Ὁ διδάκτωρ κ. Παρασκευα?δης 'ᾶραγε εἶδεν τούς κώδικας, ἐπεσκέφθη τάς βιβλιοθήκας τῆς Μονῆς τοῦ Ὄρους Σινᾶ, ἐζήτησεν τά ἀνωτέρω περιοδικά, τά ὁποῖα πρό 103 ἐτῶν ἔχουν δημοσιεύσει τάς ὑπό τῶν Πανορθοδόξων Συνόδων καταδικαστικάς ἀποφάσεις κατά τοῦ Νέου Παπικοῦ Ἡμερολογίου; Ἀσφαλῶς πρέπει νά γνωρίζη πάντα ταῦτα πλήν ὅμως τά ἀγνοῆ ἤ τά ὑποβαθμίζει, διότι δέν ἐξυπηρετοῦν τήν «ἐπιστημονικήν» ἀπάτην του, διό ἀρκεῖται εἰς τά φληναφήματα καί χονδροειδῆ ψεύδη τοῦ Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου!
Τό χείριστον ὅμως ἐν προκειμένω δέν εἶναι, ὅτι ὁ συγγραφεύς ἀποκρύπτει ἤ διαστρέφει τήν ἀλήθειαν, ἀλλά ὅτι βλασφημεῖ κατά τῶν Ἁγίων αὐτῶν Συνόδων καί ἰδιαιτέρως κατά τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου τοῦ 1593, προκειμένου νά μειώση τό κῦρος τῶν ἀποφάσεων Αὐτῶν. Ἐπειδή γνωρίζει, ὅτι τά ἐπιχειρήματά του εἶναι «χιλιοειπωμένα», ὑπό τῶν προηγουμένων αὐτοῦ ἀμυντόρων τῆς καινοτομίας καί δέν ἔπεισαν οὐδέναν, ἐσκέφθη ὡς προείπομεν, νά θέση «ἀσφαλιστικήν δικλεῖδα», καθ' ἥν, μολονότι ἡ Σύνοδος τοῦ 1593, κατεδίκασεν τήν καινοτομίαν, ἡ ἀπόφασίς της δέν ἔχει δά καί τόσον μεγάλο κῦρος, διότι, ἡ Σύνοδος αὕτη, «δέν ὑπῆρξεν Οἰκουμενική»!
Ἐπί τῆς ἀνωτέρω ἀτυχεστάτης θέσεώς του παρατηροῦμεν:
α) Ὁ συγγραφεύς, ὑπό τοῦ «λογικοκρατικοῦ» πνεύματος φερόμενος καί ὑπό τῆς οἰκουμενιστικῆς δεοντολογίας πιεζόμενος, βλασφημεῖ τό Ἅγιον Πνεῦμα τό λαλῆσαν καί ἐν Αὐτῆ τῆ Ἁγία Συνόδω, ἡ Ὁποία ἑπομένη ταῖς προηγουμέναις Ἁγίαις Συνόδοις, Οἰκουμενικαῖς καί Τοπικαῖς, ἐκφράζει διά τῶν Ἁγίων Αὐτῆς ἀποφάσεων, τό ἕν καί ἀναλλοίωτον πνεῦμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ Σύνοδος Αὕτη, ὡς σύμφωνος ο<182>υσα τῆ Ἁγία Παραδόσει, εἶναι Ὀρθόδοξος Σύνοδος, καί δι' Αὐτῆς ὡμίλησεν τό Ἕν καί τό Αὐτό Ἅγιον Πνεῦμα.
β) Ὁ κ. Χριστόδουλος ἐκφράζει καί τήν νεωτερίζουσαν ἐκείνην ἄποψιν, ἥτις διακρίνει τάς Ἁγίας Συνόδους εἰς Οἰκουμενικάς καί Τοπικάς, οὐχί μόνον ἐξ ἐπόψεως ἐξωτερικῆς — τυπικῆς, ἀλλά καί οὐσιαστικῆς, ὅπερ ἀπαράδεκτον ἐξ Ὀρθοδόξου ἀπόψεως. Ἐν προκειμένω ὅμως, ἡ Σύνοδος αὕτη τοῦ 1593, δέν εἶναι ἔστω Τοπική ὡς κακῶς τήν ἐννοεῖ ὁ κ. Χριστόδουλος ἀλλ' εἶναι Πανορθόδοξος καί δέν δύναται νά ἀμφισβητηθῆ, ὅτι καί δι' Αὐτῆς, ὡμίλησεν ἡ ἀνά τήν οἰκουμένην Καθολική τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἐνῶ καί ἐξ ἀπόψεως συμμετοχῆς Πατριαρχῶν καί Ἐπισκόπων, καί ἐξ ἀπόψεως θεμάτων, ἡ Σύνοδος αὕτη εἰς τήν συνείδησιν τῶν Ὀρθοδόξων ἔχει λάβει τήν θέσιν μεγάλης Πανορθοδόξου Οἰκουμενικῆς Συνόδου.
Ἰδού τί γράφει εἰς τήν «ΟΜΟΛΟΓΙΑΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΙΣΤΕΩΣ» σελίς 4, ὁ κλεινός Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Δοσίθεος:
«Τέσσαρα μεγάλα θηρία ἐγέννησεν ὁ ΙΣΤ’ αἰών: Τήν αἴρεσιν τοῦ Λουθήρου, τήν αἴρεσιν τοῦ Καλβίνου, τήν αἴρεσιν τῶν Γιεζουβιτῶν, (Ἰησουιτῶν. Τάγμα θανάτου τοῦ Πάπα. Σκοπός του ἡ διάδοσις τοῦ Παπισμοῦ καί ἡ ὑποταγή ὅλων ὑπό τόν Πάπα) καί τήν αἴρεσιν τοῦ Νέου Καλενδαρίου· (Σ.σ. ἡμερολογίου). Καί κατά μέν τῶν αἱρέσων Λουθήρου καί Καλβίνου ἔγραψαν οἱ… κατά δέ τῆς αἱρέσεως τοῦ Νέου Καλενδαρίου ἀπεφάνθη ἡ ἐν Κων/πόλει μεγάλη Οἰκουμενική Σύνοδος τῶ 1593».
