ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΟΣ Ο ΑΓΩΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ
Πρώτιστον καθῆκον τῶν χριστιανῶν Κληρικῶν καί λαϊκῶν, πού θέλουν νά παραμένουν ὀρθόδοξοι καί ἀληθινοί, εἶναι νά ἐνίστανται, ἤτοι νά ἀγωνίζωνται ὑπέρ τῆς ᾿Αληθείας. Προπάντων, ὅταν οἱ ᾿Επίσκοποι, ἤ ὅσοι εὑρίσκονται εἰς τήν ἐξουσίαν, ἀδικοῦν, κακοπραγοῦν, αὐθαιρετοῦν, ψεύδονται καί παρανομοῦν. ῞Οταν διώκεται καί βλασφημῆται ἡ ἀλήθεια, δηλαδή ὅταν διώκεται ὁ Χριστός, τότε ὅλοι ὀφείλουν "παρρησιάζεσθαι πρός τήν ἀλήθειαν", δηλαδή νά ὁμολογοῦν καί νά διακηρύττουν εὐθαρσῶς καί μετά παρρησίας τήν ἀληθινήν Πίστιν. Καί ὅταν ὑπάρχει "παρρησία", δηλαδή ὁμολογία, τότε ὁ "λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται". Καί ὅταν ὑπάρχη διωγμός, τότε καί ἡ ἁμαρτία συντρίβεται.
῾Ο ἄτλας τῆς ᾿Ορθοδοξίας ὁ ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός γράφει, ὅτι ἡ ἀλήθεια τῆς Πίστεως καί ἡ ῾Ομολογία ἔχει τόσην δύναμιν, πού καί διωκομένη "λαμπροτέρα καθίσταται". "Περιωρίσθην παρά τοῦ βασιλέως, λέγει, ἀλλ᾿ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ,καί ἡ τῆς ἀληθείας δύναμις οὐ δέδεται, τρέχει δέ καί μᾶλλον εὐοδοῦται καί οἱ πλείονες (οἱ περισσότεροι) τῶν ἀδελφῶν τῆς ἐμῇ ἐξορίᾳ θαρροῦντες (παίρνοντες θάρρος ἀπό τήν ἐξορία μου) βάλλουσι τούς ἀλιτηρίους καί παραβάτας τῆς ὀρθῆς πίστεως καί τῶν πατρικῶν θεσμῶν καί ἐλαύνουν πανταχόθεν (τούς διώχνουν ἀπό παντοῦ) ὡς καθάρματα, μήτε συλλειτουργεῖν αὐτοῖς ἀνεχόμενοι, μήτε μνημονεύοντες ὅλως αὐτῶν ὡς χριστιανῶν".
Αὐτό συμβαίνει πάντοτε. ῞Οταν οἱ ᾿Ορθόδοξοι ᾿Επίσκοποι ἔχουν παρρησίαν, καί διώκονται δι᾿ αὐτήν, τότε "οἱ περισσότεροι τῶν ἀδελφῶν παίρνουν θάρρος", καί ἐκδιώκουν τούς ἀλιτηρίους καί παραβάτας τῆς ὀρθῆς Πίστεως ὡς καθάρματα, καί δέν θέλουν οὔτε νά συλλειτουργοῦν μαζί τους, ἀλλά καί οὔτε σάν χριστιανούς νά τούς μνημονεύουν. Εἶναι χαρακτηριστικόν, ὅτι ὁ ἅγιος Μάρκος, οὔτε στήν κηδεία του δέν ἤθελε νά παρευρεθοῦν οἱ παραβάται τῆς ὀρθῆς πίστεως καί τῶν πατρικῶν θεσμῶν. ῎Εγραφε σχετικῶς:
"Πέπεισμαι γάρ (εἶμαι πεπεισμένος), ὅτι ὅσον ἀποδιϊσταμαι τούτου (ὅσον φεύγω μακρυά ἀπό τόν λατινόφρονα Πατριάρχη Μητροφάνη) καί τοῖς μετ᾿ αὐτοῦ (καί ἀπό ὅσους ἐπιοκοινωνοῦν μαζί του), τόσον ἐγγίζω τῷ Θεῷ καί πᾶσι τοῖς πιστοῖς καί ἀγίοις Πατράσι· καί ὥσπερ τούτου χωρίζομαι, οὕτως ἑνοῦμαι τῇ ἀληθείᾳ καί τοῖς ἁγίοις..." (Πατρολ. 16, 536). Καί ἄλλην ἐπιστολήν του πάλιν παροτρύνει τούς χριστιανούς: "Φεύγετε καί ὑμεῖς ἀδελφοί, τήν πρός τούς ἀκοινωνήτους κοινωνίαν καί τό μνημόσυνον τῶν ἀμνημονεύτων".
