21/7/2009 Σημάτης Παναγιώτης, Διακοπή της μνημόνευσης του επισκόπου και αποτείχιση ΜΙΑ ΟΔΥΝΗΡΗ ΑΛΛΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΥΖΗΤΕΙΤΑΙ. ΔΙΑΚΟΠΗ της ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗΣ του Επισκόπου και ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΗ
Γράφει ὁ κ. Σημάτης Παναγιώτης, Θεολόγος
Στα δυο χιλιάδες χρόνια τῆς ζωῆς τῆς, ἡ Ἐκκλησία πέρασε ἀπὸ πολλοὺς κλυδωνισμούς, κινδύνους, διωγμούς. Ἕνα, ὅμως, ἀπὸ τὰ μεγαλύτερα προβλήματα τῆς ἤσαν οἱ αἱρέσεις, ἀφοῦ ἀποτελοῦν ἔνα ἐσωτερικὸ ἐχθρό, ποὺ συνήθως, δεν καθίστατο ἐξ ἀρχῆς φανερὸς στους πολλούς, ἀλλὰ ἤταν δυσδιάκριτος. Ἀργὰ ἢ γρήγορα, ὅμως, τὸν ἐπεσήμαιναν πνευματικοὶ Πατέρες καὶ φρόντιζαν πάραυτα να ἐνημερώσουν καὶ ἐνεργοποιήσουν τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, για τὴν ἀντιμετώπισή του. Ἡ ἐνεργοποίηση τῶν πιστῶν μπροστὰ στον κίνδυνο ἐκ τῆς αἱρέσεως, ἤταν ἄλλοτε ἄμεση καὶ γενική, ἄλλοτε ἀργοπορημένη καὶ μερική. Στῇ δεύτερη περίπτωση, ἦσαν ποικίλοι οἱ παράγοντές που καθυστερούσαν τὴν ἀντίδραση. Ἡ πανουργία τῶν αἱρετιζόντων, ποὺ δεν ἀποκάλυπταν ὁλόκληρη τῇ διδασκαλίᾳ καί τις προθέσεις τοὺς, ἡ ἄγνοια, ἡ ἀργοπορημένη πληροφόρηση, ἡ ἀνεκτικότητα τῶν χριστιανῶν πρὸς τοὺς ?μέχρι πρότινος? ὁμόδοξους, ἡ ἀδιαφορία, τὰ συμφέροντα, ὁ φόβος τῆς ἐξουσίας που συνήθως ἔτεινε εὐήκοον οὖς πρός τις αἱρέσεις ?ὅταν ἡ ἴδια δεν τὶς προκαλοῦσε? κ.ἅ. Τὶ γινόταν, ὅμως, ὅταν οἱ Ἐπίσκοποι, ποὺ ἦσαν οἱ κυρίως ὑπεύθυνοι για τῇ διατήρηση τῆς αὐθεντικότητας καὶ ἀκεραιότητας τῆς Πίστεως, δεν ἀντιλαμβάνονταν τὸ μέγεθος τοῦ κινδύνου, δεν τὸν ἀντιμετώπιζαν, καὶ τὸ χειρότερο, ὅταν συμμαχοῦσαν μὲ τοὺς αἱρετικούς; Στην περίπτωση αὐτή, λειτουργοῦσε στην Ἐκκλησία, ὡς ἀντίδραση, ἡ ΔΙΑΚΟΠΗ τῆς ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗΣ τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἐπισκόπου καὶ ἡ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΗ ἀπὸ αὐτόν. Κάποιοι δηλ. ἱερωμένοι ἢ πιστοί, ποὺ δεν ἐνδιαφέροντο ἀτομοκεντρικὰ μόνο για τὴν τήρησῃ κάποιων Νόμων, ἀλλὰ για τὴν ὁλοκληρία τῆς Πίστεως, ἀντιδρούσαν καὶ διεμαρτύροντο, διαφοροποιώντας, κατ’ ἀρχήν, τῇ θέση τοὺς ἀπὸ τὸν Ἐπίσκοπο καὶ τοὺς περὶ αὐτόν. Καὶ ὅταν ἡ ἀντίδραση τοὺς δεν εἶχε τὰ ἀναμενόμενα ἀποτελέσματα, ὅταν ὁ Ἐπίσκοπος δεν λειτουργοῦσε ὡς κήρυκας-φύλακας τῆς Πίστεως ?