Ὁ κλεινός Δοσίθεος, ἔχει σαφῶς διάφορον γνώμην ἀπό τόν κ. Χριστόδουλον, διό καί τήν Σύνοδον ταύτην χαρακτηρίζει ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΝ καί τήν καινοτομίαν ἐπίσης ὀρθῶς χαρακτηρίζει, ὡς πράγματι εἶναι, ΑΙΡΕΣΙΝ! Ὑπάρχει βεβαίως διαφορά μεταξύ τοῦ διδάκτορος κ. Χριστοδούλου καί τοῦ Πατριάρχου Δοσιθέου καί αὕτη εἶναι ὅτι ὁ κλεινός Δοσίθεος ἦτο ἀκραιφνής Ὀρθόδοξος καί ὄχι Οἰκουμενιστής, ὡς ἀποδεικνύεται ὁ κ. Χριστόδουλος, ὅστις διά τοῦτο καί τήν μελέτην του, ἐκ τῶν προτέρων, περιώρισεν ἐντός τῶν στεγανῶν τοῦ Νεοημερολογιτισμοῦ — Οἰκουμενισμοῦ.
Ὁ κ. Χριστόδουλος, ὡς προελέχθη, ἀναγνωρίζει, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τό 1583 ἀπεδοκίμασεν τήν Παπικήν Καινοτομίαν, διότι τότε ὑπῆρχον μεταξύ ἄλλων καί λόγοι Παπικῆς προπαγάνδας (Οὐνία) καί οὕτω ἐδικαιολογεῖτο ἡ «δυσπιστία καί ἡ σώφρων ἐπιφυλακτικότης τῶν Ὀρθοδόξων ἔναντι τῆς Δύσεως». Ἐρωτᾶται ὅμως ὁ κ. Παρασκευα?δης: Αὕτη ἡ «δυσπιστία» καί ἡ «σώφρων ἐπιφυλακτικότης», πῶς καί διατί ἐξηφανίσθη κατά τό 1924; Πῶς καί διατί ἐξηφανίσθη καί ἀπό τόν κ. Χριστόδουλον σήμερον; Ἐξέλιπον μήπως οἱ λόγοι τῆς ἐπιφυλακτικότητος ἤ τῆς δυσπιστίας ἤ ἡ προπαγάνδα ἤ ἡ Οὐνία; Τοὐναντίον, ὑπέρ ποτέ ἄλλοτε, ὑφίστανται σήμερον! Τότε διατί ἤλλαξεν ἡ στάσις ὅλων αὐτῶν ἔναντι τῆς Δύσεως καί γενικῶς εἰπεῖν τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἤ μᾶλλον τῆς Ὀρθοδοξίας;
Διότι ἐφυγαδεύθη ἐξ αὐτῶν ἡ Ὀρθόδοξος συνείδησις καί ἔλαβεν τήν θέσιν αὐτῆς ἡ οἰκουμενιστική τοιαύτη; Ἐάν ὁ κ. Χριστόδουλος ἦτο φορεύς τοῦ πνεύματος τῶν Πατέρων, δέν θά ἐφρόνει, ὡς ὁ Μασῶνος Πατριάρχης Κων/πόλεως Βασίλειος ὁ Β’, ὅτι δηλαδή: «Ἡ κατά τοῦ Γρηγοριανοῦ Ἡμερολογίου στάσις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας προελθοῦσα ἐκ λόγων ἀξιοχρέου μερίμνης ὑπέρ τοῦ ποιμνίου διά τάς τότε περιστάσεις, οὐδαμῶς ἐνέχει, οὐδέ δύναται νά ἐνέχη τήν σημασίαν ἀπαγορεύσεως εἰς τό διηνεκές οἱασδήποτε ἡμερολογιακῆς μεταβολῆς, ὡς ἀποκλειομένης δῆθεν ὑπό τῶν Ἱερῶν Κανόνων»! Ἐάν, ἑπομένως, ὁ κ. Χριστόδουλος δέν ἐνεφορεῖτο ὑπό τοῦ οἰκουμενιστικοῦ πνεύματος τῆς ἀρνήσεως τῆς Ὀρθοδοξίας, δέν θά ἠμφισβήτει τό κῦρος τῶν Πανορθοδόξων Συνόδων καί δέν θά ἐγίνετο συνήγορος τῆς αἱρέσεως τοῦ Νεοημερολογιτισμοῦ.Ἐάν ὁ κ. Χριστόδουλος δέν ἐφρόνει τά τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, δέν θά ἐπεδίδετο εἰς τήν συγγραφήν τοσούτων σελίδων μέ μοναδικόν σκοπόν νά παρουσιάση, ὅτι δῆθεν ὁ Νεοημερολογιτισμός δέν εἶναι θέμα ἐκκλησιαστικόν, ἀλλ' ἀστρονομικόν καί ὅτι ἀποτελεῖ «συμφυές γνώρισμα τῆς Ὀρθοδοξίας», ὡς Ἐκκλησίας τῆς «ἐλευθερίας»… (Αὐτόθι σελ. 146).

