Ο ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΠΗΓΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΟΥ 1593
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΜΙΑΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΠΗΓΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗΝ ΤΟΥ «ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ» ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ.
« Το ρωσικόν θέμα - Η Σύνοδος του 1593.
Κατ' εκείνον τον καιρόν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Β', την κανονικήν τάξιν παριδών, ανεκήρυξεν αυτοβούλως εις Πατριαρχείον τον Μητροπολιτικόν θρόνον Μοσκοβίας.
Πληροφορηθείς τούτο ο Μελέτιος απηύθυνεν επιστολήν προς τον Πατριάρχην Ιερεμίαν δριμέως ψέγων αυτόν δια την αποτολμηθείσαν παραβίασιν της Κανονικής εν τη Εκκλησία τάξεως. «Oίδα, έγραφε, χαλεπήσας επί τη αναγωγή εις Πατριαρχείον της Μοσκόβoυ Μητροπόλεως, ου γαρ σε διαλανθάνει ουχ ενός είναι τούτο Πατριάρχου (ει μη τη Παλαιά Ρώμη επακολουθείν έγνωκεν η Νέα) αλλά Συνόδου και Συνόδου Οικουμενικής (των ορθοδόξων δηλαδή). Τούτον γαρ τρόπον και τα μέχρι σήμερον Πατριαρχεία κατέστη, διά τούτο έδει σου την ιεράν ψυχήν και των λοιπών αδελφών συμπαραλαβείν την ψήφον. Δει γαρ πάντας ειδέναι (ως κατά την Γ' Σύνοδον οι Πατέρες διορίζονται) το πραττόμενον ότι περί κοινού τινος πράγματος εστιν η σκέψις• φανερόν δε ότι θρόνος ουδείς Πατριαρχικός ετέρω υπόκειται, αλλά τη καθολική συνδέεται Εκκλησία». Διά της επιστολής ταύτης ετίθετο επί της Κανονικής αυτού βάσεως το θέμα της ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου και της ανυψώσεως Μητροπόλεώς τινος εις την πατριαρχικήν αξίαν, γεγονός ενέχον μεγίστην σημασίαν διά την πορείαν της Εκκλησίας.
Η επιστολή αύτη του Μελετίου, καθώς και διάφορα σκάνδαλα εν τη Εκκλησία Κων/λεως αναφανέντα, ηνάγκασαν τον Ιερεμίαν να παραθεωρήση την υπαιτιότητι αυτού εκκαυθείσαν έριν μεταξύ αυτού και του Μελετίου, και να προσκαλέση τούτον εις την Βασιλεύουσαν. Ο Μελέτιος, άμα λαβών την πρόσκλησιν, έσπευσε ν' απαντήση ότι αποδέχεται αυτήν. «Ασθενείς ημάς κατέλαβε τα γράμματα της ιεράς σου ψυχής - έγραφε- μηνύοντα τα χαλεπά σκάνδαλα της Εκκλησίας και παρακαλούντα (καθάπερ δη και τα λοιπά των αυτόθι) προς υμάς αφικέσθαι. Ερρώσθην ευθύς πάντων ομού υπερφρονήσας και επί πάσιν εμαυτού, της οδού έχομαι συν Θεώ, τη Μεγάλη Εκκλησία συμμαχήσων». Εκτός της επιστολής του Ιερεμίου ο Μελέτιος είχε λάβει τοιαύτην και παρά του αυτοκράτορος της Ρωσιας Θεοδώρου Ιωάννου σχετικήν προς την ρύθμισιν του εκκρεμούντος εισέτι θέματος της παροχής του αυτοκεφάλου τη ρωσική Εκκλησία.
Του Μελετίου αφικομένου εν Κωνσταντινουπόλει, συνεκροτήθη ενδημούσα Σύνοδος εν τω αυτόθι ναώ της «υπεραγίας δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, της Παμμακαρίστου, της και Παραμυθίας επωνομασμένης» τη 12 Φεβρουαρίου 1593, καθ' ην παρήσαν εκτός του Οικουμενικού, οι Πατριάρχαι Αλεξανδρείας Μελέτιος, επέχων και την θέσιν του Αντιοχείας Ιωακείμ, και Ιεροσολύμων Σωφρόνιος, καθώς και «οι πανιερώτατοι Αρχιερείς εκ πάσης Επαρχίας της Ανατολικής Εκκλησίας των Ορθοδόξων». Σκοπός της Συνόδου ταύτης ήτο η ρύθμισις της ρωσικής αυτοκεφαλίας και η επίλυσις σοβαρών τινων ζητημάτων τάξεως και πειθαρχίας. Ευθύς εξ αρχής ο ημέτερος Μελέτιος κατέστη το κύριον και πρώτον πρόσωπον εν τη Συνόδω. Λαβών εν αρχή τον λόγον ανέλυσε την αιτίαν της συγκλήσεως της Συνόδου «της Εκκλησίας των αναγκών χάριν», εισερχόμενος δε εις την ουσίαν του θέματος ετόνισεν απεριφράστως ότι καθήκον των Ιεραρχών είναι «πάντα νεωτερισμόν των της Εκκλησίας περιβόλων περιορίζειν, ειδότας υπαιτίους γεγονέναι αεί τους νεωτερισμούς της των Εκκλησιών συγχύσεώς τε και διαστάσεως, αλλά τοις όροις έπεσθαι των αγίων Πατέρων τα παρ' αυτών δογματισθέντα απαράτρεπτα, δίχα προσθήκης ηστινοσούν, και χωρίς αφαιρέσεως ενστερνιζομένους κατά τον α' της οικουμενικής Ζ' Συνόδου κανόνα....». Τελευτών ο Μελέτιος επρότεινεν οπως η Σύνοδος επικυρώση τα «περί του Πατριαρχικού εν Μοσκοβία θρόνου κατεσπευσμένως και μονομερώς πεπραγμένα», θεωρήσας δίκαιον.«τον θρόνον της ευσεβεστάτης και ορθοδόξου πόλεως Μοσχόβου είναί τε και λέγεσθαι Πατριαρχείον, διά το βασιλείας αξιωθήναι παρά Θεού την χάριν ταύτην, πάσαν τε Ρωσίαν και τα υπερβόρεια μέρη υποτάττεσθαι τω πατριαρχικώ θρόνω Μοσχόβου και πάσης Ρωσίας και των υπερβορείων μερών..., ούτω γαρ ομόνοια έσται και δοξασθήσεται ο Θεός διά Kυρίoυ εν Αγίω Πνεύματι...».
Η σώφρων του Μελετίου φωνή, ακουσθείσα μετά περισσής προσοχής, προέκρινε των πραγμάτων την έκβασιν. Η Σύνοδος, επικυρώσασα το δωροφορηθέν τη ρωσική Εκκλησία, αυτοκέφαλον, και διά πράξεως Συνοδικής την τοιαύτην αυτης απόφασιν πέμψασα «τω ευσεβεστάτω βασιλεί Μοσχόβου και τω Μακαριωτάτω Ιώβ, πατριάρχη πάσης Ρωσίας και των υπερβορείων μερών», επέλυσε το γεννηθέν διά της αυθαιρέτου ενεργείας του Πατριάρχου Ιερεμίου ρωσικόν ζήτημα και αποκατέστησε την τρωθείσαν κανονικήν τάξιν. Ακολούθως εξέδωκε κανόνας εις την εκκλησιαστικήν τάξιν αφορώντας, ήτοι περί των καθηκόντων των κληρικών και μοναχών, περι της αμφιέσεως αυτών κλπ. Δι' όλων των αποφάσεων τούτων διήκει το γνωστόν παραδοσιακόν και συντηρητικόν του Μελετίου πνεύμα. Ο όντως «μέγας τον νουν και την καρδίαν» Μελέτιος είχε δι' άλλην μίαν φοράν νικήσει.
![[info]](../../../img/userinfo.gif){kind=small}
kirykos) wrote,