ῥόλο που ὁ Χριστὸς τοῦ ἀνέθεσε καὶ τὴν τήρησῃ τοῦ ὁποίου ὑποσχέθηκε μὲ ὄρκο ὅτι θὰ ὑπηρετήσει?, ὅταν δεν μετανοοῦσε καὶ παρέμενε σὲ πνευματικὴ ἀφασία, ἐνδιαφερόμενος μόνο για δευτερότερα πράγματα καὶ για τό πως θὰ διαφυλάξει τὰ κεκτημένα ἐξουσιαστικὰ συμφέροντά του, τότε οἱ πιστοί, προχωροῦσαν στην παραπάνω ὀδυνηρὴ ἀπόφαση: διακοπὴ μνημοσύνου καὶ ἀποτείχιση. Τοῦτο πρακτικὰ σήμαινε, πὼς διέκοπταν τὴν ἐπικοινωνία μαζὶ τοῦ, δεν συνέπρατταν, δεν ἐκκλησιάζονταν στους Ναούς που ἤταν παρὼν ἢ μνημονευόταν ὁ Ἐπίσκοπος, δηλ. «ἀποτειχίζοντο» ἀπὸ αὐτόν. Οἱ δὲ ἱερεῖς, ποὺ συμμετείχαν σ’ αὐτὴ τῇ μορφῇ ἀντίδρασης, διέκοπταν τῇ μνημόνευσῃ τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἐπισκόπου, ἀφοῦ ἡ μνημόνευσῃ αὐτὴ δηλώνει τὴν ἑνότητα ἐν τῇ Πίστει. Ὅμως, ἐφ’ ὅσον διεπίστωναν διαφοροποίηση εἰς τὰ τῆς Πίστεως καὶ ἀντίθετη ποιμαντικὴ πρακτικὴ ἀπὸ ἐκείνη τῶν Ἁγίων Πατέρων στην ἀντιμετώπιση τῆς αἱρέσεως, δηλ. ἔλλειψη κοινῆς πίστεως, ἤταν φανερό πως δεν ὑπῆρχε καὶ ἡ δηλούμενη μὲ τὴν μνημόνευσῃ τοῦ Ἐπισκόπου ἑνότητα ἐν τῇ Πίστει. Ἔτσι, ἡ μνημόνευσῃ ἀπόβαινε μία ὑποκριτικὴ καὶ ψεύτικη πράξῃ, ποὺ παραπλανοῦσε καὶ ἀποκοίμιζε τοὺς πιστούς, ὅτι ὅλα πάνε καλά. Αὐτονόητο, ὅτι ὅσοι μ’ αὐτὸ τὸ τρόπο διεμαρτύροντο, ἦσαν ἐνεργὰ μέλῃ τῆς Ἐκκλησίας καὶ παρέμεναν στην Ἐκκλησία, δεν δημιουργοῦσαν δικὴ τοὺς Ἐκκλησία? καλοῦσαν δὲ τοὺς Ἐπισκόπους ?μὲ αὐτὴ τῇ στάσῃ? να συγκαλέσουν Σύνοδο για τὴν ἀντιμετώπιση τῆς καταστάσεως καί, βέβαια, ὑπέμεινάν τις ὅποιες συνέπειες αὐτῆς τῆς ἐνστάσεως τοὺς. Ταυτόχρονα, ἔθεταν τὸν Ἐπίσκοπο πρὸ τῶν εὐθυνῶν τοῦ καὶ βοηθοῦσαν τὸν ὑπόλοιπο λαὸ να συνειδητοποιήσει τὸ μέγεθος τοῦ προβλήματος καὶ να μὴν ἐπηρεαστεὶ ἀπὸ τὸν μολυσματικὸ ἰὸ τῆς αἱρέσεως. Ἡ πρακτικὴ αὐτὴ ἐφαρμοζόταν στην Ἐκκλησία ἀπὸ τοὺς πρώτους αἰῶνες. Τὴν ἐφάρμοσαν π.χ. οἱ ἅγιοι: Μ. Βασίλειος, Μ. Ἀθανάσιος, Κύριλλος, Σωφρόνιος, Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, Θεόδωρος Στουδίτης........ Κατοχυρώθηκε δὲ καὶ μὲ Κανόνες Συνόδων που ἰσχύουν ὡς σήμερα (π.