(Ἐκ τοῦ Α’ τόμου τῶν «Ἐκκλησιολογικῶν Θεμάτων», Ἀθῆναι 1980, σελ. 48)
Μιά ἐκ τῶν σοβαρῶν καινοτομιῶν τοῦ Παπισμοῦ ὑπῆρξεν καί ἡ κατά τό ἔτος 1582 ἀλλαγή τοῦ παλαιοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου διά τοῦ νέου Παπικοῦ — Γρηγοριανοῦ. Τό νέον ἡμερολόγιον Ὠνομάσθη «Γρηγοριανόν» ἐκ τοῦ ὀνόματος τοῦ εἰσηγητοῦ αὐτοῦ Πάπα Γρηγορίου τοῦ ΙΓ’.(10) Οὗτος, ὁ Πάπας Γρηγόριος ὁ ΙΓ’,(11) ὡς μή ὤφειλεν, ζητῶν τήν ἀκρίβειαν τοῦ χρόνου, μᾶλλον ἀρεσκόμενος εἰς τάς καινοτομίας, ἠσέβησεν κατά τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, οὐδόλως λαβών ὑπ' ὄψιν του, τάς περί τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα, διατάξεις αὐτῆς, οὐδέ τόν 7ον Ἀποστολικόν κανόνα, οὐδέ τόν 1ον τῆς ἐν Ἀντιοχεία Συνόδου. Πῶς ἠδύνατο ὅμως νά σεβασθῆ τόσον τήν παραδοθεῖσαν ἑορτολογικήν τάξιν ὅσον περισσότερον καί τάς ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων Συνόδων ὅταν, ὡς εἴδομεν, εἶχεν παραχαράξει καί εἶχεν ἀρνηθῆ αὐτό τό μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ;
Παραλλήλως πρός τήν εἰς τήν Δύσιν ἀντικατάστασιν τοῦ Ἰουλιανοῦ Ἡμερολογίου, ὁ ἴδιος Πάπας Γρηγόριος, ἐπιχειρεῖ τήν εἰσαγωγήν αὐτοῦ καί εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Τό αὐτό ἔτος, 1582, Παπική πρεσβεία ἀποσταλεῖσα πρός τόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως Ἱερεμίαν τόν Β’, εἰσηγεῖται τό νέον Γρηγοριανόν ἡμερολόγιον καί ζητεῖ τήν ἐφαρμογήν του. Εἰς τό θέμα τοῦτο ἐπεμβαίνει καί ὁ δόγης τῆς Ἑνετίας Νικόλαος Δαπόντε ὡς καί ἄλλοι παράγοντες, ἀλλ' ἅπαντες προσέκρουσαν εἰς τήν ἄρνησιν τοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου, ὅστις μετά βδελυγμίας ἀπορρίπτει τήν καινοτομίαν τῆς Δύσεως.
Πρέπει ἐνταῦθα νά εἴπωμεν ὅτι ἡ ἐκ μέρους τοῦ Παπισμοῦ, ἀλλαγή τοῦ ἡμερολογίου καί ἑπομένως καί τοῦ ἑορτολογίου, ὑπῆρξεν εὐνοϊκή διά τήν ὑπό τῆς προσηλυτιστικῆς προπαγάνδας τῆς Παπικῆς Οὐνίας δοκιμαζομένην τότε Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Ηὐνόησεν τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, διότι ἔπαυσεν πλέον Αὕτη νά συνεορτάζη μετά τῆς αἱρεσιοβριθοῦς Παπικῆς «ἐκκλησίας», ἐπελθούσης οὕτω καί σοβαρᾶς ἐξωτερικῆς διαφοροποιήσεως ἐπί τῆς λατρείας. Τοῦτ' αὐτό ὅμως εἶχεν δυσμενέστατον ἀποτέλεσμα διά τόν Παπισμόν, (ὅπερ βεβαίως δέν ἤλπιζεν), διότι ἡ ἀλλαγή εἰς τόν Παπισμόν, λόγω τῶν ἐν ἑτέρω χρόνω ἑορτῶν, ὄχι ἁπλῶς δέν διηυκόλυνεν πλέον τήν διάβρωσιν τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος τῶν ὀρθοδόξων, ὑπό τῆς Παπικῆς Οὐνίας, ἀλλά καί τό παπικόν σχίσμα καθίστατο ἐμφανέστερον.
Ἕνεκα τούτου παρατηρεῖται συνεχής ἐμμονή τῶν Παπῶν, ὅπως ἡ ἑορτολογική διαφορά καί τό χάσμα, ἐξαλειφθοῦν διά τῆς ἐπιβολῆς τοῦ νέου Γρηγοριανοῦ καί εἰς τήν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Εἰς ταύτην ὅμως τήν πείσμονα ἐμμονήν τῶν Παπῶν, ὑψώθη ἡ σθεναρά ἀντίστασις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία καί διά Πανορθοδόξων Συνόδων ἀπεφάνθη καί κατεδίκασεν τό Γρηγοριανόν Ἡμερολόγιον καί ἀπέκλεισεν τήν εἰσαγωγήν του δι' ἀναθέματος. Δηλαδή, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἰδοῦσα τήν καινοτομίαν τοῦ Νέου Παπικοῦ Ἡμερολογίου και κατανοήσασα πρό πολλοῦ τόν ἐκ τῆς Δύσεως μέγαν κίνδυνον, ἐνήργησεν κεραυνοβόλως καί ἀπέκρουσεν τήν καινοτομίαν, τήν ὁποίαν ὁ Παπισμός παντί τρόπω, ἐπεχείρει νά ἐπιβάλη καί εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Αὕτη ἐχομένη στερρῶς τῶν Ἱερῶν παραδόσεων καί τῶν Ἱερῶν κανόνων, καί ἑδραζομένη ἐπί τῶν πηγῶν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἡ Ὀρθόδοξος τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, κατέκρινεν καί κατεδίκασεν εἰς Πανορθοδόξους Συνόδους τήν ἐν λόγω καινοτομίαν, διότι δι' αὐτῆς ἐπεχειρεῖτο:
1. Καταπάτησις καί ἀθέτησις Ἐκκλησιαστικῆς Ἑορτολογικῆς παραδόσεως τότε 1.600 ἐτῶν, σήμερον δέ 2.000.
2. Καταπάτησις τῶν περί τῆς Ἁγίας Ἑορτῆς τοῦ Πάσχα διατάξεων τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καταπάτησις τοῦ 7ου Ἀποστολικοῦ Κανόνος καί τοῦ 1ου τῆς ἐν Ἀντιοχεία Συνόδου ὡς καί τῶν σχετικῶν πρός τούς ἀνωτέρω περί τοῦ μή συνεορτάζειν μετά αἱρετικῶν.
3. Διατάραξις τοῦ ἑορτολογίου καί τῆς λατρευτικῆς τάξεως, καθόσον ἡ καινοτομία ὡρμᾶτο οὐχί ἐξ Ἐκκλησιαστικῶν λόγων, οὐδεμίαν δέ λατρευτικήν ἤ ἄλλην τινά ἀνάγκην ἐθεράπευεν ἐν τῆ Ἐκκλησία, παρά, σύν τοῖς ἄλλοις, ἤνοιγεν τήν εἴσοδον καί εἰς τόν Οἰκουμενισμόν.
