ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ
ΣΥΝΤΟΜΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ
ΤΗΣ ΑΘΗΝΙΩΤΙΣΣΗΣ
«Η Παναγία Σουμελά αποτελεί το σύμβολο της ποντιακής πίστης, αν και η πρώτη ονομασία της θαυματουργής εικόνας ήταν Αθηνιώτισσα. Την εικόνα της Παναγίας Σουμελά αγιογράφησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς και μετά το θάνατό του τη μετέφερε στην Αθήνα ο μαθητής του Ανανίας και την τοποθέτησαν σε περικαλλή ναό της Θεοτόκου. Έτσι αρχικά ονομάστηκε ως Παναγία η Αθηνιώτισσα. Στο τέλος του 4ου αιώνα (380-386 μ.Χ.), η Παναγία η Αθηνιώτισσα εμφανίστηκε ως όραμα στους μοναχούς Σωφρόνιο και Βαρνάβα, στη Αθήνα και τους κάλεσε στην εκκλησία. Εκεί είδαν την εικόνα να σηκώνεται από το προσκυνητάρι, να βγαίνει από το παράθυρο και να πετάει προς τα ουράνια. Συγχρόνως, άκουσαν την Θεοτόκο να λέει: «Πηγαίνω στην Ανατολή. Προπορεύομαι στο όρος Μελά. Ακολουθήστε με...». Οι μοναχοί την ακολούθησαν και στο όρος Μελά, στον Πόντο, όπου στάθηκε, κτίστηκε μεγάλος Ναός και Μονή. Έτσι η εικόνα πήρε την ονομασία Σουμελά από τη φράση «στου Μελά». Το 1922, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, μοναχοί έθαψαν την εικόνα, μαζί με άλλα κειμήλια. Με την ανταλλαγή, τα ιερά κειμήλια παραχωρήθηκαν, και το 1931 τα ξέθαψε και τα έφερε στην Ελλάδα, ο Αμβρόσιος ο Σουμελιώτης. Η εικόνα επανήλθε στην Αθήνα και παρέμεινε στο Μουσείο έως το 1951. Τότε, το Σωματείο «Παναγία Σουμελά» Θεσσαλονίκης πρότεινε το κτίσιμο ναού στις πλαγιές του Βερμίου, στην Καστανιά Βέροιας». (Ἀπό τό ΙΝΤΕΡΝΕΤ)
Καί μία μικρή σημείωσις - σχόλιον: Ἡ Εἰκόνα τῆς Παναγία Σουμελᾶ στό Βέρμιο δέν ἑορτάζεται, ὅπως ἑωρτάζετο ἡ Εἰκόνα ἐπί χίλια πεντακόσια χρόνια, ἤτοι κατά τό ὀρθόδοξον παλαιόν ἑορτολόγιον, ἀλλά κατά τό νέον παπικόν. Διά τοῦτο ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι τῶν Ἀχαρνῶν (τοῦ παλαιοῦ Ἡμερολογίου) ἐκτίσαμε τόν Ναόν τῆς Παναγίας Σουμελᾶ, διά νά ἑορτάζωμεν ὀρθοδόξως τήν μεγάλην αὐτήν ἑορτήν. Ὁ ἕτερος Ναός Παναγίας Σουμελᾶ Ἀχαρνῶν, ὁ ὁποῖος ἀνηγέρθη ἀργότερον λειτουργεῖ μέ τό νέον Παπικόν Ἡμερολόγιον καί πρός παραπλάνησιν τῶν Ὀρθοδόξων τήν μεγάλην ἑορτήν τῆς Παναγίας τήν ἑορτάζει μέ τόν παλαιόν, δίκην παπικῆς Οὐνίας. Ἀλλά ἀπό τόν λόγον τοῦ Θεοῦ διδασκόμεθα ὅτι τοιαύτας ἑορτάς δέν ἀποδέχεται ὁ Θεός, ἀλλά καί κολάζει αὐτούς πού χρησιμοποιοῦν τοιαύτας παραπλανητικάς μεθοδεύσεις.