χ. ΙΕ΄ Πρωτοδευτέρας Συνόδου). Οἱ Κανόνες αὐτοί, μάλιστα, ἐπαινοῦν τοὺς πιστούς που διαχωρίζουν τῇ θέση τοὺς ἀπὸ Ἐπίσκοπο ἀποδεδειγμένα ἀδιάφορο καὶ ἐνδοτικὸ ἔστω καὶ σὲ ἔνα ζωτικὸ ζήτημα Πίστεως, ποὺ διδάσκει βλάσφημες θέσεις, τὶς ὁποῖες καλύπτει κάτω ἀπὸ φιλάνθρωπες πράξεις, ὡραία κηρύγματα καὶ ποικίλες ἐκκλησιαστικὲς δραστηριότητες, ποὺ ὅμως, ὅλα αὐτά, στο βάθος κρύβουν κοσμικὸ φρόνημα. Στην Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἡ διακοπὴ τοῦ μνημοσύνου Ἐπισκόπου-Πατριάρχου, ἐφαρμόστηκε τῇ δεκαετίᾳ τοῦ 1970 ἀπὸ τρεῖς Ἐπισκόπους καὶ Ι. Μονὲς τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Αὐτὴ ἡ διαμαρτυρία ἤταν μιᾷ ἀντίδραση ὑγείας, ἀποτελοῦσε τὴν ἄμυνα μπροστὰ στον κίνδυνο να ἀλλοιωθεὶ καὶ ἐξαχρειωθεὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ ζωή, ἀφοῦ οἱ διοικούντες τὴν Ἐκκλησία, ἀπὸ ἐπιτελεῖο ἰατρῶν καὶ νοσοκόμων ?που ἦσαν? μὲ ἀποστολὴ τὴν θεραπεία τῶν ἀσθενῶν-ἁμαρτωλῶν, κινδύνευαν να καταστοὺν μιᾷ ἠγετικὴ ὁμάδα ἀνθρώπων, πασχόντων ἀπὸ ἀνίατες καὶ μεταδοτικὲς ἀρρώστιες. Ἡ ἀποτείχιση, ἄλλοτε πετύχαινε γρήγορα τὸν στόχο τῆς, ἄλλοτε, ὅμως, προκαλοῦσε τῇ συσπείρωση καὶ τῇ βίαιη ἀντίδραση τῶν θιγομένων Ἐπισκόπων, ποὺ ἔβλεπαν ὅτι τὰ συμφέροντα καὶ ἡ ἐξουσία τοὺς κινδύνευαν. Ἔτσι, χρησιμοποιώντας ὅσα ἐκκλησιαστικὰ καὶ κρατικὰ μέσα διέθεταν, πραγματοποιούσαν συντονισμένες ἐνέργειες συκοφαντήσεως τῶν πιστῶν που διαμαρτύρονταν, καὶ ἐξαπέλυαν διωγμοὺς για τὴν ἐξόντωση ἐκείνων που νόμιζάν πως ἀμφισβητοῦσαν τὴν ἐξουσία τοὺς. Αὐτὰ για τὴν ἱστορία. Στῇ σημερινὴ πραγματικότητα, τώρα. Ἐπειδὴ οἱ ἀβαρίες στον χῶρο τῆς ἐπισκοπικὴς εὐθύνης εἶναι πολλὲς καὶ ὁδηγοὺν στην ἀλλοίωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς (π.χ. δεσποτοκρατία, ἐμπορευματοποίηση τῆς Πίστεως, σεξουαλικὰ σκάνδαλα Ἐπισκόπων, ἀπαράδεκτη ἐκκλησιαστικὴ δικαιοσύνη κ.ἅ.π.), ἀλλὰ καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, γι’ αὐτό, τὸν τελευταῖο καιρὸ συζητείται ἔντονα τὸ ἐνδεχόμενο αὐτό: δηλαδή, διακοπὴ τῆς μνημόνευσῃς Ἐπισκόπων καὶ τῆς ἀποτείχισης ἀπὸ αὐτούς. Ἤδη, κάποιοι ἱερωμένοι καὶ πιστοί, σὲ διάφορες περιοχὲς τῆς Ἑλλάδας, ἔκαναν τὴν ἀρχή, διακόπτοντες τὴν μνημόνευσῃ Πατριάρχου καὶ Ἐπισκόπων καὶ καταγγέλλοντας τὴν Οἰκουμενιστικὴ δράση καὶ συμπεριφορὰ τοὺς, ποὺ καλύπτεται κάτω ἀπὸ τὸν ὑπουλότερο στην ἱστορία θρησκευτικὸ συγκρητισμό. Αὐτὸς ὁ οἰκουμενισμὸς ἀντιστρατεύεται καὶ ἐξουδετερώνει τὴν Οἰκουμενικότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁδηγεὶ στην ἐξομοίωση τῆς