4. Ἀπετέλει, ἡ καινοτομία καθαράν ἐνασχόλησιν περί τήν ἀκρίβειαν τοῦ χρόνου, ἥν οὐκ οἶδεν ἡ Ἐκκλησία.
Πρός τούτοις διαπιστώσασα τότε ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία:
α) Τήν ἐμμονήν τοῦ Παπισμοῦ ὅπως παντί τρόπω εἰσαγάγη τήν ἡμερολογιακήν καινοτομίαν εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν.
β) Τό γεγονός ὅτι ἐξ αὐτῆς τῆς Παπικῆς Καινοτομίας ἐπῆλθεν αἰσθητή καί ἐξωτερική διαφοροποίησις μεταξύ τοῦ Παπισμοῦ καί τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅσον ἀφορᾶ τήν λατρευτικήν τάξιν καί ζωήν, δηλαδή διά τοῦ νέου ἡμερολογίου ὁ Παπισμός ἀπεμακρύνθη καί δέν συνεορτάζει μετά τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἕνεκα τούτου ἐπλήττετο ἡ προσηλυτιστική δρᾶσις τῆς ἀδιστάκτου Οὐνίας, ἡ ὁποία τόν 16ον αἰῶνα ἐμάστιζεν κυριολεκτικῶς τήν ἀπανταχοῦ Ὀρθοδοξίαν.
γ) Καθίστανται ἐμφανέστεραι αἱ κακοδοξίαι τῆς Δύσεως καί συνειδητοποιοῦνται ὑπό τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος, τοῦ σχίσματος οὕτω πλέον αἰσθητοῦ γενομένου.
δ) Δι' ὅλων τῶν ἀνωτέρω ἐνισχύεται καί διαφυλάσσεται ἡ ὀρθόδοξος συνείδησις τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.
Διά ταῦτα πάντα καί ἴνα ἀνακόψη διά παντός τήν ὁρμήν τῆς Δύσεως καί προφυλάξη τήν ἀκαινοτόμητον πίστιν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Ἁγίων Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐκ τῶν μιασμάτων τῆς Παπικῆς λεγομένης «ἐκκλησίας», ἐνήργησεν ἀποφασιστικῶς καί ἀπέκρουσεν τήν Παπικήν Κανοτομίαν διά πράξεων Πανορθοδόξων Συνόδων.

Εἰσαγαγών τήν καινοτομίαν εἰς τήν Δύσιν ὁ Πάπας Γρηγόριος ἐφρόντισεν, ὡς εἴπομεν, ὅπως εἰσαγάγη τήν καινοτομίαν ταύτην, ἡ ὁποία ὡς αἴρεσις χαρακτηρίζεται ὑπό τοῦ κλεινοῦ Δοσιθέου, καί εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν.
Τό ἔτος 1583 ἀπεστάλη πρός τόν τότε Πατριάρχην Κων/πόλεως Ἱερεμίαν τόν Β’, ἐπιτροπή ἀποτελουμένη ἐκ τῶν: Μιχαήλ ἐπάρχου Κερκυραίου καί Ἰωάννου Βοναφέως Ζακυνθίου, μέ πλούσια μάλιστα δῶρα, προκειμένου νά πείσουν τόν Πατριάρχην ἴνα ἀποδεχθῆ τήν καινοτομίαν, ἀλλ' οὐδέν ἐπέτυχον. Μετά τούς πρέσβεις τούτους, διά τόν αὐτόν σκοπόν, ἀπεστάλη πρός τόν Πατριάρχην ὑπό τοῦ Πρίγκηπος τῆς Ἑνετίας Νικολάου Δαπόντε ὁ ἐπιφανής Μουρεζίνης, ἀλλά καί οὗτος οὐδέν ἐπέτυχεν. Μετά ταῦτα ὁ Πατριάρχης Ἱερεμίας συνεκάλεσεν τήν Πανορθόδοξον Σύνοδον τοῦ ἔτους 1583, εἰς ἥν ἔλαβον μέρος καί οἱ Πατριάρχαι Ἀλεξανδρείας Σίλβεστρος καί Ἱεροσολύμων Σωφρόνιος ὡς καί ἱκανός ἀριθμός Ἀρχιερέων. Ἡ Σύνοδος αὕτη ἐπελήφθη τοῦ κινδύνου, ὅστις προήρχετο ἐκ τῆς Παπικῆς ἐν γένει προπαγάνδας καί τῶν κακοδοξιῶν της, κυρίως ὅμως προέβη εἰς τήν καταδίκην τῆς Γρηγοριανῆς Καινοτομίας τοῦ Νέου Ἡμερολογίου, θέσασα οὕτω φραγμόν εἰς τήν ἀκατάσχετον ὁρμήν τῆς Δύσεως, ὅπως εἰσαγάγη τοῦτο καί εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν.

Παραθέτομεν κατωτέρω τό ὑπό τῆς Συνόδου τοῦ 1583 ἐκδοθέν Σιγγίλιον, τό ὁποῖον καί ἀπεστάλη ὑπό τοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου τοῦ Β’ εἰς ἁπάσας τάς Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας:
«Σιγγίλιον Πατριαρχικῆς διατυπώσεως Ἐγκυκλίου τοῖς ἁπανταχοῦ Ὀρθοδόξοις Χριστιανοῖς εἰς τό μή παραδέχεσθαι τό νεώτερον Πασχάλιον ἤ Καλενδάριον τοῦ καινοτομηθέντος μηνολογίου, ἀλλ' ἐμμένειν τοῖς ἅπαξ καί καλῶς διατυπωθεῖσι παρά τοῖς Ἁγίοις 318 (τριακοσίοις δέκα ὀκτώ) Θεοφόροις Πατρᾶσι τῆς Ἁγίας Οἰκουμενικῆς Πρώτης Συνόδου μετ' ἐπιτιμίου καί ἀναθέματος.
Πᾶσι τοῖς ἐν Τριγοβυστίω καί ἁπανταχοῦ Χριστιανοῖς γνησίοις τέκνοις τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀνατολῆς, Χάρις εἴη καί εἰρήνη καί ἔλεος παρά Θεοῦ Παντοκράτορος.
