουν τήν εὐσέβεια. (Καί τοῦτο) μοῦ φαίνεται ὅτι ταιριάζει σέ πολύ ἀνόητους ἄν δέν ἔχουν συναίσθηση τῆς ἀμάθειάς τους, σέ θρασεῖς , ἄν καί ὅταν τό ξέρουν, τολμοῦν νά ἐπιχειροῦν τέτοιο πράγμα» (αὐτόθι).
Καί πάλιν: «Τοῦτο μόνον ξεπερνᾶ τήν δύναμή μου, τό νά ἀναλάβω τήν ἀρχηγίαν καί κυβέρνησιν ψυχῶν καί, χωρίς νά ἔχω μάθει καλά τό πῶς νά κυβερνῶμαι ὁ ἴδιος, χωρίς νά ἔχω καθαρίσει τήν ψυχή μου ὅσο ἁρμόζει, νά μοῦ ἐμπιστευθοῦν ἐπιστασία ποιμνίου»(αὐτόθι)
Ὁ ἴδιος πατήρ στηλιτεύει ἕνα κληρικόν πού ἔχει μόνον ἐξωτερική εὐπρέπεια: «Τότε δικαιολογημένα θά ἀκούγαμε καί ἐμεῖς τίς ἴδιες κατηγορίες, πώς εἴμαστε φίδια καί γεννήματα ἐχιδνῶν καί τυφλοί ὁδηγοί, πού διϋλίζουμε τόν κώνωπα καί καταπίνουμε τήν κάμηλον, τάφοι βρωμεροί μέσα μας, μέ ἐξωτερική εὐπρέπεια, πιάτα φαινομενικά καθαρά...» (αὐτόθι).
Ὁ ἴδιος γράφει γιά κείνους πού θεωροῦν τήν ἱερωσύνην ἤ τήν ἀρχιερωσύνην ἀξίωμα «ἀνεξέλεγκτον»: «’Εντράπηκα γιά λογαριασμό ἄλλων, ὅσων χωρίς νά εἶναι καλύτεροι ἀπό τό πλῆθος, καί καλά θά ἦταν, ἄν δέν ἦσαν πολύ χειρότεροι, μέ χέρια ἀκάθαρτα, ἄνιπτα ὅπως ἀκριβῶς λέγεται, καί μέ ἀμύητες ψυχές εἰσάγουν τούς ἑαυτούς των στά ἁγιώτατα., καί πρίν γίνουν ἄξιοι αὐτοί οἱ ἴδιοινά προσέρχωνται στά ἄχραντα μυστήρια, διεκδικοῦν τό ἅγιον Βῆμα, συγκεντρώνονται καί σπρώχνονται γύρω ἀπό τήν Ἁγία ΤΡάποεζα, νομίζοντας τό ἱερατικό ἀξίωμα, ὄχι τύπον ἀρετῆς, ἀλλά εὐκαιρία βιοπορισμοῦ, ὄχι ὑπεύθυνη ὑπηρεσία, ἀλλά ἀξίωμα ἀνεξέλεγκτο». (αὐτόθι)

Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γράφει ὅτι αἰτία τῶν σχισμάτων εἶναι ἡ φιλαρχία: «Οὐδέν οὕτως Ἐκκλησίαν δυνήσεται διαιρεῖν, ὡς φιλαρχία΄ οὐδέν οὕτω παροξύνει τόν Θεόν, ὡς τό τήν Ἐκκλησίαν διαιρεθῆναι... ‘Ανήρ δέ τις ἅγιος εἶπε τι δοκοῦν εἶναι τολμηρόν, πλήν ἀλλ’ ὅμως ἐφθέγξατο. Τί δή τοῦτο ἐστίν; Οὐδέ μαρτυρίου αἷμα ταύτην δύνασθαι ἐξαλείφειν τήν ἁμαρτίαν ἔφησεν. Ταῦτα μοι εἰρήσθω πρός τούς ἀδιαφόρως διδόντας ἑαυτούς τοῖς σχίζουσιν τήν Ἐκκλησίαν. Εἰ μέν γάρ καί δόγματος ἔχουσιν ἐναντία, καί διά τοῦτο οὐ προσῆκεν ἐκείνοις ἀναμίγνυσθαι΄ εἰ δέ τά αὐτά φρονοῦσι πολλῶ μᾶλλον. Τί δήποτε; Ὅτι φιλαρχίας ἐστίν ἡ νόσος... Διά τοῦτο λέγω καί διαμαρτύρομαι, ὅτι τό εἰς αἵρεσιν ἐμπεσεῖν τό τήν Ἐκκλησίαν σχῖσαι οὐκ ἔλαττον ἐστι κακόν». Καί ἐν μεταφράσει: «Τίποτε δέν θά μπορέσει νά διαρεῖ ἔστι τήν Ἐκκλησία, ὅπως ἡ φιλάρχία. Τίποτε δέν παροξύνει ἔτσι τόν Θεό, ὅπως τό νά διαιρεθεῖ ἡ Ἐκκλησία... Κάποιος δέ ἅγιος ἄνδρας εἶπε κάτι, τό ὁποῖο φαίνεται ὅτι εἶναι τολμηρό, πλήν ὅμως τό εἶπε. Τί λοιπόν εἶναι αὐτό; Εἶπε ὅτι αὐτήν τήν ἁμαρτία δέν μπορεῖ νά τήν ἐξαλείψει οὔτε αἷμα μαρτυρίου. Αὐτά μου ἄς λεχθοῦνσ’ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι παραδίδουν τούς ἑαυτούς τους ἀπερισκέπτως σ’ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι σχίζουν τήν Ἐκκλησία. Γιατί ἐάν μέν ἔχουνκαί δόγματα ἀντίθετα, καί γι’ αὐτό τό λόγο δέν θά ἔπρεπε νά ἀναμιγνύονται μέ ἐκείνους΄ ἐάν δέ πρεσβεύουν τά ἴδια, πολύ περισσότερο. Γιατί λοιπόν; Γιατί τῆς φιλαρχίας εἶναι ἡ ἀρρώστεια.... Γιά τοῦτο λέγω καί διαμαρτύρομαι, ὅτι ἀπό τό νά περιπέσεικανείς στήν αἵρεση, τό νά σχίσει τήν ‘Εκκλησία, δέν εἶναι μικρότερο κακό» (Ἁγίου ‘Ιωάννου τοῦ Χρυσοστόμου , PG 62, 85-87)