Αὐτάς τάς προτροπάς τοῦ ῾Αγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ περί "ἐνστάσεως ὑπέρ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ" καί ἀντιστάσεως πρός τούς παραβάτας τῆς ὀρθῆς Πϊστεως, ἀείποτε ἀπηύθυνεν ἡ ᾿Εκκλησία εἰς τά τέκνα Της, διά στόματος καί γραφίδος τῶν ῾Ομολογητῶν Της. ᾿Αλλά καί πάντοτε προεφύλασσε τούς πιστούς ἀπό τόν κίνδυνον τοῦ ἐνόχου συμβιβασμοῦ. ᾿Ιδού ἡ ἀνησυχία ἑνός ᾿Επισκόπου, ὅπως τήν παρουσιάζει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Θεολόγος εἰς τόν ᾿Ηθικόν Λόγον ΙΑ, 14-15: "Δέδοικα)...μή ἀπειλαί ἀνθρώπων πτοήσουσι καί τῶν ἐντολῶν σου παραβάτην ἐργάσονται, (δέδοικα) μή συνεπισκόπων παρακλήσεις καί φίλων, ἀδικίας με συγκοινωνόν ἀπεργάσονται, ἤ ἀδικούντων αὐτῶν σιωπῶντα, ἤ κακῶς πραττόντων συνεργόν γινόμενον καί μή τούτους ἐλέγχοντα παρρησία καί τήν ῎Ενστασιν ὑπέρ τῶν ἐντολῶν σου ἐπιδεικνύμενον". Δηλαδή: "(Φοβᾶμαι) ... μήπως μέ πτοήσουν ἀπειλές ἀνθρώπων καί μέ καταστήσουν παραβάτη τῶν ἐντολῶν σου. Μήπως οἱ παρακλήσεις τῶν συνεπισκόπων καί τῶν φίλων μέ καταστήσουν συγκοινωνό τῆς ἀδικίας, ἤ μέ κάνουν νά σιωπῶ, ὅταν αὐτοί ἀδικοῦν, καί νά συνεργάζωμαι, ὅταν κακοπραγοῦν, ἀποφεύγοντας νά τούς ἐλέγχω μέ παρρησία καί νά ἐπιδεικνύω τήν ἔνστασιν ὐπέρ τῶν ἐντολῶν Σου".
Βέβαια ὁ κίνδυνος νά γίνη κάποιος παραβάτης τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ καί συγκοινωνός τῆς ἀδικίας, δηλαδή νά μή κάμη τήν "ἔνστασιν ὑπέρ τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ" καί νά μήν ἀγωνίζεται ὑπέρ τῆς ἀληθείας, δέν προέρχεται μόνον ἀπό τάς "παρακλήσεις τῶν συνεπισκόπων", ἤ "τάς ἀπειλάς τῶν παρανομούντων", ἀλλά καί ἀπό τήν μή ὀρθήν τοποθέτησιν, ὅσα ἀφορᾶ τά θέματα τῆς Πίστεως, τῆς ῾Ομολογίας, τῆς ᾿Αποστολικῆς Διαδοχῆς κλπ. ῎Η καί ἀπό τήν ἄγνοια πού ἔχουν οἱ χριστιανοί (Κληρικοί καί λαϊκοί), ὅσον ἀφορᾶ βασικά ᾿Εκκλησιαστικά θέματα, ὅπως λειτουργίας τοῦ Συνοδικοῦ θεσμοῦ καί ἐν γένει Κανονικῆς Τάξεως, μέ ἀποτέλεσμα οἱ παρανομοῦντες νά ἐπιβάλλουν εἰς χριστιανούς, θέσεις τελείως ἀπαράδεκτες καί ἀντιεκκλησιαστικές, ἀντίθετες δέ πρός τό πνεῦμα τῶν Πατέρων καί ἐν γένει τήν δογματικήν διδασκαλίαν τῆς ᾿Εκκλησίας, θέσεις αὐτόχρημα αἱρετικές καί πού ὄζουν προτεσταντικῆς καί παπιστικῆς νοοτροπίας. ᾿Αναφέρω μίαν μόνον περίπτωσιν, ἡ ὁποία ἔχει ἐπικαιρότητα εἰς τά καθ᾿ ἡμᾶς: Λέγουν μερικοί, ὅτι ἐφ᾿ ὅσον ἀπεφάσισε ἡ Σύνοδος ὀφείλουν ὅλοι νά κάνουν ὑπακοή εἰς τάς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου. Δέν ἐπιτρέπεται ἀντίρρησις ἐφ᾿ ὅσον "ἀποφασίζει" ἡ "πλειοψηφία". Οὔτε καί ᾿Επίσκοποι δέν ἔχουν δικαίωμα νά ἐνίστανται. ᾿Οφείλουν νά κλείνουν τά μάτια καί νά συμμορφώνονται πρός τάς οἱασδήποτε ἀποφάσεις. ῎Εστω καί ἄν πρόκειται γιά λάθος ἀπόφασι.