Οὐ μικρά τε ζάλη τήν παλαιάν κιβωτόν κατέλαβεν, ὅτε σφοδρῶς κλυδωνιζομένη ἐφέρετο ἐπί τῶν ὑδάτων· καί εἰ μή Κύριος ὁ Θεός μνησθείς τοῦ Νῶε εὐδόκησε κοπᾶσαι τό ὕδωρ οὐδεμία ἐλπίς σωτηρίας αὐτῆ ἧν.
Οὕτω καί τήν Νέαν Κιβωτόν τῆς καθ' ἡμᾶς Ἐκκλησίας, ἐπεί ἄσπονδον πόλεμον οἱ κακόδοξοι ἤγειραν καθ' ἡμῶν κατά τούτων καί ἡμεῖς τόν παρόντα τόμον ἐγκαταλιπεῖν ἔγνωμεν, ὅπως τοῖς τούτω γεγραμμένοις ἔχετε κατά τῶν τοιούτων ἀσφαλεστέρως τήν ὑμετέραν Ὀρθοδοξίαν συνηγορεῖν. Ἀλλ' ἴνα μή τοῖς ἁπλουστέροις φορτικόν εἴη τό Σύγγραμμα ἁπλῆ διαλέκτω πᾶσαν ὑμῖν τήν ὑπόθεσιν καταρτίσαι ἔγνωμεν ἥτις ἔχει οὑτωσί εἰς ἁπλῆν διάλεκτον:
Ἀπό τήν παλαιάν Ρώμην ἤλθασι τινές, ὁποῦ ἔμαθον ἐκεῖ νά λατινοφρονοῦσι, καί τό κακόν εἶναι πώς ἀπό Ρωμαῖοι τῆς Ρούμελης γεννήμματα καί θρέμματα ὄντες, ὄχι μόνον ἤλλαξαν τήν πίστιν των, ἀλλά καί πολεμοῦσι τά ὀρθόδοξα δόγματα καί ἀληθινά τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ὅπου μᾶς παρέδωκεν αὐτός ὁ Χριστός καί οἱ Θεῖοι Ἀπόστολοι καί αἱ Ἅγιαι Σύνοδοι τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ὅθεν τούτους ὡς σεσηπότα μέλη ἀποκόπτοντες ὁρίζομεν:…
Ζ. Ὅποιος δέν ἀκολουθεῖ τά ἔθιμα τῆς Ἐκκλησίας, καθώς αἱ ἑπτά Ἅγιαι Οἰκουμενικαί Σύνοδοι ἐθέσπισαν καί τό Ἅγιον Πάσχα καί τό Μηνολόγιον καλῶς ἐνομοθέτησαν νά ἀκολουθῶμεν καί θέλει νά ἀκολουθῆ τό νεοεφεύρετον Πασχάλιον καί Μηνολόγιον τῶν ἀθέων ἀστρονόμων τοῦ Πάπα, καί ἐναντιώνεται εἰς αὐτά ὅλα, καί θέλει νά ἀνατρέψη καί νά χαλάση τά πατροπαράδοτα δόγματα καί ἔθιμα τῆς Ἐκκλησίας, ἄς ἔχει τό ἀνάθεμα καί ἔξω τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, καί τῆς τῶν πιστῶν ὁμηγύρεως ἄς εἶναι.
Η. Ἐσεῖς δέ οἱ εὐσεβεῖς καί Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, μένετε ἐν οἷς ἐμάθετε καί ἐγεννήθητε· καί ὅταν τό καλέση ὁ καιρός καί ἡ χρεία, καί αὐτό τό αἷμα σας νά χύσετε διά νά φυλάξετε τήν Πατροπαράδοτον Πίστιν καί ὁμολογίαν σας· καί φυλάγεσθε ἀπό τῶν τοιούτων καί προσέχετε, ἴνα ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός σᾶς βοηθεῖ ἅμα καί ἡ εὐχή τῆς ἡμῶν μετριότητος εἴη μετά πάντων ὑμῶν, Ἀμήν.
Ἔτους ἀπό Θεανθρώπου αφπγ (1583) Ἰνδικτιῶνος ΙΒ’ Νοεμβρίου Κ’.
Αὕτη εἶναι ἡ μεγίστης ἱστορικῆς σημασίας πρώτη καταδικαστική ἀπόφασις τοῦ νέου Παπικοῦ Ἡμερολογίου ὑπό τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ἐξεχούσης σημασίας τυγχάνει καί ἡ ἐπιστολή, ἡ ὁποία προσυπογράφεται ὑπό τοῦ Πατριάρχου Κων/πόλεως Ἱερεμίου καί τοῦ Ἀλεξανδρείας Σιλβέστρου, πρός τόν ἴδιον τόν Πάπαν. Παραθέτομεν κατωτέρω ἀποσπάσματα ἐξ αὐτῆς:
«…Τά γάρ ἀρχαῖα ἤθη, κρατείτω ὥρισαν (οἱ κανόνες), ὅς δέ βιάζει παρ' ἐνορίας ἐστί καί ἔξω τῆς διδαχῆς τοῦ Χριστοῦ· αὐτός εἶπεν ἀπελθόντες μαθητεύσατε οὐχί βιάσετε…
Ἀλλ' ἔδει καί τούς ὑφ' ἑαυτόν ἑσπερίους μή νέα καί πρόσφατα διδάσκειν σκανδάλου πρόξενα, ἀλλά τήν Χριστοῦ διδαχήν, Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν Ἱερῶν Συνόδων καί ὅσα τοῦ Θείου Πνεύματος εἰσί. Δεύτερον καί ὑφηγούμεθα παντί Χριστιανῶ ὀρθοδόξω βουλομένω ὡς οὐκ ἔστιν ἀσύστατον τό παρ' ἡμῖν Πασχάλιον, ἀλλ' ὡς ἀκόλουθον τοῖς ὁρισθεῖσι τῶν Ἁγίων Πατέρων μένει ὀρθόν, καί εἰς αἰῶνας σταθερόν διαμενεῖ, ἕως οὗ φυλάττει τήν τάξιν, ἥν ἔλαχεν, ἀπαρασάλευτον, ἀρίστως ἐσκεμμένοις τοῖς Θείοις Πατρᾶσιν, ὦν οὐδείς τῶν νῦν οὔτε τήν ἐπιστήμην οἶδεν τῆς ἀστρονομίας, κατ' ἐκείνους τούς ἀρίστους, οὔτε τόν ἁγιασμόν ἔχει πλήν, εἰ μήπου δοκήσει, τά δέ ἄλλα ἐστίν τῆς ἀληθείας μακράν…
