Εἰς αὐτόν τόν «ἀναθεματισμόν» λέγουν τά κάτωθι:
«Εἰς αὐτούς, οἱ ὁποῖοι δέν δέχονται νά εἰκονίζεται τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ἐν εἴδει περιστερᾶς, εἰς οὐδεμίαν ἄλλην εἰκόνα, ἐκτός τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ καί εἰς αὐτούς οἱ ὁποῖοι δέν τό δέχονται οὔτε καί εἰς τήν εἰκόνα τῆς Βαπτίσεως καί φρονοῦν ὅτι ὅσοι ἔχουν τό Πνεῦμα, δέν παρουσιάζουν τό Ἅγιον Πνεῦμα μέ τήν μορφήν περιστεριοῦ, ἀντιτιθέμενοι εἰς τήν ἀπόφασιν τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία ἀναθεμάτισεν τόν Ξεναΐαν, τόν φρονοῦντα τά ἴδια μέ τούς νεοφανεῖς εἰκονομάχους, ἤ ὑβρίζουν αὐτό ὡς «πουλί» καί «πτηνόν…» ΑΝΑΘΕΜΑ (τρίς)».
Ὁλόκληρος ὁ ὡς ἄνω ὅρος εἶναι ἕνας ψευδής «ὅρος», εἶναι πρό πάντων μία βλασφημία κατά τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, διότι Αὕτη δέν λέγει τίποτε ἀπό ὅσα φρονοῦν καί λέγουν οἱ πέντε, ἀλλ' οὔτε καί κανείς ἐκ τῶν συγχρόνων ὀρθοδόξων ἐφρόνησεν καί ἐκήρυξεν ὅσα λέγουν.
Πρῶτον: Κανείς ἀπολύτως δέν διενοήθη νά εἴπη τι κατά τῆς εἰκόνος τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, διότι κατά τήν Ζ΄ Οἰκουμενικήν Σύνοδον ὁλόκληρος ἡ Ἔνσαρκος Θεία Οἰκονομία, ἀπό τῆς Γεννήσεως μέχρι καί τῆς Ἀναλήψεως εἰκονίζεται. Ἡ παρουσία ὅμως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τήν Βάπτισιν τοῦ Κυρίου, ἐν εἴδει περιστερᾶς, δέν εἶναι ἡ Ὑπόστασις Αὐτοῦ. Εἰς τό γεγονός τοῦτο, τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου, δέν εἴδομεν τάς τρεῖς Ὑποστάσεις τοῦ Ὑπερουσίου Θεοῦ, ἀλλά μόνον τήν Ὑπόστασιν τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ. Ὡς ἱστορικόν γεγονός τῆς θείας Οἰκονομίας εἰκονίζεται, εἶναι δέ κάκιστον ψεῦδος ὅ,τι ἀντίθετο διατυπώνουν οἱ πέντε εἰς τόν ὡς ἄνω ψευδοόρον των διά νά ἐντυπωσιάσουν, ἐξαπατήσουν, φανατίσουν, καλλιεργήσουν τό μῖσος, στηρίξουν τήν προπαγάνδα των περί «εἰκονομαχίας» καί στερεώσουν τό σχῖσμα των.
Δεύτερον, ἡ Ζ΄ Οἰκουμ. Σύνοδος δέν ἐθεσμοθέτησεν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οὔτε εἶπεν ὅτι ἡ ἐν τῶ Ἰορδάνη παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν εἴδει περιστερᾶς, ἀποτελεῖ ἀποκάλυψιν Αὐτῆς τῆς Ὑποστάσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ὅτι πρέπει νά τίθεται παντοῦ. Ἄπαγε τῆς βλασφημίας! Δέν ἀποτελεῖ κακοδοξίαν νά περιορίζωμεν τήν ἐν εἴδει περιστερᾶς παρουσίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τό ἱστορικόν γεγονός τῆς Βαπτίσεως, ἀλλά καί μαρτυρεῖ ὀρθόδοξον φρόνημα καί σεβασμόν πρός τό συγκεκριμένον Ἱστορικόν γεγονός τῆς Θείας Οἰκονομίας.
Εἰς τήν σελίδα 819 τοῦ Β΄ τόμου τῶν Συνοδικῶν Πρακτικῶν τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς (ἤ σελ. 319 τοῦ Γ΄ κατά τήν Ἔκδοσιν Ἁγίου Ὄρους 1986) ἀναγινώσκομεν:
«Πέρσης τις Ξεναΐας ἐπικληθείς, ὅν ἐν τοῖς αὐτοῦ ἱερατικοῖς χρόνοις ὁ Καλενδίων εὑρηκώς τά ἐκκλησιαστικά νοθεύοντα δόγματα, καί τάς κώμας ἀναστατοῦντα, ἀπελαύνει τῆς χώρας… Μή γάρ εἶναι θεμιτόν ἔλεγεν ὁ Ξεναΐας, ἀσωμάτους ὄντας ἀγγέλους σωματοποιεῖν, καί ὡς ἐν μορφαῖς ἀνθρωπίναις ὑπάρχοντας ἐνσωμάτους τυποῦν, ἀλλά μήν μηδέ κἀκεῖνο νομίζειν, τιμήν ἤ δόξαν ἐκνέμειν τῶ Χριστῶ τήν διά γραφῆς αὐτῶ τεχνιτευομένην εἰκόνα· εἶναι δέ μόνην αὐτῶ προσδεκτικήν εἰδέναι τήν ἐν πνεύματι καί ἀληθεία προσκύνησιν. Καί μεθ' ἕτερα εἰδέναι δέ λέγει κἀκεῖνο, νηπιώδους εἶναι φρενός τό πλαστουργεῖν ἐν περιστερᾶς εἰδώλω τό πανάγιον καί προσκυνητόν πνεῦμα· καίτοι τῶν εὐαγγελικῶν οὐδαμῶς παραδεδωκότων γραμμάτων, ὅτι γέγονε περιστερά τό ἅγιον πνεῦμα, ἀλλ' ὅτι ἐν εἴδει περιστερᾶς 'ώφθη ποτέ· τό δέ οἰκονομικῶς, ἀλλ' οὐκ οὐσιωδῶς οὕτω πως ἐφάπαξ φανέν οὐδαμῶς ἁρμόδιον τοῖς εὐσεβοῦσι σώματος εἴδωλον ποιεῖν. Ταῦτα Φιλόξενος·(1) διδάσκων, ὁμοῦ τῆ διδασκαλία καί τουργον ἐπέφερε. Πολλαχόθεν γοῦν ἀγγέλων μέν εἰκόνας καταφέρων ἐξήλειφε, τάς δέ τόν Χριστόν τυπούσας εἰς ἀδύτους ἐταμίευε τόπους».
Ἐκ τοῦ ἀνωτέρω κειμένου τῶν Συνοδικῶν τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς, σαφῶς προκύπτουν τά κάτωθι:
Ὁ Πέρσης Ξεναΐας ἐνόθευεν τά δόγματα καί ἀνεστάτωνεν τάς πόλεις, δηλαδή ἦτο ἕνας αἱρετικός.
