ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΠΗΓΑΣ (1549-1601)
Πατριάρχης Αλεξανδρείας και τοποτηρητής του Οικουμενικού θρόνου.
Η καταγωγή του είναι από τον Άγιο Θωμά.
Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Οκτωβρίου, ημέρα που ανακηρύχθηκε Άγιος, από την εκκλησία της Κρήτης το 1999.
Ο Μελέτιος προερχόταν από ευσεβή και ευκατάστατη οικογένεια, η οποία καταγόταν από το χωριό Παγανιανά. Οι γονείς του Παύλος και Ευγενία, φέρουν το επώνυμο Παγανάκη, προφανώς από το τοπωνύμιο του χωριού τους. Το ίδιο επώνυμο έχει και ο Μελέτιος, το οποίο όμως αλλάζει χάρη συντομίας, κατά τη μετάβασή του στη Βενετία, σε Παγάς – Πηγάς.
Το χωριό Παγανιανά βρισκόταν νότια του Ηρακλείου σε ακτίνα 30 περίπου χιλιομέτρων, κοντά στο χωριό Άγιος Θωμάς (σήμερα δε σώζεται). Πριν από εξήντα περίπου χρόνια, υπήρχαν ερείπια του οικισμού αυτού της Ενετοκρατίας, η αρχή του οποίου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στην περιοχή αυτή σήμερα υπάρχει μια τοποθεσία γνωστή ως "Της Παγανής το ρέμα".
Ο οικισμός στον οποίο γεννήθηκε - Παγανιανά ή Πηγουνιανά - (ανατολικά του χωριού Άγιος Θωμάς), οφείλει το όνομά του στην οικογένεια των Πηγάδων. Μαρτυρείται στο Ναό του Αγίου Γεωργίου και αναθηματική επιγραφή "Έξοδος Γερασίμου Ιερομόναχου Πηγά".
Μαρτυρούνται επίσης μοναχοί από την οικογένεια των Πηγάδων στην Μονή Αγκαράθου, όπου εκάρη μοναχός και ο Μελέτιος και έγινε Ηγούμενος. Σπουδές συνέχισε στην Πάδοβα.
Στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας διακρίνεται ως Πρωτοσύγκελος Πατριάρχης Αλεξανδρείας (1596 - 1601) και τοποτηρητής του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως (1596 - 1597). Θεωρείται με άλλα ηγετικά στελέχη της Ορθοδοξίας - Μάξιμος Μαργούνιος, Γαβριήλ Σεβήρος, Θεόφιλος Κορυδαλλεύς - εκπρόσωπος του πνευματικού κινήματος του θρησκευτικού ανθρωπισμού. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο κυρίως δογματικό και αντιρρητικό που στρέφεται εναντίον της παπικής προπαγάνδας.
ΠΗΓΗ: copyright 2007-2012 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΘΩΜΑ " Ο ΛΟΓΙΟΣ ". Σχεδίαση και Διαχείριση Ιστοσελίδας: Γιάννης Μπαντουβάς