Ὅθεν οὐδείς ὅλως νομισάτω ὅτι τούς παναρίστους ἐκείνους Θείους Πατέρας διέλαθε τό δοκοῦν τοῦτο λάθος, ἴνα παρά τῶν νῦν ἀστρονόμων τύχη βελτίονος διορθώσεως· χάριτι γάρ Χριστοῦ, ἀπό τῆς Α’ Συνόδου καί ἕως τοῦ νῦν ἀεί τό Πάσχα Ἱερόν μετά τό Νομικόν γίνεται καί ἐν Κυριακῆ, καί σύγχυσιν τινά οὐκ ἔγνωμεν ἴνα εἰς διόρθωσιν ἀναστῶμεν καλῶς καί γάρ διετυπώθη τοῖς Ἁγίοις Πατρᾶσι καί αἰωνίως διαμένει ἄπταιστον…
Βέλτιον ὅ ἧν αὐτοῖς μή καινοτομεῖν καί τοιαῦτα μεταποιεῖν καί ταῖς Ἐκκλησίαις Χριστοῦ στάσεως οὐ μετρίας γίνεσθαι προξένοις. Ὅθεν εὔλογος λογίζεται ὡς τοῖς ἀντεχομένοις τά καλῶς ὁρισθέντα τοῖς ἱεροαγίοις πατρᾶσι, ποιεῖν ἔργον οὐ μόνον λελογισμένον ἀλλά καί θεῖον…».
Περί τῆς ἐπιστολῆς ταύτης κρίνεται σκόπιμον νά ἀναφερθῆ καί ἡ γνώμη τοῦ τότε Ἀρχιμανδρίτου καί Καθηγητοῦ ἐν τῶ Πανεπιστημίω Ἀθηνῶν, μετέπειτα δέ μεταρρυθμιστοῦ Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, τήν ὁποίαν περιλαμβάνει εἰς τόν «Ἐκκλησιαστικόν Κήρυκα», φύλλον 136 τοῦ 1918. Ἰδού ἐπί λέξει:
«Ἡ ἐπιστολή αὕτη τοῦ Πατριάρχου (Ἱερεμίου τοῦ Β’), χαρακτηρίζει ὡς ἄριστα τήν θέσιν ἥν εὐθύς ἀμέσως κατέλαβεν ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀπέναντι τῆς Γρηγοριανῆς τροποποιήσεως τοῦ ἡμερολογίου. Θεωρεῖται αὕτη ὑπ' αὐτῆς ὡς μία τῶν πολλῶν καινοτομιῶν τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης, παγκόσμιον σκάνδαλον καί αὐθαίρετος τῶν ἐκκλησιαστικῶν παραδόσεων καταπάτησις».

Λίαν σημαντική τυγχάνει καί ἡ ἐπιστολή τοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου, ἡ ὁποία ἀπεστάλη πρός τόν Δόγην τῆς Ἑνετίας Νικόλαον Δαπόντε, ὁ ὁποῖος, ὡς προείπομεν, ἐπενέβη τῆ ἐπιθυμία τοῦ Πάπα, ἴνα πείση τόν Πατριάρχην περί τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ νέου ἡμερολογίου καί εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Παραθέτομεν καί τήν ἐπιστολήν ταύτην:
«Ἱερεμίας Ἐλέω Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ρώμης Οἰκουμενικός Πατριάρχης.
Γαληνότατε Πρίγκηψ τῶν κλεινῶν Βενετῶν, κύριε κύριε Νικόλαε Νταπόντε, υἱέ ἀγαπητέ κατά πνεῦμα τῆς ἡμῶν μετριότητος, χάριν, εἰρήνην, ἔλεος καί πᾶν ἀγαθόν καί σωτήριον ἐπευχόμεθά σοι ἀπό Θεοῦ παντοκράτορος καί Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ὁ ἐνταῦθα περιφανέστατος Βα?ουλος κύριος Τζουάν Φραντζέσκος Μουρεζίνης ἐμφανισθείς σωματικῶς, ἠξίωσεν ἡμᾶς, ὡς ἀπό τῆς σῆς γαληνότητος καί πάσης τῆς μεγαλοπρεποῦς Ἀριστοκρατίας, ἴνα πρόβλεψίν τινα οἰκονομήσωμεν, δι' ἧς τῆς νέας διορθώσεως γεγονυίας δυνηθῆ ἡ Ἐκκλησία τῆς παλαιᾶς καί νέας Ρώμης συνεορτάζειν ἕνεκα τῆς ἑπομένης εἰρήνης, τῶν χριστιανῶν. Καί ἐπειδή ἤκουσε παρ' ἡμῶν, ὅτι οὐ δυνατόν ἡμῖν γενέσθαι ἐν μέρει τά κωλύοντα διηγησαμένων, ὡς φιλόχριστον, ὄντα σέ καί φιλέλληνα καί ὡς τήν ἀρχήν ὑμῶν φιλοῦσα τούς Γραικούς, τῶν ἄλλων πλέον χριστιανικῶν ἀρχῶν γράψαι πρός σέ ἐκρίναμεν διά τήν θείαν εἰρήνην· οὐ γάρ ἀγνοοῦμεν, ὅσα σκάνδαλα ἔχουσι γενέσθαι διά τά νέα τοῦτα ὡρολόγια. Ἄξιον τό νῦν κρίνομεν οἰκονομίαν τινα γενέσθαι ἥν μέν ἐγώ πᾶσι διά γραμμάτων ὁρίσω καί μᾶλλον εἰς Κρήτην καί τάς λοιπάς νήσους· ἡ δέ Γαληνότης σου ἐπινεύσοι καί προστάξοι…
Τήν αὐθεντίαν ἐχέτωσαν οἱ τῶν θείων Πατέρων κανόνες καί οἱ τῶν εὐσεβῶν βασιλέων νόμοι καί οὐχί οἱ ἀστρονόμοι ὦν τά τοιαῦτα συμβούλια ἀσθενῆ τινα, ὡς δοκεῖ, εὑρόντες λαβήν, αἰνιττομένων τοῖς θείοις Πατρᾶσι καί φυλαχθεῖσαν ἀναμάρτητον ἕως τήν σήμερον. Εἰ γάρ καί ὁ χρόνος καί ἡ τῶν φωστήρων κίνησις περί τήν ἡμέραν τοῦ Πάσχα ἀνωμαλίαν τινά ποιεῖ, τῆ εὐσεβεία γε μήν, οὐδ' ὅπως οὖν τοῦτο λυμαίνεται. Ὅθεν οὐδέν μετατρέπειν δεῖ τόν τῶν ἁγίων Πατέρων κανόνα καί καινοτομεῖν καί εἰς αἰτίαν στάσεως τάς Χριστοῦ Ἐκκλησίας κινεῖν.