Δέν ἐδέχετο τήν εἰκόνισιν τῶν Ἀγγέλων, οὔτε τήν εἰκόνισιν τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ, δηλαδή ἦτο εἰκονομάχος.
Ἔλεγεν ἐκτός τῶν ἀνωτέρω καί ὅτι: «νηπιώδους εἶναι φρενός, τό πλαστουργεῖν ἐν περιστερᾶς εἰδώλω τό πανάγιον καί προσκυνητόν Πνεῦμα». Δηλαδή δέν ἐδέχετο τά ἐκ χρυσοῦ ἤ ἀργύρου ὁμοιώματα τῆς περιστερᾶς, τά ὁποῖα εὑρίσκοντο ἄνω τῶν θυσιαστηρίων καί τῶν καλυμβηθρῶν, διότι ἔλεγεν, ὅτι δῆθεν ἡ Ἐκκλησία μέ τόν τρόπο αὐτό ἐδέχετο ὅτι τό Ἅγιον Πνεῦμα «γέγονε περιστερά», ὅπερ ἀναληθές.
Δηλαδή, ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική κατεδίκασεν τόν Ξεναΐαν, διότι δέν ἐδέχετο τήν εἰκόνισιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων, ἀλλά καί ἔκρυπτεν καί κατέστρεφεν αὐτάς τάς εἰκόνας.
Περαιτέρω ὁ Ξεναΐας συνέπλαθεν, ὅπως ἀκριβῶς καί οἱ πέντε, ψευδεῖς κατηγορίας, καθ' ἅς δῆθεν ἡ Ἐκκλησία εἶχεν υἱοθετήσει αὐτά τά γλυπτά τῶν περιστερῶν ὡς δῆθεν εἰκόνας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί ἐπροχώρει εἰς τήν κατηγορίαν πάλιν ὅτι ἡ Ἐκκλησία δῆθεν ἐδέχετο ὅτι κατά τήν βάπτισιν, τό ἅγιον Πνεῦμα, ἔλαβεν τήν ὑπόστασιν τῆς Περιστερᾶς! Διά αὐτούς τούς λόγους, ἑπομένως ἀναθεματίζεται ὁ Ξεναΐας καί ὄχι δι' ὅσα ἀτυχῶς ἤ κακοήθως γράφουν οἱ πέντε.
Τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἐδέχθη τά γλυπτά τῶν περιστερῶν ἤ ἀκόμη καί τῶν Ἀγγέλων·(2), δέν σημαίνει ὅτι ἐθεώρησεν ποτέ τά γλυπτά ταῦτα, ὡς εἰκόνας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἤ τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων, ὡς εἰκόνας τῶν Ὑποστάσεων αὐτῶν. Ἐξ ἄλλου οὐδέποτε τό γλυπτά αὐτά ὑπῆρξαν προσκυνητά οὔτε ἐξελήφθησαν ὡς εἰκόνες.
Ἡ ἄποψις ὅτι μόνον εἰς τήν εἰκόνα τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου πρέπει νά ζωγραφίζεται ἐν «εἴδει περιστερᾶς», καί οὕτω νά ὑποδηλοῦται ἡ ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μετά τῆς Φωνῆς τοῦ Πατρός, ὅπως διηγεῖται τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον, νά κηρύττεται ἡ τῆς Τριάδος προσκύνησις, δέν εἶναι κακόν φρόνημα ἀλλά ὅλως Ὀρθόδοξον, τό ὁποῖον δέν ἀντιτίθεται, ἀλλά καί συνάδει ἀπολύτως πρός τό πνεῦμα καί τό γράμμα τῆς Ἁγίας Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Εἰς τόν τέταρτον «ψευδοόρον» των οἱ πέντε λέγουν Ἀνάθεμα (τρίς)»: «Εἰς αὐτούς οἱ ὁποῖοι φρονοῦν καί δημοσιεύουν ἐγγράφως, ὅτι αἱ ὁράσεις τῶν προφητῶν, δέν εἰκονίζονται… παρά τήν ἀπόφασιν τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί τό Συνοδικόν τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, διά τῶν ὁποίων μακαρίζονται οἱ εἰκονίζοντες αὐτάς,…ἤ λέγουν ὅτι τά ὁράματα τῶν προφητῶν εἰς τήν παλαιάν Διαθήκην ἀναφέρονται ὅλα εἰς τόν Χριστόν καί ὄχι εἰς τόν Πατέρα, ἤ ὅτι εἶναι παράλογον νά εἰκονίζεται ὁ Κύριος Σαβαώθ (δηλ. ὁ Πατήρ), διότι ἔτσι γίνεται προσπάθεια ἀπεικονίσεως τῆς «θεϊκῆς φύσης» ἤ ὅτι κανένα λειτουργικό κείμενο δέν ἀποδίδει τίς προφητικές ὁράσεις, ἤ τό ὄνομα «ὁ Παλαιός τῶν ἡμερῶν» εἰς τόν Θεόν Πατέρα ἀλλά εἰς τόν Χριστόν ἤ ὅτι ὁ Ἅγιος Νικόδημος ἦτο ἐπηρεασμένος ἀπό τόν δυτικόν ὀρθολογισμόν τοῦ παπισμοῦ καί ἦτο τέκνον τοῦ αἰῶνος του, δι' ὅλα αὐτά καί δι' ὅσα ἄλλα ἀντιφατικά, παράλογα, ὀρθολογιστικά καί αἱρετικά φλυαροῦν περί τῶν ὁράσεων, ΑΝΑΘΕΜΑ (τρίς)».
Δέν λέγει τίποτε ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος ἀπό ὅσα οἱ πέντε ἀνωτέρω ἰσχυρίζονται. Ἐκ τοῦ ὅρου Αὐτῆς προκύπτει ὅτι, ὑπῆρχον δύο κατηγορίαι εἰκονομάχων, ἐξ ὦν ἡ μία ἄν καί δέν τό ἤθελεν, ὅμως παρεδέχετο ὅτι ἔγιναν αἱ ὁράσεις εἰς τούς Προφήτας, ἀλλά δέν ἀπεδέχοντο τάς ὑπ' αὐτῶν κατόπιν περιγραφομένας εἰκόνας τῶν ὁράσεων, διότι ἐφρόνουν ὅτι οἱ Προφῆται εἶδον ὄχι περιγραπτάς εἰκόνας ἀλλά τήν ἄληπτον καί ἀθέατον θείαν οὐσίαν, ὅπερ ἄκρως αἱρετικόν φρόνημα. Ἡ δευτέρα κατηγορία εἰκονομάχων ἦσαν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι εἶχον μέν ὀρθόδοξον φρόνημα περί τῶν Προφητικῶν ὁράσεων, δηλαδή οἱ προφῆται ἠξιώθησαν νά μεθέξουν τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ, καθ' ὅ ἐχώρει ἕκαστος, ἰδόντες τύπους καί σχήματα τοῦ μέλλοντος νά ἐνανθρωπήση Χριστοῦ. Καί αἱ δύο ὅμως αὗται κατηγορίαι ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΣΘΗΣΑΝ ΩΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΟΙ ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΕΔΕΧΟΝΤΟ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ.