Ὀρθοδοξίας μας μὲ τις ἀλλόκοτες κακοδοξίες τοῦ Παπισμοὺ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Τὸ ἐρώτημα εἶναι: θὰ λάβουν ὑπ’ ὄψιν οἱ Ἐπίσκοποι τὸ μήνυμα; Θὰ τὸ καταλάβουν οἱ πιστοί, καὶ θὰ παρακαλέσουν, θὰ ἀπαιτήσουν ἀπὸ τοὺς Ποιμένες τοὺς να ἐνδιαφερθοὺν για τὴν τραυματισμένη εἰκόνα τῆς Ἐκκλησίας, καὶ κυρίως για τῇ διατήρηση τῆς Ἀλήθειας τῆς; Ἢ θὰ παραμείνουν κάτω ἀπὸ τῇ σκέπῃ διαβεβλημένων καταστάσεων, θὰ ὑποκύψουν στις πιέσεις, τὸν φόβο (πραγματικὸ ἢ φανταστικό) καὶ στις παραπλανητικὲς παραινέσεις για ὑπακοὴ καὶ συνεργεῖα σὲ ἀναντίρρητα ἀντί-εὐαγγελικὲς ἐνέργειες; Ὅπως καὶ σὲ πολλοὺς ἄλλους τομεῖς τῆς ζωῆς μας –σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο– κοινωνικό, πολιτικό, περιβαλλοντικό, ὑγειονομικό, ἔτσι καὶ στον ἐκκλησιαστικὸ τομέα, (καὶ μάλιστα σὲ ἀπείρως μεγαλύτερη σημασία, γιατὶ πρόκειται γι' αὐτὴ τούτη τῇ σωτηρίᾳ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ κόσμου) τὰ πράγματα ἔχουν φτάσει σὲ ὀριακὸ σημεῖο. Ὄσο νωρίτερα τὸ καταλάβουμε, τόσο τὸ καλύτερο. Πρώτη δημοσίευση στην ἐφημ. «ΒΗΜΑ τῆς ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ», 10/5/2009.
ΤΗΝ 24ην ΙΟΥΛΙΟΥ :ΕΣΧΟΛΙΑΣΑ ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΩ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΗΝ ΜΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΗΝ ΙΟΥΣΤΙΝΗΝ, ΩΣ ΕΞΗΣ:
ΤΗΝ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 2009 Η ΑΔΕΛΦΗ ΙΟΥΣΤΙΝΗ ΜΟΥ ΑΠΗΝΤΗΣΕΝ ΩΣ ΕΞΗΣ:
Σεβασμιώτατε ευλογείτε. Όλα αυτά που γράφετε τα θεωρώ Ορθοδοξότατα και εννοείται ότι είναι μέσα στα πλαίσια της Ορθοδόξου θεολογίας. Έχω την ελπίδα και είναι πολύ δυνατή, ότι τώρα που έγινε το πρώτο μικρό βήμα από την μεριά των Νεοημερολογιτών, και αν συνεχίσουν με αποτειχίσεις από την εκκλησία του κράτους - Βαρθολομαίου, θα ανοιχτούν πολλά πνευματικά μάτια και θα επιστρέψουν στην Εκκλησία του Χριστού. Το βλέπω πιο αισιόδοξα, γιατί ο ίδιος ο Χριστός μας μας είπε την παραβολή του ασώτου. Άν αυτοί άρχίσουν σιγα σιγα να αναζητουν την αλήθεια, από μακρυά θα τους δει ο Πανάγαθος Θεός και θα σπεύσει να τους βάλει στην αγκαλιά του. Γι΄αυτό στο κοντινό μέλλον, να περιμένετε πολύ κόσμο και μάλιστα εκλεκτό που θα επιστρέψει στην Εκκλησία, προς δόξαν του Θεού και Σωτήρα μας. Ιουστίνη μοναχή