Καί πάλιν ὁ ἱερός Χρυσόστομος γράφει: «Οἱ εὐτελεῖς καί οἱ ἄτιμοι, πού ἐγιναν ἔντιμοι καί ζηλευτοί διά τοῦ ὀνόματός Σου, χρησιμοποιοῦν τήν τιμήν ἐναντίον τοῦ τιμήσαντος καί ἐνεργοῦν μέ θρασύτητα καί προσβάλλουν τά ἅγια μέ τήν ἀπώθηση καί ἐκδίωξη τῶν ἱκανῶν, γιά νά εἶναι αὐτοί οἱ πονηροί ἥσυχοι καί ἀσύδοτοι στήν κατ’ ἀρέσκειαν ἀνατροπήν τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως ....».
Ὁ ἴδιος γράφει: «Εἰπέ μου πραγματικά, ἀπό ποῦ νομίζεις ὅτι προέρχονται οἱ τόσες ταραχές στήν Ἐκκλησία; Ἐγώ νομίζω ὅτι δέν γεννῶνται ἀπό ἄλλην αἰτίαν παρά ἀπό τό γεγονός ὅτι οἱ ἐκλογές τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχόντων ἐνεργοῦνται μέ πολλήν ἐπιπολαιότητα .... Διότι ἄν συμβεῖ νά ποθεῖ τό ἀξίωμα αὐτό μέ πάθος, μόλις τό καταλάβει, ἡ φλόγα τοῦ πάθους ἀνάβει ἰσχυρότερη. Καί τότε παραδίνεται σ’ αὐτό τό πάθος, μόλις τό καταλάβει, καί χρησιμοποιεῖ κάθε μέσον γιά νά κρατεῖ τό ἀξίωμα μέ ἀσφάλεια. Κολακεύει, συμπεριφέρεται μέ δουλοπρέρπεια καί ἀναξιότητα, ἐξοδεύει ἄφθονα χρήματα. Παραλείπω δέ τό γεγονός, ὅτι μερικοί ἐβεβήλωσαν τήν Ἐκκλησίαν καί μέ φόνους καί ἀναστάτωσαν πόλεις γιά νά κρατήσουν τό ἀξίωμα τῆς ἱερωσύνης» (Ἀπό τούς περί Ἱερωσύνης λόγους).
Ὁ ἱερός Χρυσόστομος τονίζοντας τήν καταρρύπανση τῆς ἱερωσύνης ἀπό ἀνθρώπους τυχαίους ἐπίσης γράφει: «Δέν εἶναι (ἡ ἱερωσύνη) ὑπεύθυνος γιά τίς κακίες πού ἀνέφερα, ἀλλά ἐμεῖς πού τήν καταρρυπαίνουμε, τουλάχιστον ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπό ἐμᾶς, μέ αὐτούς τούς μολυσμούς διά τῆς παραδόσεως σέ ἀνθρώπους τυχαίους. Καί αὐτοί χωρίς νά ἐξετάσουν τήν ψυχική τους κατάσταση, χωρίς νά ἀναλογισθοῦν τό μέγεθος τοῦ ἀξιώματος, δέχονται προθύμως τό δῶρον, ἀλλά ὅταν ἔλθουν στά πράγματα, σκοτιζόμενοι ἀπό τήν ἀπειρίαν, γεμίζουν τόν λαόν πού τούς ἐμπιστεύθηκαν μέ μύρια κακά. Λίαν ἐπικίνδυνος (ἐξουσία) ἡ ἐπισκοπή, καί ὄχι μόνον ὁ ἐπίσκοπος πού ἐπιπηδᾶ σ’ αὐτήν, ἀλλά καί αὐτοί πού ψηφίζουν ἀνάξιον (ὡς ἐπίσκοπον) ἀπαραιτήτως εἶναι ὑπεύθυνοι ἐπιτιμίων».
Ὅταν ὁ ἐξόριστος Χρυσόστομος ἔμαθε διά τήν ἐκλογήν τοῦ Ἀρσακίου, ἔγραψε ἀγανακτισμένος σέ ἕναν ἀπό τούς ἔμπιστους ἐπισκόπους του, τόν Κυριακό Συνάδων, τά ἑξῆς: "Μοῦ μετέφεραν τί συνέβη μ᾿ αὐτόν τόν ἀνόητο, πού ὑψώθηκε στόν ᾿Επισκοπικό μου θρόνο ἀπό τήν αὐτοκράτειρα. ῎Εμαθα τίς σκληρότητες, πού διαπράχθηκαν ἀπ᾿ αὐτόν τόν ἄτιμο ἐνάντια στούς ἀδελφούς μας, πού δέν θέλουν νά ἐπικοινωνήσουν μαζί του, καί πώς πολλοί ἀνάμεσά τους πέθαναν στήν φυλακή γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς ὑπόθεσής μου. Εἶναι ἕνας προβατόσχημος λύκος, ἕνας μοιχός κάτω ἀπό τήν μάσκα ἐπισκόπου. ῞Οπως ἡ γυναίκα θεωρεῖται μοιχαλίδα, ὄταν ἔχει σχέσεις μἐ ἄλλον ἄνδρα, ἐνῶ ζῇ ὁ σύζυγός της, ἔτσι ὁ ᾿Αρσάκιος εἶναι μοιχός, ὄχι κατά σάρκα, ἀλλά κατά πνεῦμα. ᾿Ενῶ ἀκόμη ζῶ, ἅρπαξε τήν ᾿Εκκλησία τῆς ὁποίας εἶμαι σύζυγος". ....

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ Ο ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗΣ

Ὁ δέ ἅγιος Ἰσίδωρος ὁ Πηλουσιώτης γράφει εἰς τόν Ἐπίσκοπον Θεοδόσιον: «Τήν εὐκοσμίαν τῆς (ἐπισκοπικῆς) ἐξουσίας σέ τυραννίδα καί ἀκοσμίαν ἔχεις μετασχηματίσει, καί πόνους καί βάσανα προξενώντας στούς ἀρχομένους, τίς δέ ἠδονές κυνηγᾶς γιά τόν ἑαυτό σου ... μέ τήν ζωή σου βάζεις ὑπογραφή τυραννίδος» (Ε.Π. 78, 781).
Ὁ ἴδιος ἀπευθυνόμενος εἰς τόν διάκονον Λαμπέτιον τονίζει: Πάρα πολύ θαυμάζω, πῶς μερικοί (ἀπό τούς ἐπισκόπους) πού τώρα νεωτερίζουν, τήν ποιμενικήν φιλοστοργίαν σέ τυραννικήν αὐτονομίαν μετέβαλον. Νομίζουν ὅτι δέν τούς ἔχει ἀνατεθεῖ ὑπεύθυνος ἀρχή, ἀλλά ὅτι τούς ἔχει δοθῆ μέ κλῆρον αὐτοκρατορική ἐξουσία». (Ε.Π. 78, 1485)
Ὁ ἴδιος ἅγιος λέγει ὅτι ὁ κληρικός ὀφείλει «παντός τυραννικοῦ καί αἰσχροῦ πάθους ἄβατον ἑαυτόν διατηρεῖν».