Ἰδού καί ὁ Συνοδικός Ὅρος:
«Τοῖς τάς μέν προφητικάς ὁράσεις, κἄν μή βούλοιντο, παραδεχομένοις· τάς δ' ὀφθείσας αὐτοῖς εἰκονογραφίας (ὦ θαῦμα;) καί πρό σαρκώσεως τοῦ λόγου μή καταδεχομένοις, ἀλλ' ἤ αὐτήν τήν ἄληπτόν τε καί ἀθέατον οὐσίαν ὀφθῆναι τοῖς τεθεαμένοις κενολογοῦσιν ἤ εἰκόνας μέν ταῦτα τῆς ἀληθείας καί τύπους καί σχήματα ἐμφανισθῆναι τοῖς ἑωρακόσι συντιθεμένοις, εἰκονογραφεῖν δέ ἐνανθρωπήσαντα τόν Λόγον καί τά ὑπέρ ἡμῶν αὐτοῦ πάθη οὐκ ἀνεχομένοις, ἀνάθεμα. (Πρακτικά Ζ΄ Οἰκουμ. Συνόδου σελ. 907/407).
Τό κείμενον ἐν μεταφράσει:
Εἰς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, ἀκόμη καί παρά τήν θέλησίν τους (ἤ ἐξ ἀνάγκης ἤ διότι δέν μποροῦν νά κάνουν διαφορετικά) παραδέχονται μέν τάς (ἐν τῆ Π.Δ. περιγραφομένας) Προφητικάς ὁράσεις.
Δέν ἀποδέχονται δέ τάς εἰκονογραφίας αὐτῶν (= περιγραφάς τύπους, σύμβολα) πού ἀπεκαλύφθησαν εἰς αὐτούς (τούς Προφήτας), ὦ τοῦ θαύματος, καί πρό τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου·(3).
Ἀλλά ἤ κενολογοῦν (φλυαροῦν, ἀνοηταίνουν, βλασφημοῦν) ὅτι εἰς τούς ἀξιωθέντας νά ἴδουν αὐτάς τάς ὁράσεις, (= εἰκόνας, τύπους, σύμβολα, ὁμοιώματα), ἀπεκαλύφθη ἡ ἀκατάληπτος (καί ἀπερίγραπτος) καί ἀθέατος θεία οὐσία (ἡ ὁποία οὔτε ὁρᾶται, οὔτε συλλαμβάνεται, οὔτε περιγράφεται, οὔτε εἰκονίζεται).
Ἤ συμφωνοῦν μέν (συνομολογοῦν ὀρθοδόξως, παραδέχονται) ὅτι εἰς τούς ἀξιωθέντας νά ἴδουν αὐτάς τά ὁράσεις ἐνεφανίσθησαν εἰκόνες, τύποι καί σύμβολα τῆς ἀληθείας (τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ Λόγου, τοῦ μέλλοντος ἔσεσθαι).
Δέν ἀνέχονται δέ ἐπ' οὐδενί νά εἰκονογραφῆται ὁ Χριστός, ὅπως ἔγινε ὁρατός διά τῆς ἐνανθρωπήσεως καί ὑπέστη (ὡς ἄνθρωπος) τά πάθη διά τήν ἰδικήν μας σωτηρία, Ἀνάθεμα.
Σαφῶς ὁ ὅρος τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνάδου καταδικάζει τούς εἰκονομάχους, οἱ ὁποῖοι δέν ἐδέχοντο «εἰκονογραφεῖν Ἐνανθρωπήσαντα τόν Λόγον καί τά ὑπέρ ἡμῶν αὐτοῦ πάθη». Ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ αἱρετικοί Εἰκονομάχοι τούς ὁποίους μνημονεύει ἀνωτέρω ἡ Ἁγία Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος, (εἴτε παρεδέχοντο τάς ὁράσεις, εἴτε δέν ἐδέχοντο τάς περιγραφομένας εἰκόνας τοῦ μέλλοντος, νά σαρκωθῆ, εἴτε ἔλεγον ὅτι ἐθεάθη ἡ θεία οὐσία κλπ.), ἀναθεματίζονται διότι ὅλοι ἠρνοῦντο τήν εἰκόνα τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ.
Ἀλλά καί ὁ ἕτερος ὅρος τῆς Ἁγίας Ζ΄ Συνόδου τά αὐτά λέγει:
«Τῶν τάς προφητικάς ὁράσεις ὡς αὐτό τό θεῖον αὐτάς ἐσχημάτιζε καί διετύπου, εἰδότων καί ἀποδεχομένων, καί πιστευόντων ἅπερ ὁ τῶν προφητῶν χορός ἑωρακότες διηγήσαντο· καί τήν διά τῶν ἀποστόλων καί εἰς πατέρας διήκουσαν ἔγγραφόν τε καί ἄγραφον παράδοσιν κρατυνόντων, καί διά τοῦτο εἰκονιζόντων τά Ἅγια, καί τιμώντων, Αἰωνία ἡ μνήμη (γ΄)». (Αὐτόθι σελ. 905-906).
Καί αὐτοῦ τοῦ κειμένου ἡ μετάφρασις εἶναι:
«Εἰς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν (κατανοοῦν εἰς βάθος) καί ἀποδέχονται (μετά πίστεως) τάς προφητικάς ὁράσεις ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Θεός τάς ἐσχημάτιζεν καί τάς διετύπωνεν (= ἀπεκαλύπτετο μέ σχήματα καί τύπους, ὠμοιοῦτο). Καί πιστεύουν ὅλα ὅσα ὁ χορός τῶν Προφητῶν, ἀφοῦ ἠξιώθησαν νά ἴδουν, κατόπιν διηγήθησαν (περιέγραψαν)· Καί κρατοῦν γερά (= φυλάσσουν πιστά) τήν ἀδιάκοπον ἔγγραφον καί ἄγραφον παράδοσιν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἡ ὁποία ἐσυνεχίσθη μέσω τῶν Ἁγίων Πατέρων, καί διά τοῦτο (πιστοί εἰς τήν Παράδοσιν) εἰκονίζουν τά Ἅγια (= τήν Θείαν Οἰκονομίαν: Γέννησιν, θαύματα, Σταύρωσιν, Ἀνάστασιν, Ἀνάληψιν, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ, ἀλλά καί τήν Κυρίαν Θεοτόκον, τούς Ἀγγέλους καί τούς Ἁγίους) καί τιμητικῶς προσκυνοῦν (τάς εἰκόνας των), Αἰωνία ἡ μνήμη τρίς».
Ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος εἰς μέν τόν προηγηθέντα ὅρον, ἀναθεματίζει αὐτούς, οἱ ὁποῖοι δέν ἐδέχοντο τήν εἰκόνισιν τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ, εἴτε ἐδέχοντο, εἴτε ἀπέρριπτον τάς ὁράσεις, εἰς δέ τόν δεύτερον τοῦτον ὅρον μακαρίζει ὅλους τούς δεχομένους τάς Προφητικάς ὁράσεις, ὅπως περιγράφονται εἰς τήν Π.Δ. καί κρατοῦν τήν Ἀποστολικήν καί Πατερικήν Παράδοσιν καί εἰκονίζουν τά ἅγια. Ποία λοιπόν εἶναι ἡ διά τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί Ἁγίων Πατέρων «διήκουσα ἔγγραφος τε καί ἄγραφος Παράδοσις» τήν ὁποίαν «κρατύνουν» οἱ ὀρθόδοξοι «καί εἰκονίζουν τά Ἅγια» καί ἑπομένως μακαρίζονται μέ τό «αἰωνία ἡ μνήμη»; Σαφῶς τά «Ἅγια» τά ὁποῖα εἰκονίζουν κατά τήν Ἀποστολικήν καί Πατερικήν Παράδοσιν, εἶναι ὁλόκληρος ἡ θεία Οἰκονομία, τήν ὁποίαν ἐπλήρωσεν ἀπό τῆς Ἐνανθρωπήσεως μέχρι τοῦ Σταυροῦ, τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς Ἀναλήψεως Αὐτός ὁ Χριστός. Ἀσφαλῶς εἰκονίζονται καί αἱ ὁράσεις, ὡς περιγράφονται, ὅμως, τῶν συμβόλων καί τῶν τύπων, ἡ Ἐκκλησία, ὁρίζει, νά προτιμᾶται ἡ φανερωθεῖσα χάρις (κανών πβ΄ τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).
Πρίν παρερμηνεύσουν καί διαστρέψουν τούς ὅρους τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, προκειμένου νά ἀναθεματίσουν, διατί δέν ἐδιάβασαν τούς ὅρους τῆς Συνόδου; Καί ἄν ἡ ἀγραμματοσύνη των δέν τούς ἐπέτρεπε νά κατανοήσουν αὐτούς, διατί δέν εὗρον ἕναν ὅστις νά γνωρίζη στοιχειωδῶς Ἑλληνικά, ἀλλά καί νά κατανοῆ τούς Πατέρας, διά νά τούς διαφωτίση; Δέν τούς πταίει ὅμως ἡ ἀγραμματοσύνη, ἀφοῦ γνωρίζουν τήν ἀλήθεια, διότι τούς ὑπεδείχθη, ἀλλά τούς πταίει ἡ σκοπιμότης νά «ἀναθεματίσουν» καί νά κηρύξουν «εἰκονομάχους»! Αὐτή ἡ σκοπιμότης τούς ἐσκότισεν.
Ἐκεῖ ὅμως, ὅπου ἡ αἴρεσις καί ἡ βλασφημία τῶν πέντε καί ὅλων τῶν ὁμοφρόνων των κορυφώνεται, εἶναι τό «ΑΝΑΘΕΜΑ (τρίς)» κατά τῶν λεγόντων ὅτι τά «ὁράματα» ἤ τό ὄνομα «παλαιός τῶν Ἡμερῶν» ἀναφέρονται εἰς τόν Λόγον καί ὄχι εἰς τόν Πατέρα. Ἀνατρέπουν ὁλόκληρον τήν Θεολογίαν τῆς τε Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, περιστρέφοντες τό περιεχόμενον τῶν Προφητικῶν Ὁράσεων, τῶν ὁποίων ὁ χαρακτήρ εἶναι καθαρά Χριστολογικός. Συγκεκριμένως οἱ πέντε, ἐν τῆ παραφροσύνη των, «ἀναθεματίζουν» πρωτίστως, τόν Χριστόν!
Ὁ Κύριος λέγει: «Ἐρευνᾶτε τάς Γραφάς, ὅτι ὑμεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωήν αἰώνιον ἔχειν· καί ἐκεῖναι εἰσίν αἱ μαρτυροῦσαι περί ἐμοῦ». (Ἰωάννου Ε΄ 39). Καί συνεχίζων ὁ Κύριος λέγει: «εἰ γάρ ἐπιστεύετε Μωϋσῆ, ἐπιστεύετε ἄν ἐμοί· περί γάρ ἐμοῦ ἐκεῖνος ἔγραψεν». (Αὐτόθι 46). Καί πάλιν ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος λέγει «…ὦ ἀνόητοι καί βραδεῖς τῆ καρδία τοῦ πιστεύειν ἐπί πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ Προφῆται! Οὐχί ταῦτα ἔδει παθεῖν τόν Χριστόν… καί ἀρξάμενος ἀπό Μωϋσέως καί ἀπό πάντων τῶν προφητῶν διηρμήνευεν αὐτοῖς ἐν πάσαις ταῖς γραφαῖς τά περί ἑαυτοῦ». (Λουκᾶ ΚΔ΄ 25-27). Ὁ ἴδιος λοιπόν ὁ Κύριος λέγει, ὅτι ἅπαντες οἱ Προφῆται, ὁλόκληρος ἡ Π.Δ. ὁμιλοῦν περί Αὐτοῦ.
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης λέγει ἐν τῆ ἀρχῆ τοῦ Εὐαγγελίου του: «Ἐν ἀρχῆ ἦν ὁ Λόγος, καί ὁ Λόγος ἦν πρός τόν Θεόν καί Θεός ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῆ πρός τόν Θεόν. Πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καί χωρίς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδέ ἕν ὅ γέγονεν». (Ἰωάννου Α΄ 1-3). Ὅλη ἡ δημιουργία, ὅλη ἡ Ἀποκάλυψις τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης ἐγένετο διά τοῦ Λόγου·(4) καί ΟΥΔΕ ΕΝ ΕΓΕΝΕΤΟ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΥ. Καί πάλιν ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέγει, ὅτι ὁ Ἀβραάμ μέ πολλήν ἀγαλλίασιν καί χαράν ἐπόθησεν νά ἴδη τήν ἡμέρα τῆς ἐνανθρωπήσεώς μου καί τήν εἶδεν καί ἐχάρη: «Ἀβραάμ ὁ πατήρ ὑμῶν ἠγαλλιάσατο ἴνα ἴδη τήν ἡμέραν τήν ἐμήν καί εἶδεν καί ἐχάρη». (Ἰωάννου Ε΄ 56).
Καί ἕν μόνον ἐκ τοῦ Ἀπ. Παύλου: «Οὐ θέλω δέ ὑμᾶς ἀγνοεῖν ἀδελφοί, ὅτι οἱ πατέρες ἡμῶν πάντες ὑπό τήν νεφέλην ἦσαν, καί πάντες διά τῆς θαλάσσης διῆλθον, καί πάντες εἰς τόν Μωϋσήν ἐβαπτίσαντο ἐν τῆ νεφέλη καί ἐν τῆ θαλάσση, καί πάντες τό αὐτό πνευματικόν πόμα ἔπιον· ἔπινον γάρ ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δέ πέτρα ἦν ὁ Χριστός» (Α΄ Κορινθ. Ι΄ 1-4).
Ἄν θελήσωμεν νά συνεχίσωμεν, θά πρέπει νά ἀντιγράψωμεν ὁλόκληρον τό Εὐαγγέλιον, τό ὁποῖον δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ Χάρις, ἡ Ἀλήθεια ἡ ὁποία σκιωδῶς προετυπώθη καί προεμηνύθη εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην διά τῶν Χριστολογικῶν ὁραμάτων, γεγονότων καί προφητειῶν.