Δέν εἶναι ὅμως ἔτσι τά πράγματα. ῞Οποιος θέλει νά παραμένη ἀληθινά ᾿Ορθόδοξος, πρέπει νά χρησιμοποιῆ πάντοτε εἰς τάς ἀποφάσεις του ὀρθά κριτήρια, καί ὄχι τό πῶς σκέπτεται ὁ καθένας. Καί ὀρθά κριτήρια εἶναι ἡ ἀλήθεια, ὅπως τήν ὁμολογεῖ ἡ ᾿Εκκλησία, καί ἡ ἀκρίβεια τῆς Πίστεως, ὅπως μᾶς τήν παρέδωσαν οἰ ἄγιοι Πατέρες. Δηλαδή δέν μποροῦμε νά ὁμιλοῦμε διά ἀποφάσεις Συνόδου χωρίς τό μέτρον τῆς ᾿Αληθείας καί τῆς ἀκριβείας τῆς Πίστεως. ῾Ο ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς εἶναι σαφής ἐπ᾿ αὐτοῦ:
"Οἱ τῆς τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσίν, καί οἱ μή τῆς ἀληθείας ὄντες οὐδέ τῆς τοῦ Χριστοῦ ᾿Εκκλησίας εἰσίν", ὅσον καί ἄν ψευδῶς "ποιμένας καί ἀρχιποιμένας ἑαυτούς καλοῦντες καί ὑπ᾿ ἀλλήλων καλούμενοι". "Μηδέ γάρ προσώποις τόν χριστιανισμόν, ἀλλά ἀληθείᾳ καί ἀκριβείᾳ Πίστεως χαρακτηρίζεσθαι μεμυήμεθα".
῾Η ἀλήθεια καί ἡ ἀκρίβεια τῆς Πίστεως εἶναι βασικόν κριτήρια διά νά δεχθοῦμε ἤ νά ἀπορρίψουμε ἀποφάσεις μιᾶς Συνόδου. Εἰς τήν ἱστορίαν τῆς ᾿Εκκλησίας συναντῶμεν ἀποφάσεις Συνόδων ᾿Ορθοδόξων, τάς ὁποίας ἐδέχθη ἡ συνείδησις τῆς ᾿Εκκλησίας, καί ἀποφάσεις ψευδοσυνόδων, τάς ὁποίας ἀπέρριψε καί ἀπεκάλεσε "ληστρικάς", "καϊαφικά συνέδρια", "συνέδρια πονηρευομένων". "συνάξεις παρανομούντων" κλπ. Αὐτάς τάς ψευδοσυνόδους οἱ ὀρθόδοξοι πάντοτε τάς ἀπεκήρυττον καί τάς ἀναθεμάτιζαν. Εἶναι πολύ χαρακτηριστικά ὅσα λέγει ὁ ἄγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἀποκηρύττων ψευδοσύνοδον τῆς ἐποχῆς του:
"...Συνόδους συνεκρότησαν μεγάλας καί παμπληθεῖς, καί ᾿Εκκλησίαν Θεοῦ ἑαυτούς ὠνομάκασιν· καί ὑπέρ κανόνων ἐφρόντισαν τῷ δοκεῖν, κατά κανόνων τό ἀληθές κινούμενοι. Τί δή θαυμαστόν εἰ καί πέντε τυχόν ἐπίσκοποι συναχθέντες τόν ὑπό τῶν κανόνων καθηρημένον κατά δύο αἰτίας ἠθώωσαν, λύσαντες