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: Περί Ἐκκλησιαστικῆς Εἰρήνης γράφει: «Τῆς ἐκκλησιαστικῆς εἰρήνης οὐδέν ὑψηλότερον! δι’ ἥν νόμος καί προφῆται, δι’ ἥν Θεός ἄνθρωπος γέγονε, τοῦτο δέ τό μέγα καί ἀνεξιχνίαστον ὄντως μυστήριον΄ ἥν ἦλθε Χριστός εὐαγγελίσασθαι, ἥν αὐτός Χριστός τοῖς οἰκείοις μαθηταῖς πρό τοῦ πάθους καί μετά τήν ἐκ τοῦ πάθους ἀνάστασιν ἐδωρήσατο΄ ἥν καί εἰς οὐρανούς ἀνιών μετά τῆς σαρκός αὐτοῦ, ὅθεν κατεληλύθει ἄσαρκος, ὡς κλῆρον τοῖς ‘Αποστόλοις καί δι’ αὐτῶν τῆ Ἐκκλησία κατέλιπεν. Εἰρήνη δέ ἐστίν ἡ ἐν τῶ ἀγαθῶ συμφωνία΄ τό γάρ κακῶς συμφωνοῦν, στασιάζειν μᾶλλον ἤ εἰρηνεύειν λεχθήσεται». Καί ἐν μεταφράσει: «Τῆς ἐκκλησιαστικῆς εἰρήνης τίποτα ὑψηλότερο! Γι’ αὐτήν ὁ νόμος καί οἱ προφῆτες, γι’ αὐτήν ὁ Θεός ἄνθρωπος ἔγινε, αὐτό λοιπόν τό μέγα καί ἀνεξιχνίαστο πράγματι μυστήριο. Αὐτήν ἦλθε ὁ Χριστός νά εὐαγγελισθῆ. Αὐτήν ὁ Χριστός στούς μαθητές του πρό τοῦ πάθους Του καί μετά τήν Ἀνάστασή Του ἐδώρησε. Αὐτήν καί ὅταν ἀνέβηκε στούς οὐρανούς μέ τή σάρκα του, ἀπ’ ὅπου κατέβει ἄσαρκος, κληρονομιά στούς ἀποστόλους καί δι’ αὐτῶν στήν Ἐκκλησία του κατέλιπε. Εἰρήνη δέ εἶναι ἡ συμφωνία στό ἀγαθό. Γιατί τό νά συμφωνεῖ κανείς στό κακό, μᾶλλον διχοστασία παρά εἰρήνη θά ὀνομασθῆ». (Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, PG 95, 65)

Ο ΙΕΡΟΣ ΦΩΤΙΟΣ

Ἐάν δέν πρέπει νά ἐπαινοῦμε τήν παρανομία κανενός, ὅπως νουθετεῖ ὁ ἱερός Φώτιος τό πνευματικόν του τέκνο Μιχαήλ, ἠγεμόνα τῆς Βουλγαρίας, πολύ περισσότερον δέν πρέπει νά ἐπαινοῦμε τίς παρανομίες τῶν ἱερωμένων, ἀλλά μᾶλλον καί νά τίς ἐλέγχουμε: «Μήν ἐπαινέσης τήν παρανομία κανενός ἀκόμη καί ἄν φαίνεται ὅτι εὐημερεῖ ἐξ’ αἰτίας αὐτῆς τῆς παρανομίας. Διότι θά δώσεις τό δικαίωμα εἰς αὐτόν νά παρανομεῖ εὐκολώτερα καί θά ἀποδειχθῆ ὅτι καί σύ ψάχνεις νά βρεῖς κατάλληλη εὐκαιρία, προκειμένου νά κάνεις παρόμοιες πράξεις. Καθότι, ὅποιος πρίν νά τοῦ παρουσιασθῆ ἡ ἀνάλογη εὐκαιρία, ἐπαινεῖ κάποια πράγματα δείχνοντας ὅτι τά ἐπαινεῖ καί τά τιμᾶ, τί δέ θά μποροῦσε νά κάνη ἄν τοῦ δοθοῦν οἱ κατάλληλες περιστάσεις».
(Θά συνεχισθῆ)