Ἰδού ὅμως τί λέγουν καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας διά τάς Θεοφανείας καί τάς προφητείας τῆς Π. Διαθήκης. Δέν θά μεταφέρωμεν ἐδῶ ὁλόκληρον τήν Πατρολογίαν, διότι εἶναι ἀδύνατον, ἀλλά θά παραθέσωμεν μόνον χωρία τινα ἐκ τῶν Ἁγίων Πατέρων, ὅσον εἶναι ἀπαραίτητον, διά νά φανῆ ἡ ΨΟΝΣΕΝΣΩΣ ΠΑΤΡΩΜ (ἡ Συμφωνία τῶν Πατέρων), καθ' ἥν ὁ ὅρος «παλαιός τῶν ἡμερῶν» ἀναφέρεται εἰς τόν Θεόν Λόγον τόν μέλλοντα νά ἐνανθρωπίση καί ὄχι εἰς τόν Πατέρα, ἀφοῦ ὁ ἐμφανιζόμενος καί τά πάντα ἐνεργῶν καί ἐν τῆ Παλαιᾶ Διαθήκη εἶναι ὁ Λόγος, εὐδοκία τοῦ Πατρός καί συνεργεία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Θά παραθέσωμεν πρῶτον τήν ἄποψιν τοῦ Ἁγίου τοῦ αἰῶνος μας, τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ὁ ὁποῖος καί Ἅγιος καί γνώστης τῶν Ἁγ. Γραφῶν καί τῶν Ἁγίων Πατέρων ἦτο. Οὗτος εἶναι κατηγορηματικός ὅτι ὁ ἀποκαλυπτόμενος Θεός «ἐν τῆ Παλαιᾶ Διαθήκη ἐστίν ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ καί οὐχί ὁ Πατήρ». (Ἁγίου Νεκταρίου «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΙΕΡΑ ΚΑΤΗΧΗΣΙΣ», Ἔκδοσις Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη, σελ. 246). Περαιτέρω, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος λέγει: «…ὁ ἀποκαλυφθείς τῶ Μωϋσῆ Θεός ἐστίν ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, τό δεύτερον πρόσωπον τῆς Ἁγίας Τριάδος, καί οὗτος ἐστιν ὁ ἐν ὅλη τῆ Παλαιᾶ Διαθήκη ἀποκαλυπτόμενος Θεός, θέλομεν ἀποδείξει προσάγοντες τά σχετικά χωρία τῶν Ἁγίων Γραφῶν, καί πιστοῦντες δι' αὐτῶν διά παραθέσεως τήν τοῦ θέματος ἀλήθειαν. Αἱ ἐκ τῶν χωρίων τῶν Ἁγίων γραφῶν ἀποδείξεις δύνανται νά διακριθῶσιν εἰς δύο τάξεις:
α) Εἰς ἀποδείξεις μαρτυρούσας, ὅτι ἅπασαι αἱ θεῖαι ἐμφάνειαι αἱ γενόμεναι κατά τήν παλαιάν Οἰκονομίαν, αἱ ἀναφερόμεναι ἐν τῆ Παλαιᾶ Γραφῆ, ἀναφέρονται εἰς ἕν καί τό αὐτό θεῖον Πρόσωπον.
β) Εἰς ἀποδείξεις μαρτυρούσας ὅτι τό ἕν τοῦτο θεῖον Πρόσωπον ἐστιν ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὁ ἀναλαβών καί ὁ τελειώσας τό ἔργον τῆς Οἰκονομίας καί ὅτι ὁ αὐτός ἐστιν ὁ ἀρχηγός τῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης». (Αὐτόθι, σελ. 246-247).
Ὅλα τά ἀνωτέρω οἱ πέντε, μέ αὐτόν τόν ψευδοόρον των, τά ἀναθεματίζουν καθώς καί τόν ἴδιον τόν Ἅγιον Νεκτάριον!
Εἰς τήν συνέχειαν, ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, παραθέτει χωρία τῆς Π. Διαθήκης καί γνώμας Ἁγίων Πατέρων διά τῶν ὁποίων ἀποδεικνύει ὅτι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην εἶναι ὁ Θεός Λόγος καί ὄχι ὁ Πατήρ.
Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, ἑρμηνεύων τό χωρίον τοῦ ΛΑ΄ κεφ. στίχ. 11-13 τῆς Γενέσεως καταλήγει ὅτι ὁ Θεός πού ἐμφανίζεται εἰς τόν Ἰακώβ· «οὐχ ὁ Πατήρ ἐστίν ὁ ὁφθείς, ἀλλ' ὁ Μονογενής Υἱός» (Π.Γ. 80, σελ. 197, ἐρωτ. ΠΘ΄ καί Ἁγ. Νεκταρίου «Ὀρθόδοξος Κατήχησις» σελ. 249, σημ. 1). Καί πάλιν τονίζει ὁ Ἅγιος: «Ἐπισημειωτέον δέ ἐνταῦθα ὡς τόν αὐτόν καί ἄνθρωπον ἐκάλεσεν καί Θεόν» καί καταλήγει: «Διά τούτων δέ πάντων μανθάνομεν, ὡς ὁ μονογενής Υἱός Θεοῦ καί Θεός ἐπεφάνη ἐνταῦθα τῶ Ἰακώβ» (Αὐτόθι, σελ. 201).
Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων, εἰς τήν δεκάτην Κατήχησίν του, λέγει ὅτι ὁ ἐμφανιζόμενος καί ἐνεργῶν εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην εἶναι ὁ Χριστός καί καταλήγει: «Βλέπεις ὅτι καί οἱ Προφῆται τότε ἔβλεπον τόν Χριστόν, ἀλλά καθό ἐχώρουν ἕκαστος». (Αὐτόθι, σελ. 249).
Καί ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος, ὁ Φιλόσοφος καί μάρτυς, εἰς τόν περίφημον διάλογον πρός Τρύφωνα, διδάσκει ὅτι ὁ Χριστός καί ὄχι ὁ Πατήρ ὁμιλεῖ καί ἐνεργεῖ εἰς τήν Π. Διαθήκην: «Κλίμακα ἔφη ἑωρᾶσθαι αὐτῶ (τῶ Ἰακώβ) καί τόν Θεόν ἐπ' αὐτῆς ἐστηρῖχθαι ἡ Γραφή δεδήλωκε· καί ὅτι οὐχ ὁ πατήρ ἦν, ἀπό τῶν Γραφῶν ἀπεδείξαμεν» (αὐτόθι σελ. 250). Ἀλλά καί εἰς τήν 127 παράγρ. τοῦ «Διαλόγου» του, ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος γίνεται κατηγορηματικώτερος «Οὔτε ουν Ἀβραάμ οὔτε Ἰσαάκ οὔτε Ἰακώβ οὔτε ἄλλος ἀνθρώπων εἶδεν τόν Πατέρα καί ἄρρητον Κύριον τῶν πάντων ἁπλῶς καί αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ, ἀλλ' ἐκεῖνον τόν κατά βουλήν τήν ἐκείνου καί Θεόν ὄντα, υἱόν αὐτοῦ, καί ἄγγελον ἐκ τοῦ ὑπηρετεῖν τῆ γνώμη αὐτοῦ· ὅν καί ἄνθρωπον γεννηθῆναι διά τῆς Παρθένου βεβούληται…» (Β.Ε.Π. Τόμος 3ος, σελ. 327). Ὅρα ἐπίσης αὐτόθι, σελ. 280 καί 281).
Ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας διδάσκει ὅτι: «Ὁ Μονογενής Υἱός, ὁ 'ών εἰς τόν κόλπον τοῦ Πατρός, ὑποκαταβαίνων τοῦ ἰδίου μεγέθους, σμικρύνων δέ ἑαυτόν, ἐξ ἐκείνου ὁρατόν καί καταληπτόν ἀνθρώποις ποιεῖ. Ὤφθη καί τῶ Ἀβραάμ ἠνίκα εἶπεν αὐτῶ… καί αυθις ἐπί τοῦ Ἰακώβ εἴρηται… Καί Μωϋσῆς δέ τόν χρηματίζοντα αὐτῶ Θεόν ἱκέτευε λέγων… Ἀλλά καί ὁ Ἱεζεκιήλ τόν ἐπί Χερουβείμ καθήμενον εἶδεν ὡς ὅρασιν ἀνθρώπου… Τό γάρ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἡ θεότης τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ θνητῆ φύσει οὐκ ἄν γένοιτο καταληπτή· καί τῶ Ἱεζεκιήλ δέ ἡ τοῦ Λόγου δόξα δι' αἰνιγμάτων ἐθεωρεῖτο· τῶ δέ Ἀβραάμ ἐσχηματισμένος ἑωρᾶτο ἐν ἀνθρώπου μορφῆ… Ὁ δέ παρών Προφήτης (Ἱεζεκιήλ) ἰδεῖν καί αὐτός μαρτυρεῖται τήν δόξαν αὐτοῦ. Οὐκοῦν τῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ»… (Β.Ε.Π. Τόμος 23ος, σελ. 30-31).
Ἑρμηνεύων ὁ ἴδιος Πατήρ τόν 3ον στίχον ἐκ τοῦ ΣΤ΄ Κεφ. τοῦ Προφήτου Ἡσαΐου, ὅπου εἶδε τά Σεραφείμ λέγοντα τό «Ἅγιος Ἅγιος Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης αὐτοῦ», λέγει ὅτι ὁ Κύριος Σαβαώθ εἶναι ὁ Θεός Λόγος, «ὑπερεξέπληξεν αὐτά (= τά Σεραφείμ) ἡ ἀπό τῶν ὑψηλοτέρων μετά τήν εἰς ἄνθρωπον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν παρουσίας». (Αὐτόθι σελ. 32).
Καί εἰς τήν δεκάτην τετάρτην Κατήχησίν του ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων πάλιν γράφει: «Καί τοῦτον τόν θρόνον πρό τῆς ἐνσάρκου παρουσίας τοῦ Σωτῆρος ἑωρακώς ὁ προφήτης φησίν Ἡσαΐας: «Εἶδον τόν Κύριον καθήμενον ἐπί θρόνου ὑψηλοῦ καί ἐπηρμένου» (Ἡσαΐας ΣΤ΄ 1) καί τά ἑξῆς. «Τόν Πατέρα μέν γάρ οὐδείς ἑώρακε πώποτε, (Ἰωάν. Α΄ 18)· ὁ δέ τῶ προφήτη τότε φανείς, ὁ Υἱός ἦν». (Αὐτόθι σελ. 252).
Καί ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας ἀναφερόμενος εἰς τόν πρῶτον στίχον τοῦ ΣΤ΄ Κεφαλαίου τοῦ Προφήτου Ἡσαΐου: «Καί ἐγένετο τοῦ ἐνιαυτοῦ οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας ὁ βασιλεύς, εἶδον τόν Κύριον Σαβαώθ καθήμενον ἐπί θρόνου ὑψηλοῦ καί ἐπηρμένου». Καί ἑρμηνεύων ὁ Ἅγιος λέγει: «Ὅτι μέν ουν τόν Υἱόν ὁ Προφήτης τεθέαται ἐν τῆ δόξη τοῦ Θεοῦ καί Πατρός, οὐκ ἄν ἐνδοιάσειτέ τις, Ἰωάννου γράφοντος ἐναργῶς περί αὐτοῦ» P.G. Τόμος 70, σελ. 172D καί 173Α). Τί λέγει ὅμως καί ὁ θεῖος Εὐαγγελιστής εἰς τό ΙΒ΄ Κεφ., στίχους 38-41; Λέγει ὅτι ὁ Προφήτης Ἡσαΐας εἶδεν τήν δόξαν αὐτοῦ (τοῦ Υἱοῦ) καί ἐλάλησε περί αὐτοῦ: «ἴνα ὁ λόγος Ἡσαΐου τοῦ Προφήτου πληρωθῆ ὅν εἶπεν· Κύριε, τίς ἐπίστευσεν τῆ ἀκοῆ ἡμῶν; καί ὁ βραχίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη; διά τοῦτο οὐκ ἠδύνατο πιστεύειν ὅτι πάλιν εἶπεν Ἡσαΐας· τετύφλωκεν αὐτῶν τούς ὀφθαλμούς καί πεπώρωκεν αὐτῶν τήν καρδίαν, ἴνα μή ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καί νοήσωσι τῆ καρδία καί ἐπιστραφῶσι καί ἰάσομαι αὐτούς. Ταῦτα εἶπεν Ἡσαΐας ὅτε εἶδε τήν δόξαν αὐτοῦ καί ἐλάλησε περί αὐτοῦ». Καί ὁ Ἅγ. Κύριλλος Ἱεροσολύμων: «Τόν Πατέρα γάρ οὐδείς ἑώρακε πώποτε, ὁ δέ τῶ προφήτη τότε φανείς ὁ Υἱός ἦν» (Κατηχ. ΙΔ, κζ Β.Ε.Π., 183 καί 278). Καί ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος: «Ἐκπλήττει γάρ με τό θαῦμα. Ὁ Παλαιός τῶν ἡμερῶν παιδίον γέγονεν, ὁ ἐπί θρόνου ὑψηλοῦ καί ἐπηρμένου καθήμενος, ἐν φάτνη τίθεται…» Π.Ψ. Τόμος 56 389). Καί ὁ Ἅγιος Μεθόδιος Ὀλύμπου; «ὑπεδέξατο μέν ταῖς γηραλέαις ἀγκάλαις τόν ἐν νηπιότητι Παλαιόν τῶν ἡμερῶν, εὐλόγησε δέ τόν Θεόν καί εἶπε· Νῦν ἀπολύεις…» (P.G. Τόμος 18, 365).