Εἴπερ ἀληθεία καί θείω πνεύματι περί ἀναγκαίων κυρίως ἐσκόπουν, πολλά ἄλλα εἰσί ψυχωφελῆ καί σωτήρια καί οὐχί τά παίγνια τῶν ὡρολογίων τούτων οὐδέν ὄντων.
Δώη οὖν Κύριος ὁ Θεός εἰρηναίαν κατάστασιν ἅπασι τοῖς χριστιανοῖς τῆ τε Γαληνότητί σου καί παντί σου τῶ ὑπηκόω, ὑγείαν σωτηρίαν καί μετά τῶν παρόντων εὐτυχῶν ἀγαθῶν καί τῶν ἐπουρανίων καλῶν τήν ἀπόλαυσιν τῆ χάριτι αὐτοῦ· οὗ δή ἡ χάρις καί τό ἄπειρον ἔλεος καί ἡ εὐχή καί ἡ εὐλογία τῆς ἡμῶν μετριότητος, εἴη μετά τῆ σῆς γαληνότητος, πᾶν καταθύμιον δηλούσης, καί ἐκπληρουμένου ὡς δυνατόν.

Ὁ Ἱστορικός Βαφείδης εἰς τήν συνέχειαν τοῦ ἰδίου ἔργου του μνημονεύει καί τήν Σύνοδον τοῦ 1587 λέγων:
«Ὁμοίως κατά τό ἔτος 1587 συνεκροτήθη Σύνοδος ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἐν ἧ παρόντων Ἱερεμίου τοῦ Β’, Μελετίου Πηγᾶ καί Ἱεροσολύμων Σωφρονίου κατεκρίθη τοῦ ἡμερολογίου ἡ διόρθωσις ὡς ἐπισφαλής καί οὐκ ἀναγκαία, πρόξενος δέ πολλῶν κινδύνων». (Φιλ. Βαφείδου Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, Τόμος 3ος, σελ. 124-1250).
Σημαντικωτέρα ὅμως ὑπῆρξεν ἡ Σύνοδος τοῦ 1593, τήν ὁποίαν, ὡς εἴδομεν, ὁ ἴδιος ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος ρητῶς κατονομάζει καί δέχεται ὅτι ἀπέκρουσεν καί κατεδίκασεν τήν Παπικήν καινοτομίαν τοῦ Νέου Ἡμερολογίου. Παραθέτομεν τήν καταδικαστικήν ἀπόφασιν τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου τοῦ 1593:
Ἐπειδή τοίνυν τό τέλειον εἴληφεν ἡ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησία, οὐ μόνον κατά τά τῆς θεογνωσίας καί εὐσεβείας δόγματα, ἀλλά καί κατά τήν ἱεράν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων κατάστασιν, δίκαιον ἐστί καί ἡμᾶς πάντα νεωτερισμόν τῶν τῆς Ἐκκλησίας περιβόλων περιορίζειν, εἰδότες ὑπαιτίους γεγονέναι ἀεί τούς νεωτερισμούς, τῆς τῶν Ἐκκλησιῶν συγχύσεώς τε καί διαστάσεως, ἀλλά τοῖς ὅροις ἔπεσθαι τῶν ἁγίων Πατέρων, τά παρ' αὐτῶν δογματισθέντα ἀπαράτρωτα, δίχα προσθήκης ἡστηνοσοῦν, καί χωρίς ἀφαιρέσεως ἐνστερνιζομένους κατά τόν πρῶτον τῆς οἰκουμενικῆς ἑβδόμης Συνόδου κανόνα…
Κανών ὄγδοος. Ἀσάλευτον διαμένειν βουλόμεθα τό τοῖς πατρᾶσι διορισθέν περί τοῦ ἁγίου καί σωτηρίου Πάσχα· ἔχει δέ οὕτως: «Ἅπαντας τούς τολμῶντας παραλύειν τούς ὅρους τῆς ἁγίας καί οἰκουμενικῆς μεγάλης συνόδου, τῆς ἐν Νικαία συγκροτηθείσης ἐπί παρουσία τῆς εὐσεβείας τοῦ θεοφιλεστάτου Βασιλέως Κωνσταντίνου περί τῆς ἁγίας ἑορτῆς τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀκοινωνήτους καί ἀποβλήτους εἶναι τῆς Ἐκκλησίας, εἰ ἐπιμένοιεν φιλονεικότερον ἐνιστάμενοι πρός τά καλῶς δεδιδαγμένα· καί ταῦτα εἰρήσθω περί τῶν λαϊκῶν, εἰ δέ τις τῶν προεστώτων τῆς Ἐκκλησίας ἐπίσκοπος, ἤ πρεσβύτερος, ἤ διάκονος, μετά τόν ὅρον τοῦτον τολμήσειεν ἐπί διαστροφῆ τῶν λαῶν καί ταραχῆ τῶν Ἐκκλησιῶν ἰδιάζειν καί μετά τῶν Ἰουδαίων ἐπιτελεῖν τό Πάσχα, τοῦτον ἡ ἁγία Σύνοδος, ἐντεῦθεν ἤδη ἀλλότριον ἔκρινε τῆς Ἐκκλησίας»· δεῖ γάρ στοιχεῖν τῶ τῶν πατέρων κανόνι μέχρι καί σήμερον Θεοῦ χάριτι· ὅν καθό δή καί τά λοιπά, ἡ Θεοῦ Ἐκκλησία διαφυλάττει.(12)

Τόν ἐκ τῆς Δύσεως συνεχῆ κίνδυνον μαρτυρεῖ καί ἡ Ἐγκύκλιος τῆς Συνόδου τοῦ 1848, συγκληθείσης ἐν Κωνσταντινουπόλει, τήν ὁποίαν προσυπογράφουν οἱ Πατριάρχαι: 1) Κωνσταντινουπόλεως ΑΝΘΙΜΟΣ, 2) Ἀλεξανδρείας ΙΕΡΟΘΕΟΣ, 3) Ἀντιοχείας, ΜΕΘΟΔΙΟΣ, 4) Ἱεροσολύμων ΚΥΡΙΛΛΟΣ, ὡς καί αἱ περί αὐτούς Ἱεραί Σύνοδοι. Κατωτέρω παραθέτομεν ἀπόσπασμα ἐξ αὐτῆς:
«Κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας, ἥν παρελάβομεν ἄδολον παρά τηλικούτων ἀνδρῶν ἀποστρεφόμενοι πάντα νεωτερισμόν ὡς ὑπαγόρευμα τοῦ Διαβόλου. Ὁ δεχόμενος νεωτερισμόν κατελέγχει ἐλλιπῆ τήν κεκηρυγμένην ὀρθόδοξον πίστιν. Ἀλλ' αὕτη πεπληρωμένη ἤδη ἐσφράγισται μή ἐπιδεχομένη μήτε μείωσιν, μήτε αὔξησιν, μήτε ἀλλοίωσιν, ἥν τινα καί ὁ τολμῶν ἤ πρᾶξαι ἤ συμβουλεῦσαι, ἤ διανοηθῆναι τοῦτο, ἤδη ἠρνήθη τήν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἤδη καθυπεβλήθη εἰς τό αἰώνιον ἀνάθεμα διά τό βλασφημεῖν εἰς τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ὡς μή ἀρτίως λαλῆσαν ἐν ταῖς Γραφαῖς καί Οἰκουμενικαῖς Συνόδοις.
Τό φρικτόν τοῦτο ἀνάθεμα, ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Χριστῶ ἀγαπητά, οὐκ ἐκφωνοῦμεν ἡμεῖς σήμερον, ἀλλ' ἐξεφώνησαν τοῦτο αἱ ἑπτά Οἰκουμενικαί Σύνοδοι, ὁ χορός τῶν Θεοφόρων Πατέρων. Ἅπαντες οὖν οἱ νεωτερίζοντες ἤ αἱρέσει ἤ σχίσματι ἑκουσίως ἐνεδήθησαν κατά τόν ψαλμωδόν, κατάραν ὡς ἱμάτιον, κἄν τε Πάπαι, κἄν τε Πατριάρχαι, κἄν τε λαϊκοί, κἄν τε κληρικοί, κἄν Ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ».
ΑΝΘΙΜΟΣ ἐλέω Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης.
ΙΕΡΟΘΕΟΣ ἐλέω Θεοῦ Πάπας καί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί πάσης Αἰγύπτου.
ΜΕΘΟΔΙΟΣ ἐλέω Θεοῦ Πατριάρχης Ἀντιοχείας.
ΚΥΡΙΛΛΟΣ ἐλέω Θεοῦ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων καί αἱ περί αὐτούς Ἱεραί Σύνοδοι».
Ἰδού ἡ Ὀρθόδοξος συνείδησις καί πρᾶξις τῆς Ἐκκλησίας ἔναντι τῆς Παπικῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας τοῦ Παπισμοῦ! Ἐξ ὅλων αὐτῶν προκύπτει ὅτι ἡ Παπική καινοτομία εἶναι θέμα Ὀρθοδοξίας καί ὄχι ἀστρονομικόν. Ἄς παρακολουθήσωμεν ὅμως εἰς τό ἑπόμενον κεφάλαιον πῶς παρεμερίσθησαν τά ἀνωτέρω καί ἐπεβλήθη ὁ Νεοημερολογιτισμός, ἐνῶ τάς πολλαπλᾶς ἀνακινήσεις τοῦ Ἡμερολογιακοῦ θέματος παραλείπομεν ἀναφέροντες μόνον τάς ἐν ἔτει 1827 ἀντιρρήσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἀγαθαγγέλου καί τάς ἐν ἔτει 1895 ἀπαγορεύσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἀνθίμου τοῦ Ζ’ περί συζητήσεως τοῦ Ἡμερολογιακοῦ θέματος.
Ταῦτα ὡς καί λοιπά διαβήματα καί σχετικάς μελέτας ἐπί τοῦ Ἡμερολογιακοῦ ζητήματος δύναται νά εὕρη τις καί εἰς τό μνημειῶδες ἔργον: «Ἡ πραγματική Ἀλήθεια περί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου», Σωφρονίου Εὐστρατιάδου.
(Ἐλευθ. Γκουτζίδη Ἐκκλησιολογικά Θέματα, Τόμος Α’ 1980 σελ. 48-63).
(10) Ὁ ὑπολογισμός τοῦ Νέου ἡμερολογίου ἐγένετο ὑπό τοῦ ἐκ Καλαβρίας ἀστρονόμου Λίλιο, ἐφηρμόσθη δέ εἰς τήν Δύσιν τόν Φεβρουάριον τοῦ 1582.
(11) Πρόκειται περί τοῦ πάπα τοῦ ὑπαιτίου τῆς αἱματηρᾶς «νυκτός τοῦ Ἁγίου Βαρθολομαίου»!
(12) Ἰδέ τήν ἀπόφασιν ὁλόκληρον εἰς Κ. Ν. ΣΑΘΑ «Βιογραφικόν Σχεδίασμα περί τοῦ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΕΜΙΟΥ τοῦ Β’», ἔκδοσις Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη 1973, σελ. 82-92.