τοῦ ἱερουργεῖν; Σύνοδος τοίνυν, δέσποτα, οὐ τό ἁπλῶς συνάγεσθαι ἱεράρχας τε καί ἱερεῖς, κἄν πολλοί ὦσι. Κρείσσων, γάρ, φησίν εἷς ποιῶν τό θέλημα τοῦ Κυρίου, ἤ μυρίοι παραβαίνοντες· ἀλλά τό ἐν όνόματι Κυρίου, ἐν τῇ εἰρήνῃ καί φυλακῇ τῶν κανόνων· καί τό δεσμεῖν καί λύειν οὐχ ὡς ἔτυχεν, ἀλλ᾿ ὡς δοκεῖ τῇ ἀληθείᾳ, καί τῷ κανόνι, καί τῷ γνώμονι τῆς ἀκριβείας. Εἰ δείξωσιν οἱ συνελθόντες τοῦτο πεποιηκότες· καί ἡμεῖς σύν αὐτοῖς· εἰ οὐ δεικνύουσιν, ἐκβαλέτωσαν τόν ἀνάξιον, ἵνα μή εἰς κατηγόρημα αὐτοῖς καί ταῖς μετέπειτα γενεαῖς παραδοθήσεται...καί ἐξουσίᾳ τοῖς ἱεράρχαις, ἐν οὐδενί δέδοται ἐπί πάσῃ παραβάσει κανόνος· ἤ μόνον στοιχεῖν τά δεδογμένα, καί ἕπεσθαι τοῖς προλαβοῦσιν..."
Τί συμπεραίνεται ἀπό αὐτό τό κείμενο; 1) ῞Οτι δέν ἐνδιαφέρει τήν ᾿Εκκλησίαν ἄν εἶναι πολλοί ἤ λίγοι αὐτοί πού συγκροτοῦν μίαν Σύνοδον, οὔτε ἄν αὐτοί ὀνομάζουν τούς ἑαυτούς των ᾿Εκκλησίαν Θεοῦ, ἐνῶ δέν εἶναι. 2) ῞Οτι Σύνοδος δέν εἶναι τό νά συνάγωνται ἁπλῶς μερικοί ᾿Επίσκοποι καί νά συνεδριάζουν, ἀλλά νά συνάγωνται ἐν ὀνόματι Κυρίου, δηλαδή διά νά δοξάζεται διά τῶν ἔργων των (ἀποφάσεών των) καί ὄχι νά βλασφημῆται ὁ Θεός, διά νά φέρνουν εἰρήνη εἰς τό ποίμνιο, αὐτήν πού ἐνώνει μέ τόν Θεό καί ὄχι αὐτήν πού χωρίζει.
3) ῞Οτι ἡ Σύνοδος ἔχει τό Πηδάλιον τῶν ἱερῶν Κανόνων, τό ὁποῖον ὀφείλει νά τηρῇ.
4) ῞Οτι τό δεσμεῖν καί λύειν, δηλαδή αἱ ἀποφάσεις τῶν ᾿Επισκόπων δέν λαμβάνονται ἁπλά καί ὡς ἔτυχε, ἀλλά μέ βάσι τήν ἀλήθεια καί τήν ἀκρίβεια τῶν Κανόνων. 5) ῞Οτι οἱ ῾Ιεράρχαι δέν μποροῦν νά κάνουν ὅ,τι θέλουν, ἀλλά νά ἀκολουθοῦν μέ ἀκρἰβεια αὐτά πού παρεδόθησαν ὑπό τῶν ῾Αγίων Πατέρων, καί τῶν ἁγίων ᾿Ορθοδόξων Συνόδων πού προηγήθησαν. 6) ῞Οτι εἶναι προτιμότερος ὁ ἔνας πού κάμνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ παρά οἱ μυριάδες πού ἀσεβοῦν.
Σχετική μέ αὐτό τό θέμα εἶναι καί ἡ ἄποψις ἑνός Ρώσου Κληρικοῦ, ὁ ὁποῖος τονίζει ὅτι μέτρον ἀληθείας πολλές φορές εἶναι ὄχι τό τί λέγει ἡ πλειοψηφία, ἀλλά τί μαρτυρεῖ ἡ μειοψηφία. ᾿Ιδού τί ἀκριβῶς γράφει ὁ Φλωρόφσκυ, ἐπί τοῦ θέματος αὐτοῦ: "Πολύ συχνά τό μέτρον τῆς ἀληθείας εἶναι ἡ μαρτυρία τῆς μειοψηφίας. Εἶναι δυνατόν νά εἶναι Καθολική ᾿Εκκλησία τό μικρόν ποίμνιον. ῎Ισως ὑπάρχουν περισσότεροι ἑτερόδοξοι παρά ὀρθόδοξοι. Εἶναι δυνατόν νά ἐξαπλωθοῦν οἱ αἱρετικοί παντοῦ καί νά καταλήξῃ ἡ ᾿Εκκλησία εἰς τό περιθώριον τῆς ῾Ιστορίας ἤ νά ἀποσυρθῇ εἰς τήν ἔρημον. Αὐτό συνέβη κατ᾿ ἐπανάληψιν εἰς τήν ῾Ιστορίαν καί εἶναι πολύ πιθανόν νά συμβῇ καί πάλιν.... Τό καθῆκον τῆς ὑπακοῆς πρέπει νά παύη, ὅταν ὁ ᾿Επίσκοπος παρεκκλίνη ἀπό τόν καθολικόν κανόνα καί ὁ λαός ἔχει τό δικαίωμα νά τόν κατηγορήση, ἀκόμη δέ καί νά τόν καθαιρέση" (Γ. Φλωρόφσκυ, ῾Αγία Γραφή, ᾿Εκκλησία, Παράδοσις, σ. 71, 75).
Μέτρον ἀληθείας δέν εἶναι ἡ πλάνη τοῦ καθενός, ἀκόμη καί ᾿Επισκόπων, ἔστω καί ἄν θεωροῦν τούς ἑαυτούς των ἀλαθήτους. Μέτρον καί γνώμων τῆς ἀληθείας εἶναι αἱ ἄγιαι Γραφαί καί οἱ ἄγιοι Πατέρες. ᾿Ιδού τί λέγει ὁ ἅγιος ᾿Ιωάννης ὁ Δαμασκηνός: "῾Ημεῖς δέ ἐρευνήσωμεν τάς Γραφάς καί τάς παραδόσεις τῶν ἁγίων Πατέρων, καί τούτους μιμησώμεθα· καί ὡς ηὕραμεν τήν ᾿Εκκλησίαν ἀπό Χριστοῦ καταβάσεως, οὕτως αὐτήν καί παραφυλάξωμεν, οὕτως αὐτήν παραδώσωμεν, καί μή χωρίσωμεν ἑαυτούς τῶν Πατέρων ἡμῶν, ἄλλα μέν ἀναγινώσκοντες καί ἄλλα νοοῦντες, μήπως ἐλθοῦσα ἑτέρα γενεά, μέλλῃ ἡμᾶς ἀναθεματίζειν, καί ἀνασκάπτειν ὡς παρά τῆς ᾿Εκκλησίας τούς τύπους καί τούς νόμους φρονοῦντας. Καί ὄντως ἡμᾶς οὐδέν ὠφελήσουσι τά πέρατα τῆς γῆς. ᾿Εγώ εὔχομαι καί παρακαλῶ τόν Θεόν, ἵνα εἰ καί ἀνάξιος εἰμί τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, καταξιώση με μέ τούς Πατέρας τῶν ἑπτακοσίων ἐτῶν, καί τῶν ἁγίων καί οἰκουμενικῶν ἕξι Συνόδων ἔχειν μέρος .... καί μέχρις ἐκχύσεως αἵματος τῆς ὁμολογίας ἡμῶν τήν καλήν καί βεβαίαν κρηπίδα ἀκράδαντον κατέχωμεν, ἵνα ἀκούσωμεν καί ἡμεῖς, "Πίστις ὑμῶν σέσωκεν ὑμᾶς· πορεύεσθε εἰς εἰρήνην". (῾Ιερός Δαμασκηνός, Ε.Π. 95, 344).
Διαφορετικά κινδυνεύομεν νά κλαύσωμεν ἐπί τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος τῆς ἀπιστίας μας, καί νά γίνωμεν οἱ ποτέ υἱοί ἀλλότριοι καί ξένοι πρός τούς Πατέρας μας, ὅπως πάλιν γράφει ὁ ἅγιος: "Καί γεγόνασιν οἱ ποτέ υἱοί, ἀλλότριοι τῆς τῶν Πατριαρχῶν καί Πατέρων αὐτῶν εὐγενείας" ("Λόγος ᾿Αποδεικτικός ...", Ε.Π. 95, σελ. 332 καί 333).
[ Home | Update Journal | Login/Logout | Search | Account | Site Map ]
![[info]](../../../img/userinfo.gif){kind=small}
kirykos) wrote,