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ἐπίσης διδάσκει ὅτι ὁ Λόγος ἐποίησε τά πάντα καί χωρίς αὐτοῦ δέν ἔγινε τίποτε. Αὐτός ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ἐσχάτως ἔγινε καί ἄνθρωπος, Αὐτός ἔπλασεν τόν ἄνθρωπον, Αὐτός ἐπηγγείλατο τῶ Ἀβραάμ, Αὐτός ἔδωκεν εἰς τόν Μωϋσῆ τόν Νόμον, Αὐτός ἐνεφανίσθη εἰς τούς Πατριάρχας καί ἐλάλησεν εἰς τούς Προφήτας, Αὐτός εἶναι ὁ «διαθέμενος» τήν Παλαιάν καί Νέαν Διαθήκην. «Αὐτός (ἐστίν) ὁ πλάσας τόν ἄνθρωπον· οὗτος ὁ τήν Ἐπαγγελίαν δούς τῶ Ἀβραάμ, οὗτος ὁ καταβάς ἐπί τῶ σῶσαι τόν λαόν, ὁ Μωϋσῆ τόν νόμον δούς· οὗτος ὁ Θεός Ἀβραάμ, καί Θεός Ἰσαάκ, καί Θεός Ἰακώβ, ὁ ἐν Προφήταις λαλήσας, ὁ διαθέμενος τήν Παλαιάν καί Καινήν Διαθήκην, ὁ ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν σάρκα ἐκ Παρθένου λαβών, θνητήν, οὐκ αὐτός 'ών θνητός» (Β.Ε.Π. Τόμος 37, σελ. 79-80).
Καί εἰς τήν «Ἐπιστολήν περί τῶν γενομένων ἐν τῆ Ἀριμίνω τῆς Ἰταλίας καί ἐν Σελευκεία τῆς Ἰσαυρίας Συνόδων» διατυποῦνται οἱ κάτωθι ὅροι:
«ΧΦ Εἴ τις μή τόν Υἱόν λέγοι τῶ Ἀβραάμ ἑωρᾶσθαι, ἀλλά τόν ἀγέννητον Θεόν ἤ μέρος αὐτοῦ ἀνάθεμα ἔστω.
ΨΙΙ. Εἴ τις τῶ Ἰακώβ μή τόν Υἱόν ὡς ἄνθρωπον πεπαλαικέναι, ἀλλά τόν ἀγέννητον Θεόν, ἤ μέρος αὐτοῦ λέγη ἀνάθεμα ἔστω. (P.G. Τόμος 26, σελ. 281 κ. ἑξ.).
Καί εἰς τόν «Διάλογον περί τῆς Τριάδος, ἐν ὦ διαλέγονται ὀρθόδοξος καί ἀνόμοιος Ἀρειανιστής», εἰς τήν ἐρώτησιν τοῦ αἱρετικοῦ: «Ἐάν ουν θέλη ὁ Υἱός ἀποκαλύψαι τινί, οὐ δύναται; Ὀρθόδοξος: Ἀποκαλύπτει μέν, ἀλλ' οὐχ οὕτως αὐτῶ ἀποκαλύπτει ὡς αὐτός ἑαυτόν οἶδεν· ἀλλ' ὡς δύναται γνῶναι ὁ καταξιούμενος. Διότι τῶ μέν Ἰεζεκιήλ ἀπό ὀσφύος καί ἄνω ἡλέκτρινος ἐγνώσθη· τῶ δέ Δανιήλ παλαιός ἡμερῶν· τῶ δέ Ἡσαΐα καλυπτόμενος ὑπό τῶν σεραφείμ». (P.G. Τόμος 20, 1116 καί Β.Ε.Π. Τ. 36).
Θά παραθέσωμεν μίαν ἀκόμη μαρτυρίαν τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ καί μίαν τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου.
Ὁ Ἅγιος Μάξιμος εἰς τήν «Β΄ Ἑκατοντάδα τῶν Γνωστικῶν Κεφαλαίων» εἰς τό ΚΗ΄ Κεφάλαιον γράφει: «κη΄. Ὥσπερ πρό τῆς ἐμφανοῦς καί κατά σάρκα παρουσίας, νοητῶς ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος τοῖς πατριάρχαις καί προφήταις ἐνεδήμει, προτυπῶν τά μυστήρια τῆς αὐτοῦ παρουσίας· οὕτω καί μετά ταύτην τήν ἐνδημίαν, οὐ μόνον ἐν τοῖς ἔτι νηπίοις παραγίνεται, διατρέφων πνευματικῶς καί ἄγων πρός ἡλικίαν τῆς κατά Θεόν τελειότητος, ἀλλά καί ἐν τοῖς τελείοις, προδιαγράφων αὐτοῖς κρυφίως τῆς μελλούσης αὐτοῦ παρουσίας ὡς ἐν εἰκόνι τούς χαρακτῆρας. κθ΄. Ὥσπερ οἱ τοῦ νόμου καί τῶν προφητῶν λόγοι, πρόδρομοι τυγχάνοντες τῆς κατά σάρκα τοῦ Λόγου παρουσίας, τάς ψυχάς εἰς Χριστόν ἐπαιδαγώγουν, οὕτω καί αὐτός ὁ δεδοξασμένος τοῦ Θεοῦ Λόγος σαρκωθείς, πρόδρομος τῆς πνευματικῆς αὐτοῦ παρουσίας γεγένηται· παιδαγωγῶν τάς ψυχάς διά τῶν οἰκείων λόγων, πρός ὑποδοχήν τῆς ἐμφανοῦς αὐτοῦ θεϊκῆς παρουσίας, ἥν ἀεί μέν ποιεῖται, μεταβάλλων ἀπό τῆς σαρκός πρός τό πνεῦμα διά τῶν ἀρετῶν τούς ἀξίους· ποιήσει δέ καί ἐπί τέλει τοῦ αἰῶνος, ἐμφανῶς ἀποκαλύπτων τά τέως πᾶσιν ἀπόρρητα». (P.G. Τόμος 90, σελ. 1137 C.Δ.)
Καί ὁ Ἱερός Χρυσόστομος εἰς τήν ἑρμηνείαν τοῦ ΜΣΤ΄ Ψαλμοῦ πάλιν τονίζει, ὅτι τόσον τῆς Παλαιᾶς, ὅσον καί τῆς Καινῆς Διαθήκης νομοθέτης εἶναι ὁ αὐτός Χριστός. Πρός τοῦτο ἐπικαλεῖται καί ἑρμηνεύει τάς ρήσεις τῶν Προφητῶν Ἱερεμίου καί Βαρούχ. Καί ὁ μέν Προφήτης Ἱερεμίας εἰς τό ΛΗ΄ Κεφ., στίχ. 31 καί ἑξῆς ἀκούει τόν Κύριον νά ὁμιλῆ διά τήν Νέαν Διαθήκην: «Διαθήσομαι ὑμῖν Διαθήκην Καινήν, οὐ κατά τήν Διαθήκην, ἥν διεθέμην τοῖς πατράσιν ὑμῶν, ἐν ἡμέρα ἐπιλαβομένου μου τῆς χειρός αὐτῶν ἐξαγαγεῖν ἐκ τῆς Αἰγύπτου» (Ἱερεμίας ΛΗ΄ 31).
Καί ὁ Προφήτης Βαρούχ: «Οὗτος ὁ Θεός ἡμῶν, οὐ λογισθήσεται ἕτερος πρός αὐτόν· ἐξεῦρε πᾶσαν ἐπιστήμην καί ἔδωκεν αὐτήν Ἰακώβ τῶ παιδί αὐτοῦ καί Ἰσραήλ τῶ ἠγαπημένω ὑπ' αὐτοῦ. Μετά τοῦτο ἐπί γῆς 'ώφθη καί τοῖς ἀνθρώποις συνανεστράφη». (Βαρούχ Γ΄ 36-38).
Μέσα εἰς τόν Ἁγιογραφικόν καί Πατερικόν Πνευματικόν Θησαυρόν τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας, αὐτά τά ὁποῖα παρεθέσαμεν εἶναι ἐλάχιστα, ἀλλά καί πάρα πολλά, διά νά καταδειχθῆ ἡ συμφωνία Ἁγίας Γραφῆς καί Ἁγίων Πατέρων, ὅτι αὐτός ὁ ὁποῖος ἐμφανίζεται εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην δέν εἶναι ὁ Πατήρ, ἀλλά ὁ μέλλων νά ἐνανθρωπίση Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Αὐτός ἐνεφανίσθη, Αὐτός ὡμίλησεν εἰς τούς Προφήτας, Αὐτός ἐσαρκώθη, Αὐτός εἶναι Κύριος τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς Διαθήκης. Αὐτός εἶναι ὁ «Παλαιός τῶν ἡμερῶν».
Καί ἡ «Ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας τό αὐτό ὁμολογεῖ ἐν τῆ λατρεία: «Ὡς εἶδεν Ἡσαΐας συμβολικῶς, ἐν Θρόνω ἐπηρμένω Θεόν, ὑπ' ἀγγέλων δόξης δορυφορούμενον, ὦ τάλας, ἐβόα, ἐγώ! πρό γάρ εἶδον σωματούμενον Θεόν φωτός ἀνεσπέρου καί εἰρήνης δεσπόζοντος» (Καταβασία Ὑπαπαντῆς).
«Νηπιάζει δι' ἐμέ ὁ Παλαιός τῶν ἡμερῶν…» (Κάθισμα μετά τόν πολυέλαιον τῆς 2 Φεβρουαρίου).
«Ὁ Παλαιός ἡμερῶν νηπιάσας σαρκί ὑπό μητρός Παρθένου τῶ ἱερῶ προσάγεται…» («Καί νῦν» τῆς Λιτῆς 2 Φεβρ.).
«Ὁ παλαιός ἡμερῶν, ὁ καί τοῦ νόμου πάλαι ἐν Σινᾶ δούς τῶ Μωϋσῆ, σήμερον ὡς βρέφος ὁρᾶται…» (Πρῶτον ἰδιόμελον τῆς Λιτῆς αὐτόθι).
«Ἐν τοῖς Προφήταις ὡράθης, ὡς θέμις ἦν (=ὡς ἦτο δυνατόν) Ἰησοῦ, σέ θεαθῆναι πάλαι· ἀλλά νῦν Θεοῦ Λόγε, σαρκί παντί τῶ κόσμω, ὥφθης ἐκών, ἐκ Παρθένου Μαρίας…» (Δεύτερον στιχηρόν ἑσπερινοῦ αὐτόθι).
«Σήμερον Συμεών ἐν ταῖς ἀγκάλαις τόν Κύριον τῆς δόξης ὑποδέχεται, ὅν ὑπό τόν γνόφον πρώην ὁ Μωϋσῆς ἐθεάσατο ἐν τῶ ὄρει Σινᾶ πλάκας δόντα αὐτῶ· Ὅστις ἐστίν, ὁ ἐν τοῖς προφήταις λαλῶν καί τοῦ νόμου ποιητής· ὅν ὁ Δαυΐδ καταγγέλλει…» (Τέταρτον τροπάριον τῆς Λιτῆς αὐτόθι).
«… Οὗτός ἐστιν, ὁ διά νόμου λαλήσας· οὗτός ἐστιν, ὁ ἐν προφήταις ρηθείς· ὁ σαρκωθείς δι' ἡμᾶς καί σώσας τόν ἄνθρωπον…» (Δεύτερον στιχηρόν τοῦ Ἑσπερ. αὐτόθι).
«… Οὗτός ἐστιν ὅν ὁ Δαυίδ καταγγέλλει, οὗτός ἐστιν, ὁ ἐν προφήταις λαλήσας». (Τρίτον στιχηρόν τοῦ Ἑσπερ. Αὐτόθι).
«…Ὅν γάρ ἐκεῖνοι πολυτρόπως ἐθεάσαντο, καί αἰνιγματωδῶς προεκήρυξαν, τοῦτον βαπτίσαι ἐν Ἰορδάνη κατηξιώθης…» (Δοξαστ. Ἑσπερ. 23 Σεπτεμβρίου).
«…καί γάρ πάντων τῶν Προφητῶν μείζονα σέ ποιήσω· ἐκείνων μέν οὐδείς σαφῶς μέ κατεῖδεν, ἀλλ' ἐν τύποις καί ἐν σκιαῖς καί ἐνυπνίοις· σύ δέ, ἐπί σοῦ ἱστάμενον κατά γνώμην» (Μηναιοῦ 5 Ἰανουαρίου «οἶκος»).
«Νέον παιδίον ὑπέρ λόγον τέτοκας, τόν παλαιόν ἡμερῶν, νέας ἐν γῆ τρίβους ἀρετῆς δεικνυόμενον…». (Θεοτοκίον α΄ ὡδῆς 5 Ἰουλίου καί παρακλητική η΄ ὡδή πλ. β΄ τρίτη πρωί).
«Νέον βρέφος ἡμῖν, τόν Παλαιόν Ἡμερῶν, ἁγνή παρθένε ἀπεκύησας, παλαιωθεῖσαν τήν φύσιν ἀνακαινίσαντα, ἄνθρωπον Πανάμωμε τῶ θείω πάθει αὐτοῦ» (Παρακλητική Θεοτοκ. α΄ ὡδῆς πλ. α΄ Παρασκ. πρωί).
Ἑπομένως καί ἡ Ὀρθόδοξος Ὑμνολογία θεολογοῦσα, ἐν τῶ συνόλω της κηρύσσει ὅτι ὁ «Παλαιός τῶν ἡμερῶν» εἶναι ὁ Θεός Λόγος, ὁ ὁποῖος ἐν τέλει ἐνηνθρώπησεν καί ὡλοκλήρωσεν τήν πρός τόν ἄνθρωπον ἀποκάλυψιν καί θείαν Οἰκονομίαν.
(1) Κατά τήν προσωπικήν ἄποψιν τινῶν, καθώς καί τήν ἰδικήν μας, οὕτος ὁ Φιλόξενος δέν εἶναι ἄλλο πρόσωπον ἀλλά τό αὐτό πρός τόν Ξεναΐαν.
(2) Ὅπως συμβαίνει καί σήμερον νά ὑπάρχουν π.χ. εἰς ὡρισμένους πολυελαίους ἤ καί Ἄμβωνας.
(3) Ἡ Ζ΄ Οἰκουμενική διά τοῦ ὅρου αὐτοῦ εἶναι σαφής ὅτι αἱ ὀφθεῖσαι ὑπό τῶν Προφητῶν ὁράσεις ἦσαν Θεοφάνειαι τοῦ Θεοῦ Λόγου πρό τῆς Σαρκώσεως.
(4) Ἐννοεῖται πάντοτε «εὐδοκία τοῦ Πατρός καί συνεργεία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος».